دکتر مجتبی مقصودی

دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی


دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

طبقه بندی موضوعی
بایگانی
آخرین نظرات

۳۹۱ مطلب با موضوع «گفتگو و هم اندیشی» ثبت شده است

۰۴
مهر
راه اندازی سایت انجمن مطالعات صلح ایران     سایت انجمن مطالعات صلح ایران از 22 شهریور 1394 با هدف اطلاع رسانی عملکرد فعالیت های انجمن و اخبار مرتبط با حوزه مطالعات صلح  به آدرس زیر راه اندازی شد. ضمن دعوت از علاقمندان به ملاحظه این سایت و کسب اطلاع از عملکرد انجمن مطالعات صلح ایران، دست اندرکاران آن آماده پذیرش پیشنهادات سازنده هستند. http://www.ipsan.ir/
  • مجتبی مقصودی
۰۴
مهر
«صلح با خود» پیش‌شرط «صلح با دیگری»ایران آنلاین، حمید حبیبی، شنبه 4 مهر 1394، شناسه خبر15293http://www.ion.ir/News/15293.htmlایران آنلاین / این نشست که می‌کوشید به صلح با رویکردی میان‌رشته‌ای بنگرد، میزبان استادانی همچون دکتر مجتبی مقصودی، رئیس انجمن مطالعات صلح در ایران، دکتر مقصود فراستخواه، عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، سردار دکتر حسین علایی، استاد دانشگاه امام حسین(ع)، دکتر محمد منصورنژاد، ناشر انتشارات جوان پویا و دکتر منصور رحمانی، استاد روابط بین‌الملل دانشکده وزارت امور خارجه بود.نشست «صلح و مطالعات میان‌رشته‌ای» به همت انجمن مطالعات صلح ایران در روز جهانی صلح، 30 شهریورماه، در محل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.جامعه دور افتاده از «کتاب»دکتر مجتبی مقصودی که به عنوان مدیر انجمن مطالعات صلح در این نشست حاضر شده بود، بیشتر صحبت‌های خود را به اهداف برگزاری این نشست اختصاص داد و با بیان اینکه «کتاب» مهم‌ترین سفیر صلح است، دلیل برگزاری این نشست در محل «سازمان اسناد و کتابخانه ملی» را چنین برشمرد: «جامعه دور افتاده از کتاب و تعقل پرخاشگر است و منطق گفت‌وگو ندارد.»وی از طرف دیگر صلح را موضوعی جدی دانست که همواره به عنوان دغدغه‌ای میان رشته‌ای مطرح بوده‌است. به زعم او تقریباً تمامی رشته‌ها به نوعی با سطحی از این دغدغه مواجه هستند، از این جهت بر ضرورت انتخاب این موضوع در روز جهانی صلح تأکید نهاد.چگونه صلح روی می‌دهد؟در ادامــه دکتـر مقصــود فراستخواه با بیان اینکه مطالعات میان‌رشته‌ای نشانه‌ای از «امید به صلحِ معرفت‌‌شناختی» است، گفت: «سر منشأ بسیاری از جنگ‌های بشریت، جنگ بر سر حقیقت، افکار و اذهان بوده است.» از این رو کوشید تا به این سؤال پاسخ دهد که «چگونه صلح روی می‌دهد؟» او پاسخ به این پرسش را در 10 مورد دسته‌بندی کرد؛ نخست با خود صلح کنیم و بر جزمیت خود فائق آییم. دوم اینکه دیگران را بفهمیم، چراکه بیشتر جنگ‌ها به دلیل عجز ما در «فهم دیگری» است. سوم به درکی از پیچیدگی امور برسیم و بپذیریم که واقعیت می‌تواند ابعاد مختلفی داشته باشد.فراستخواه عامل چهارم را گذر  از«عینیت‌گرایی خام» دانست. به گمان او، عینیت‌گرایی خام این تصور را در افراد ایجاد می‌کند که آنها همچون آیینه می‌توانند واقعیت‌ها را بازنمایی کنند اما گذر از این (عینیت‌گرایی‌خام)، آنها را به این باور نزدیک می‌کند که تنها با جلوه‌هایی از واقعیت مواجه هستند. او همچنین درک وابستگی به یکدیگر را دلیل پنجم در نظر گرفت و معتقد است صلح مادامی روی می‌دهد که ما بفهمیم زندگیمان به هم وابسته است.همچنین توسل به «عقلانیت» به عنوان یک فرآیند اجتماعی را که خاصیت گفت‌وگویی دارد ششمین دلیل تحقق صلح برشمرد و معتقد است «عقل» عامل جنگ است ولی ما باید به «عقلانیت» حرکت کنیم.عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت را عامل هفتم تلقی کرد و بر این باور است که صلح وقتی روی می‌دهد که یاد بگیریم با داشتن اختلاف توافق کنیم. او همچنین «درک زیباشناختی از دیگران»، «داشتن حیرت و تحیر» و «پایداری» را به ترتیب عوامل هشتم،نهم ودهم برای تحقق صلح دانست و گفت که برای زندگی پایدار باید صلح برقرار کرد.  او در ادامه علم را نیز صلح‌جو خواند و معتقد است که چون علم، مسأله‌گرا، زمینه‌گرا، نظری، جهان-محلی و ثروتی مشاء و عمومی است، خود می‌تواند از ابزارهای برقراری صلح باشد. از این رو، نگاه میان‌رشته‌ای به مطالعات صلح را رویکردی قابل تأمل دانست.چه زمانی جنگ رخ می‌دهد؟دکتر حسین علایی، به زمینه‌های بروز جنگ اشاره کرد که می‌تواند ما را از صلح دور کند. به گمان و نظر او، از دیدگاه علوم سیاسی و نظامی، جنگ وقتی رخ می‌دهد که نخست تعادل میان قدرت و ضعف به هم بریزد و به تعبیری، گروهی سهم بیشتری از قدرت را در مقایسه گروه دیگر داشته ‌باشد. او همچنین برهم خوردن نظم یک منطقه و موازنه قوا در آن را عامل دوم دانست و در این زمینه به زمان فروپاشی نظام دوقطبی در جهان گریز زد و معتقد است که درست از زمانی که علائم این دگرگونی در موازنه قوا در جهان شکل‌گرفت، جنگ‌ها گسترش بیشتری ‌یافتند.استاد دانشگاه امام حسین(ع) موقعیت ژئوپلتیکی را به عنوان سومین عامل اثرگذار در وقوع جنگ تلقی‌کرد و بر این باور است که اساساً در جوامعی که اهمیت ژئوپلتیک ندارند، جنگ کمتر رخ می‌دهد.از این رو، معتقد است که اگر می‌خواهیم مطالعات صلح داشته باشیم باید زمینه‌های بروز جنگ را کاهش دهیم.صلح از منظر روانشناسی اجتماعیدکتر منصور رحمانی، به صلح از منظر روانشناسی اجتماعی نگریست. وی بر این باور است که انسان‌ها براساس تصویرشان از واقعیت عمل می‌کنند و در این زمینه به سخنی از آلفرد کورزیبسکی (Alfred Korzybski) اشاره کرد که می‌گوید: «انسان‌ها بر اساس نقشه ذهنی عمل می‌کنند نه بر اساس واقعیت» از این رو، به زعم او، این ذهنیت انسان‌ها است که رفتار آنها را می‌سازد و اینجا است که نگرش افراد از واقعیت و تغییر آنها در جهت نهادینه کردن صلح اهمیت می‌‌یابد.رحمانی معتقد است که اگر به مطالعات صلح به عنوان یک مجموعه بنگریم، می‌توان برای آن سه بعد «دانشی»، «نگرشی» و «مهارتی» قائل شد و مطالعات صلح مادامی می‌تواند در جامعه موفق عمل کند که در کنار تمرکز بر «دانش» بر بحث «نگرش» نیز متمرکز شود.رهیافتی برای صلح بر اساس متون دینیدر ادامه دکتر محمد منصورنژاد، با بیان اینکه در برقراری صلح صرفاً فهم برآمده از علم و دانش کفایت نمی‌کند، معتقد است که دین نیز در رابطه با صلح می‌تواند رهیافت‌های قابل‌تأمل و اتفاقاً میان‌رشته‌ای ارائه کند. وی در این راستا به تقسیم‌بندی استاد مصطفی ملکیان از اسلام اشاره کرد و گفت: «در اسلام یک، نصوص دینی، درک ما از مسائل را شکل می‌دهد و در اسلام دو، فهم و برداشت علما، فیلسوفان، متکلمان و... . از دین. اما اسلام سه اساساً فارغ از اینکه چه درکی از مسائل داریم به آنچه در عمل انجام می‌دهیم، می‌پردازد.»از این رو، معتقد است که مفهوم صلح در تمام این مراحل 3 گانه قابل طرح و بحث است اما به دلیل کمبود وقت تنها بر بعد اول متمرکز شد و به صلح در منابع و نصوص دینی پرداخت و گفت: «خداوند در 114 سوره قرآن کریم (بجز در سوره توبه) 113 بار خود را بخشنده و مهربان توصیف کرده ‌است.» وی همچنین تصریح کرد که در قرآن، پیامبر اکرم(ص) نیز «رحمه للعالمین» یعنی رحمتی برای تمام جهانیان معرفی شده‌‌ است و کوشید تا با اشاره به گزاره‌هایی در نصوص دینی بر ضرورت و اهمیت مفهوم صلح و دوستی در دین اسلام تأکید گذارد. این نشست در حالی به پایان رسید که انتظار می‌رفت با توجه به عنوان نشست و چینش سخنرانان، گفت‌و‌گویی میان‌رشته‌ای ‌میان رشته‌ای میان استادان در بگیرد که در عمل چنین امری محقق نشد. اما با این حال، این نشست فرصتی فراهم کرد تا «صلح» از دریچه‌ دانش‌های مختلف دیده و تحلیل شود./روزنامه ایران
  • مجتبی مقصودی
۰۳
مهر
طرفداران صلح بیشترین قربانی جنگ‌ها هستند                                                                                            عاطفه شمسروزنامه اعتماد، سال سیزدهم شماره 3350، اول مهر ص12   نشست «صلح و مطالعات میان‌رشته‌ای» به همت انجمن مطالعات صلح ایران و اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی، دوشنبه سی‌ام شهریورماه همزمان با بیست و یکم سپتامبر «روز جهانی صلح» در اندیشگاه فرهنگی برگزار شد. حسین علایی از فرماندهان سابق سپاه پاسداران اسلامی و استاد دانشگاه امام حسین(ع)، مقصود فراستخواه استاد دانشگاه تهران و عضو هیات علمی موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، منصور رحمانی عضو هیات علمی دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه و محمد منصورنژاد دانش‌آموخته علوم سیاسی و علوم حوزوی از مهمانان این نشست بودند. در این مراسم، فراستخواه با برشمردن ١٠ مولفه ذاتی برای پایه‌ریزی و برقراری صلح، تبلور این مفهوم را در مطالعات میان‌رشته‌ای تبیین کرده و تاکید کرد که خود میان‌رشته‌ای شدن مطالعات، از جنس صلح است. علایی، مولفه‌های مشترک جنگ‌ها را نام برده و در ادامه با بیان زمینه‌هایی که باعث خاتمه جنگ‌ها می‌شوند حرکت دادن زمینه‌های جنگ به سمت صلح با شناخت اندیشه‌های آن مثل گفت‌وگو بر سر مشترکات را راه‌حلی دانست که به زعم او می‌تواند در چنین نشست‌هایی مورد بررسی قرار گیرد. رحمانی، باب مطالعات میان‌رشته‌ای را از این نشست آغاز کرده و از دیدگاه روانشناسی اجتماعی، تغییر نگرش افراد را مهم‌ترین عامل برای نزدیک شدن به صلح برشمرد و بر نقش انجمن در تحلیل و آموزش افراد تاکید کرد. منصورنژاد، با اشاره به اینکه بحث دانش و معرفت شرط لازم صلح است اما شرط کافی نیست، گفت که به نظر می‌رسد در مطالعات صلح باید اخلاق، دین، عرفان، ادب و مسائل دیگری را نیز در نظر بگیریم.      صلح، مسوولیت اجتماعی مشترک جامعه علمی است در ابتدای مراسم، مجتبی مقصودی، رییس انجمن مطالعات صلح ایران با ارایه توضیحاتی در باب فعــالیــت‌های انجمن، دلیل برگزاری این نشست را در اندیشگاه فرهنگی برشمرده و گفت نخستین عامل، ماهیت اندیشگاه فرهنگی است که از آغاز برای ایجاد مکانی برای تضارب آرا تاسیس شد. دوم اینکه جامعه کتابخوان، اهل تفکر و گفت‌وگو، بدون شک صلح‌طلب و مداراجو است. بنابراین هرجا که سفره کتاب باز باشد بساط تزویر و خشونت‌گرایی کمتر می‌شود. در نهایت، در ذات کتاب خشونت پرهیزی و آرمانگرایی وجود دارد و امید می‌رود که با حضور در این مراکز صلح، خشونت‌ورزی کاهش یابد. به عبارت دیگر، کتاب سفیر صلح و دوستی است و کتابخانه ملی این ظرفیت را دارد که در کاهش خشونت و اقبال به صلح، یاری‌رسان باشد. وی برای موضوع نشست نیز دلایل دیگری داشت و در توضیح اینکه چرا «صلح و مطالعات میان رشته ای» انتخاب شده است، گفت: موضوع صلح یک دغدغه همگانی و میان‌رشته‌ای است و همه از دانشگاهیان، سیاستمداران، عالم دینی، ورزشکاران، هنرمندان و... خواهان آن هستند. انجمن مطالعات صلح ایران نیز می‌کوشد با توجه به این ظرفیت در حوزه مطالعات میان‌رشته‌ای بحثی را آغاز کرده و همه رشته‌های دانشگاهی را شریک این بحث کند. مقصودی با تاکید بر جدی بودن بحث صلح در جامعه افزود: جامعه دانشگاهی ما بیش از گذشته دغدغه صلح را دارد و می‌کوشد مزایای صلح و  راه‌های کاهش هزینه‌های جنگ را بسنجد و با راهکارهای عملگرایانه خود را از جنگ و درگیری دور بسازد و این تکاپوی علمی ارزشمند است. همچنین جامعه ما کمتر زمانی در تاریخ، چنین دیپلمات‌های ورزیده‌ای را به خود دیده است که موضوع صلح در دستور کار آنان بوده و تا این حد دغدغه صلح و منافع ملی را داشته باشند. گرچه در کنار این صلح‌خواهی نیز نیروهایی آشکارا بر طبل جنگ می‌کوبند و جهان، به ویژه خاورمیانه آبستن حوادث زیادی است. در این میان، نیروهای صلح‌خواه میانداری می‌کنند و انجمن صلح مطالعات ایران نیز با همین دغدغه پا به عرصه وجود گذاشته است. به نظر می‌رسد این وضعیت، مسوولیت مشترکی را به جامعه علمی تحمیل می‌کند و این مسوولیت مشترک اجتماعی و علمی چیزی نیست جز ظرفیت‌سازی برای صلح و تولید ادبیات ضدخشونت‌ورزی. به عبارت دیگر، تلاش مشترک ما چیزی نیست جز صلح و همه رشته‌های دانشگاهی می‌توانند در پیشبرد معنا و مفهوم صلح، تولید ادبیات و حتی چشم‌انداز‌سازی، کمک‌کننده باشند. صلح چه به مثابه یک واقعیت اجتماعی، چه به مثابه یک مساله اجتماعی و چه به مثابه یک دغدغه، آرمان، هدف غایی و حتی یک نیاز اولیه، دستمایه مطالعات میان‌رشته‌ای است. به همین دلیل ما نیز باید با توجه به ظرفیت‌ها و حوزه مطالعاتی خود به غنی‌سازی این حوزه کمک کنیم. امید می‌رود با آغاز فعالیت مراکز دانشگاهی، فعالیت انجمن نیز به طور جدی‌تر و با انرژی بیشتری دنبال شود. انجمن مطالعات صلح ایران، طی سه ماه گذشته مجوز فعالیت خود را دریافت کرده و پس از برگزاری انتخابات مجمع عمومی در بیست و هفتم خردادماه، فعالیت خود را آغاز کرده است. آدرس سایت این انجمن نیز  www.ipsan.ir است که در حال حاضر پل ارتباطی انجمن با علاقه‌مندان به صلح محسوب می‌شود.  آغاز صلح در بیرون، صلح با خویشتن است مقصود فراستخواه، استاد دانشگاه تهران، به عنوان نخستین سخنران موضوع بحث خود را «مطــالعــات میان‌رشته‌ای، نشانه‌ای از امید به صلح معرفت‌شناختی» اعلام کرد و گفت که من فرضی دارم که نشان می‌دهد بخش بزرگی از صلح بشریت یا به عبارتی تجربه صلح، موکول به یک صلح معرفت‌شناختی است، منتها می‌خواهم ارتباط مطالعات میان‌رشته‌ای با مطالعات صلح را بیان کنم. به تصور من، انسان‌ها به بهانه‌های زیادی با یکدیگر جنگیده و می‌جنگند؛ بر سر قدرت، سرزمین،  ثروت، منزلت و... اما یک جنگ بزرگ‌تر، جنگی بود که آنها بر سر حقیقت با یکدیگر داشتند. شاید منشا بسیاری از جنگ‌های ما در کوچه‌ها و خیابان‌ها و در زمین و آسمان و دریاها، جنگ‌هایی بود که در افکار و اذهان خود با یکدیگر داشتیم. اگر سری به ما نشان داده شود، می‌فهمیم که وحدت داریم و براساس سوءتفاهمات بسیار مبتذلی با هم می‌جنگیم،اما در پس آن انواع سوءتفاهمات وجود دارد. وی با طرح این پرسش که چه اتفاقی سبب می‌شود ما با یکدیگر صلح می‌کنیم، چرا صلح روی می‌دهد یا برعکس، گفت نخستین اتفاق در ایجاد صلح، صلح کردن با خود است. آغاز صلح در بیرون، صلح با خویشتن است. بیشتر تندخویی‌ها و جنگ‌های ما در بیرون با دیگران ناشی از جنگی است که با خود داریم. کسی که با خود به وحدت می‌رسد و ظرفیت‌های خود را می‌شناسد با خود صلح می‌کند و دیگر در بیرون زمینه‌ای برای ستیزه و پرخاشگری او باقی نمی‌ماند. دومین اتفاق، فهم غیر است. دیگری را می‌فهمیم، حتی آنگاه که با خود صلح کرده‌ایم خود را نیز به عنوان دیگری می‌فهمیم. اساسا تفکر، گفت‌وگوی درونی است و خصیصه گفت‌وگویی دارد، حداقل وقتی با خود تفکر می‌کنیم گفت‌وگو آغاز می‌شود. وقتی دیگری را می‌فهمیم صلح آغاز می‌شود. بیشتر جنگ‌ها و ناآرامی‌ها ناشی از عجز از فهم دیگری است. وقتی متوجه شویم که انسان‌های دیگر نیز چون ما دلایلی برای کارهای خود دارند- نیاز نیست حتما این دلایل را درست بدانیم- فهم دیگری صورت می‌گیرد. در پی آن، تطابق دادن دلایل دیگران با دلایل خود یا با عقل و منطق، نیاز به گفت‌وگو دارد و گفت‌وگو یعنی صلح. طبق رهیافت‌های معرفت‌شناختی، هر توصیفی پیوسته ناتمام است. فهم اینکه توصیف من هرگز تمام نمی‌شود و همواره چیزهایی می‌ماند که دیگران باید آن را پی‌جویی کنند یعنی فهم غیر. دیگر اینکه معنا در غیاب مولف است؛ وقتی من چیزی را تالیف می‌کنم تنها در غیاب من و در گفت‌وگو معنا پیدا می‌کند. سومین اتفاق، درک پیچیدگی است و درک اینکه امر واقع پیچیده است. چهارمین رویداد، گذر از عینیت‌گرایی خام است. ما می‌اندیشیم که ذهن ما همچون آینه نمایانگر واقعیت امور است. وقتی از این عینیت نارس عبور می‌کنیم می‌فهمیم که ارتباط ما با واقعیت مطلق نیست . پنجمین آن، درک وابستگی متقابل زندگی ما به یکدیگر است. در زبان علوم سیاسی، زمانی دو گروه، دو ملت یا دولت با یکدیگر صلح می‌کنند که می‌دانند زندگی‌شان به هم وابستگی جدی دارد. فهم این وابستگی به معنای یافتن نقطه تعادلی برای تامین منافع هر دو طرف بازی است. مساله ششم، عقلانیت به جای عقل است. یکی از علت‌های جنگ اتفاقا عقل است. «عقل‌های کل» با هم می‌جنگند اما عقلانیت یک فرآیند اجتماعی است. عقلانیت یعنی یک فرآیند اجتماعی گفت‌وگو است. یک فرآیند اجتماعی و شبکه‌ای که از طریق آن عقلانیت اتفاق می‌افتد، یعنی همیشه جنبه نسبی دارد و ما در ارتباط با دیگران می‌توانیم عقلانیت خود را به اشتراک بگذاریم؛ عقلانیت یعنی صلح. یعنی خرد یک سرشت جمعی و ارتباطی دارد. هفتمین اتفاق، توافق اختلافی یا وحدت در کثرت است. یاد گرفتن اینکه می‌توان با وجود اختلاف توافق کرد. برخی فکر می‌کنند توافق به معنای دست شستن از اختلاف است اما این گونه نیست. اتفاقا یکی از عواملی که منشا جنگ می‌شود وحدت است. هشتم، زیبا‌شناسی است یعنی یک درک زیبا شناختی از غیر و از صحبت‌های دیگران. نهم، حیرت است. کسی که تحیر ندارد صلح نمی‌کند. نگاهی پدیدارشناسانه به داستان‌های صلح تاریخی نشان می‌دهد که طرف‌ها دچار حیرت و پایداری شده‌اند، در واقع ما وقتی صلح می‌کنیم که پایداری را بفهمیم . فراستخواه ادامه داد: همه این عوامل، رشحه و بهره‌ای در سپهر مطالعات میان‌رشته‌ای است. در میان رشته گرایی، صلح وجود دارد، در میان‌رشته‌گرایی پیچیدگی را می‌فهمیم و اثبات‌گرایی قابل‌درک نیست. میان‌رشته‌گرایی حاصل تحولاتی است که در تاریخ علم و نسل‌های علمی اتفاق افتاده است. تا پایان قرن ١٨ موج اول علم بود و تنوع و تخصص‌گرایی اندکی وجود دارد. موج دوم علم، از قرن ١٩ و بخش بزرگی از قرن بیستم را شامل می‌شود که در این موج طبقه‌بندی و تخصص زیاد می‌شود. موج سومی که ما در حال حاضر آن را تجربه می‌کنیم از اواخر قرن ٢٠ آغاز شده است. در موج سوم، ساختار علم درختی نیست بلکه به شبکه‌ای بدل می‌شود و نگاه کل‌گرا است، به عبارت دیگر همه دیده می‌شوند و این صلح است. مساله دیگر، علم سبک یک و سبک دو است. در علم سبک دو روندهایی وجود دارد؛ از جمله اینکه علم سبک دو مساله‌گرا است، علم مساله‌گرا علم صلح است. علم زمینه‌گرا علمی است که به متن حساس است، علم صلح است. علمی است که جهانی و محلی می‌بیند و این صلح است. علم را ثروت مشاع می‌داند که افراد تنها در آن مشارکت می‌کنند. وی افزود: مساله دیگر علم بزرگ و علم کوچک است. درک دسولا پرایس در کتاب «علم کوچک، علم بزرگ» خود به این نتیجه می‌رسد که ما وارد یک دوره علم بزرگ می‌شویم. وی با شمارش‌هایی که انجام می‌دهد نشان می‌دهد که در دوره حاضر-یعنی سال ١٩٩٢ که کتاب را می‌نوشته- از هشت دانشمند بزرگ تاریخ هفت نفر آنها زنده هستند. این نشانگر ورود به دوره علم بزرگ است که یکی از ویژگی‌های آن، میان‌رشته‌گرایی است و یکی از عواملی که در مطالعات بین‌رشته‌ای وجود دارد و به صلح کمک می‌کند وحدت در کثرت و کثرت در وحدت است. فراستخواه در پایان گفت: وقتی ما پای معنا را می‌گیریم و از صورت‌ها عبور می‌کنیم به صلح می‌رسیم. در معانی، امکان هم فهمی و گفت‌وگو فراهم می‌شود. کسانی مثل ماری‌هسه و دیگران با پیوندگرایی این وحدت در کثرت و کثرت در وحدت را توضیح داده‌اند. علوم با تمام کثرت برای وصل کردن آمده‌اند بنابراین مطالعات بین رشته‌ای یک امید معرفتی به ما می‌دهد و نشانه‌ای است از اینکه می‌تواند در حوزه معرفت، صلح و گفت‌وگو اتفاق بیفتد.      همه به دنبال صلح هستند حتی کسانی که جنگ را آغاز می‌کنندحسین علایی، استاد دانشگاه امام حسین (ع) با تاکید بر اینکه در طول هشت سال جنگ تحمیلی مردم ما و همچنین مردم منطقه ارزش و اهمیت صلح را درک کردند، گفت: طبیعی است که در هیچ اندیشه‌ای و در هیچ کجای جهان کسی از جنگ استقبال نمی‌کند و همه به دنبال صلح هستند حتی کسانی که جنگ را آغاز می‌کنند اما واقعیت تاریخ بشر این است که جنگ‌ها بیش از صلح‌ها و دوران آرامش بوده است. وی در تبیین اینکه چرا جنگ اتفاق می‌افتد چند عامل مهم مشترک بین جنگ‌های بزرگ تاریخ را از دیدگاه علوم سیاسی، علوم ژئوپولتیک و علوم نظامی برشمرد. نخستین عامل، مساله قدرت و ضعف است. وقتی تعادل بین این دو به هم می‌خورد و احساس برتری و قدرت در جایی به وجود می‌آید و حس می‌کند که طرف، ملت یا دولت مقابل در موضع ضعف قرار دارد خطر بروز جنگ به‌شدت افزایش پیدا می‌کند و اگر ما به فلسفه تشکیل نیروهای مسلح در تمام دولت‌ها و ملت‌ها توجه کنیم، می‌بینیم که همه آن را برای جلوگیری از جنگ ایجاد کرده‌اند نه برای جنگیدن اما زمانی که احساس قدرت به‌وجود می‌آید با همین نیروهای مسلح می‌جنگند. یکی از دلایلی که عراق جنگ را علیه ایران آغاز کرد نیز همین عامل است. اگر تنها به نقشه دو کشور ایران و عراق نگاه کنید این سوال پیش می‌آید که چگونه کشور کوچکی مثل عراق که از هر نظر یک سوم ایران است جسارت حمله به کشوری مثل ایران را پیدا می‌کند. دلیل آن، احساس قدرت عراق بود و این تصور که اگر جنگی را آغاز کنند به پیروزی می‌رسند. دومین عامل، برهم خوردن موازنه بین قواست. شاید در مولفه اول این امر مستتر باشد اما از زاویه دیگری به آن می‌نگریم. به هم خوردن موازنه قوا الزاما بین طرفین درگیری نیست بلکه بین ساختارهای سیاسی در یک منطقه است. وقتی نظم موجود در یک منطقه به هر دلیل به هم بریزد امکان وقوع جنگ و دور شدن از صلح و آرامش بسیار محتمل خواهد شد. در جنگ ایران و عراق نیز همین اتفاق افتاد. وقتی نظام دو قطبی - امریکا و شوروی- به سمت فروپاشی حرکت می‌کند یا در نظمی که در منطقه آنها به وجود آورده‌اند خلل ایجاد می‌شود جنگ آغاز می‌شود. وقتی انقلاب اسلامی در ایران پیروز و ایران از حوزه نفوذ یکی از کشورهای حاکم بر منطقه خارج شد خلأ موازنه قوا به وجود آمد و پر نشدن این خلأ جنگ را ناگزیر می‌کرد. بعد از پیروزی انقلاب بسیاری از ملت‌های اطراف ما به ویژه ملت عراق احساس خوشحالی می‌کردند و این را نشانه‌ای برای صلح بیشتر می‌دانستند اما این اتفاق نیفتاد. در تمام جنگ‌ها نیز بیشتر قربانیان از طرفداران صلح هستند. مساله سوم، بحث ژئوپولتیک است. در کشورهایی که اهمیت ژئوپولتیک ندارند کمتر جنگ اتفاق می‌افتد. در کشورهایی که حوزه جغرافیایی آنها به گونه‌ای است که تاثیر در قدرت منطقه‌ای یا جهان دارند امکان جنگ بیشتر است. خاورمیانه یکی از این مناطق است که سال‌هاست از درگیری نجات پیدا نمی‌کند. همه مردم جنگ‌های نیابتی را انجام می‌دهند یا قربانی آن هستند که بر سر منابع ژئوپولتیک است. برخی تحلیل‌ها می‌گویند که در آینده در خاورمیانه جنگی بزرگ برسر منابع خواهیم داشت که مهم‌ترین آن مساله آب است. شاید بتوان گفت در گذشته ژئوپولتیک منطقه ما رقابت و درگیری برسر منابع انرژی را تشدید می‌کرد اما امروز احساس می‌کنم از این حوزه دور می‌شویم و می‌توان گفت که مساله آب مساله مهمی است. اینجا مولفه دیگری را به عوامل بروز جنگ اضافه می‌کنم و آن جنگ بر سر منابع محدود است. وی با اشاره به اینکه ملت‌ها همه به دنبال صلح و آرامش هستند، افزود: متاسفانه بالاترین هزینه‌ای که دولت‌ها ، چه دولت‌های ضعیف از نظر منابع مادی و چه قوی انجام می‌دهند هزینه برای نیروهای مسلح و بودجه‌های نظامی است. به طور مثال در حال حاضر امریکا که بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی جهان است ٥٠ درصد بودجه نظامی جهان را برای نیروهای مسلح خود هزینه می‌کند. طبیعی است که این هزینه عظیم حتی اگر برای این باشد که جنگ رخ ندهد خود عامل جنگ است. پس اگر قرار است به سمت صلح حرکت کنیم و در این حوزه مطالعه‌ای صورت دهیم باید به سمت مطالعه کاهش زمینه‌های بروز جنگ حرکت کنیم. به سمت خروج از درگیری‌هایی که بر اساس این چهار عامل صورت می‌گیرند.  وی با بیان اینکه ملت‌هایی موفق هستند که بعد از اینکه جنگی آغاز شد سازوکارهای رسیدن به صلح را بیابند و برای آن برنامه‌ریزی کنند، افزود: اینک سوال دیگری که مطرح می‌شود این است که چه زمانی جنگ‌ها خاتمه می‌یابند؛ اول، زمانی که زور یک طرف آنقدر زیاد می‌شود که دیگری را وادار به تسلیم می‌کند. دوم، زمانی که طرفین به یک موازنه قوا در جنگ می‌رسند و احساس می‌کنند هیچ یک نه برنده خواهند بود و نه بازنده جنگ خاتمه می‌یابد زیرا جنگ‌ها ظرفیت تداوم درازمدت را ندارند به قدری منابع را می‌بلعند که امکان ادامه آن وجود ندارد. سوم، مداخله یک قدرت بیرونی یا یک مجموعه بیرونی که طرفین را وادار به خاتمه دادن جنگ می‌کنند و من فکر می‌کنم در بسیاری از جنگ‌ها این عامل ختم‌کننده بود. پایان جنگ عراق با ایران نیز به این شکل بود. علایی در پایان افزود: نکته مهم این است که همه کسانی که می‌جنگند در واقع برای رفع فتنه جنگ می‌جنگند و همه به دنبال صلح هستند. اما اینکه چگونه می‌توان به صلح رسید نیازمند تغییر در معرفت و شناخت نیل به صلح است اگر در اندیشه‌ها تغییرات ایجاد شود سریع‌تر به صلح می‌رسیم و مهم‌ترین موضوع معرفتی برای رسیدن به صلح، تغییر در تفکر پیروان ادیان و ایدئولوژی‌هاست. اگر آنها تکیه بر مبانی صلح تفکر الهی بکنند بشر زودتر به صلح می‌رسد اما متاسفانه گاه می‌بینیم به بهانه حمایت از دین الهی به جنگ روی‌می‌آورند و ما اکنون در خاورمیانه اسیر چنین وضعیتی هستیم.     برای ایجاد صلح، نگرش‌ها را باید تغییر دادمنصور رحمانی، عضو هیات علمی دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه، با تمرکز بر بحث «مطالعات صلح و تغییر نگرش ها»، سوال خود را این گونه مطرح کرد که چگونه می‌توان در نگرش‌ها تغییر ایجاد کرد. وی با تاکید بر اینکه مطالعات صلح یک حوزه میان‌رشته‌ای است، افزود: بهترین پیش‌بینی آینده این است که شما آن را بسازید. زمانی که قدرت اساس روابط بین انسان‌ها و به ویژه دولت‌ها می‌شود در نتیجه قدرت‌طلبی یکی از عوامل مهم در این ارتباط خواهد بود که ممکن است به جنگ منجر شود. آلفرد کورزیبسکی جمله معروفی دارد که می‌گوید ما انسان‌ها بر اساس نقشه ذهنی رفتار می‌کنیم نه بر اساس واقعیت. هر اتفاقی در جهان می‌افتد رسانه‌ها در اینکه نقشه این اتفاق در ذهن ما ساخته شود، نقش مهمی دارند و این ذهنیت افراد است که رفتار آنها را شکل می‌دهد. بنابراین نقشه مهم‌تر از واقعیت است. نگرش مهم است و اینکه بتوان در آن تغییراتی ایجاد کرد نیز اهمیت دارد. نکته این است که در مقابل آنچه در بیرون اتفاق می‌افتد هر کس برداشت خاصی دارد و آن را از یک فیلتر می‌گذراند. این فیلتر سه کار انجام می‌دهد؛ ابتدا بخشی از داده‌ها را حذف، بخشی را تحریف می‌کند و بخشی را تعمیم می‌دهد. عوامل مختلفی در این پردازش نقش دارند؛ تجربیات شخصی، تحصیلات، شرایط اجتماعی و... اما زمانی این امر بر رفتار شما تاثیر خواهد گذاشت که ممکن است مطالعات صلح بر دانش متمرکز شود اما مهم نگرش افراد است و کار مهمی که انجمن می‌تواند انجام دهد اثر بر این تغییر نگرش است. می‌توان نگرش انسان‌ها را تغییر داد و انجمن می‌تواند در بخش تحلیل و آموزش افراد نقش مهم داشته باشد بنابراین وقتی جلسه‌ای برگزار می‌شود باید به این دو امر توجه داشت. نگاهی که در حال حاضر وجود دارد این است که جنگ‌های زیادی در حال رخ دادن است اما کتابی وجود دارد با عنوان «زوایای بهتر طبیعت و ماهیت ما انسان‌ها» که به این دیدگاه انتقاد می‌کند و معتقد است امروز نسبت به گذشته خشونت و جنگ کاهش پیدا کرده است. در واقع ما جنگ را می‌بینیم اما از جنبه‌های صلح آمیز زندگی خود غافل هستیم .      دانش و معرفت شرط لازم صلح است اما  شرط کافی نیستمحمد منصورنژاد، دانش‌آموخته علوم سیاسی و علوم حوزوی با اشاره به سخنان فراستخواه مبنی بر اینکه فهم سرمنشا صلح و عقل منشا جنگ است، گفت: اینکه منشا صلح تنها فهم، درک و بصیرت است خیلی با واقعیت‌های بیرونی تطابق پیدا نمی‌کند اما دومین نکته یعنی عقل منشا جنگ است به واقعیت نزدیک‌تر است. برای مثال در بین دانشگاهیان ما در دهه‌های اخیر چه کسانی بیشترین جنگ را با یکدیگر داشته‌اند؛ کسانی که انتظار بیشترین گفت‌وگو و مفاهمه از آنها می‌رفت، کسانی که فهم، بصیرت و دانش بالایی داشتند بنابراین اینکه بر علم، دانش و معرفت تاکید کنیم و آن را پایه و اساس صلح بدانیم خیلی با واقعیات بیرونی سازگاری ندارد. ادعای جهان مدرن این است که از سنت خیلی جلوتر رفته است. ما دو جنگ جهانی را می‌بینیم که میلیون‌ها انسان در آن کشته شدند یعنی هرچه دانش انسان بیشتر شد، خطرآفرین‌تر شد. تافلر در یکی از کتاب‌های خود تحلیل می‌کند که از سال ١٩٤٥ تا ١٩٩٠ یعنی پس از جنگ جهانی دوم به مدت ٤٥ سال، بشر تنها سه هفته جنگ نداشته است. بحث دانش و معرفت شرط لازم صلح است اما شرط کافی نیست. به نظر می‌رسد پای اخلاق، دین، عرفان، ادب و مسائل دیگری را در کنار علم و دانش باز کنیم. دین- مراد اسلام است- را نیز می‌توان بین رشته‌ای مطالعه کرد و دید که نگاه عرفانی به صلح در اسلام، نگاه متکلمان، فقها و معلمان اخلاق ما به صلح چگونه است. در واقع می‌توان وجه اشتراک صلح در فقه، کلام، عرفان و اخلاق را مطالعه کرد. وی با ذکر آیات و شواهدی از قرآن، اسلام را دین صلح و رحمت دانسته و گفت: هدف از آفرینش انسان این است که شناخته شود و راه آن نیز گفت‌وگو است. وی در کنار آموزش برای نیل به صلح، بر پرورش تاکید کرده و افزود: آموزش به تنهایی کافی نیست بلکه انسان نیاز به تعلیم، تربیت و تهذیب دارد و باید از آموزش، یک پله جلوتر رفت.
  • مجتبی مقصودی
۲۳
شهریور
انجمن مطالعات صلح ایران و  اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار می کنند: به مناسبت 21 سپتامبر روزجهانی صلح نشست صلح و مطالعات میان رشته ای سخنرانان: -         دکترمقصود فراستخواه عضو هیئت علمی موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی -         دکتر سردار حسین علایی استاد دانشگاه امام حسین(ع) -         دکتر رضا اسلامی عضو هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی -         دکتر منصور رحمانی عضو هیئت علمی دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه -         دکتر مجتبی مقصودی رییس هیئت مدیره انجمن مطالعات صلح زمان: دوشنبه 30 شهریور 1394، ساعت 16 تا 30/18 مکان: سالن اندیشگاه فرهنگی کتابخانه ملی آدرس: میدان ونک، بزرگراه شهید حقانی(غرب به شرق)، بعد از ایستگاه مترو، بلوار کتابخانه ملی، ساختمان کتابخانه ملی، سالن اندیشگاه فرهنگی
  • مجتبی مقصودی
۱۸
شهریور
سی و هفتمین شماره از پژوهشنامه علوم سیاسی منتشر شد. علاقمندان می توانند با مراجعه به آدرسhttp://www.ipsajournal.ir   مقالات این شماره و شماره های پیشین را دریافت نمایند.در این شماره می خوانید: 1       فرهنگ سیاسی نخبگانِ؛ زمانه‌ی برآمدن و برافتادنِ پهلوی‌اول                               صفحه 7-36                             محسن خلیلی؛ امیر عباسی خوشکار؛ مجید شمس‌الدّینی‌نژاد                مشاهده مقاله               | اصل مقاله (321 K)2                     ستیهندگی جامعه‌ مدنی شبکه‌ای و دولت در ایران؛                              صفحه 37-62                        شهروز شریعتی؛ مهدی عباسی شاهکوه                   مشاهده مقاله                   | اصل مقاله (324 K)3         بررسی تطبیقی تحول خواهی میرزا ملکم خان ناظم الدوله و دکتر علی شریعتی                              صفحه 63-93                             مسعود غفاری؛ محمد رادمرد                   مشاهده مقاله                   | اصل مقاله (319 K)4            ادب و قدرت: مطالعه نشانگرهای تقویت/ تعدیل در زبان سیاسی                                صفحه 95-122                               مریم السادات غیاثیان؛ طاهره ذاکری                    مشاهده مقاله                   | اصل مقاله (70 K)5                      عوامل محدود ماندن مشارکت سیاسی زنان                                 صفحه 124-156                            حاکم قاسمی؛ فاطمه معالی                    مشاهده مقاله|                   اصل مقاله (424 K)6             ارائه یک مدل تحلیلی برای بررسی شکاف دولت- ملت                                صفحه 157-197                              عبدالعلی قوام؛ مهدی مالمیر                     مشاهده مقاله                    | اصل مقاله (449 K)7                       جامعه شناسی منازعات سیاسی در ایران «انتخابات 1388»                                صفحه 199-230                                 امیر نیاکوئی                      مشاهده مقاله                     | اصل مقاله (394 K)
  • مجتبی مقصودی
۰۹
شهریور
فراخوان همکاری داوطلبانه     "انجمن مطالعات صلح" به عنوان نهادی نوپا، مستقل، غیردولتی و داوطلبانه در راستای آغاز فعالیت های علمی- آموزشی و پژوهشی و ارتباط با نهادها و موسسات همسو از ظرفیت های علاقمندان به همکاری داوطلبانه به وِیژه در امور اداری و اجرایی دعوت به عمل می آورد.      علاقمندان به همکاری داوطلبانه مدارک خود شامل؛ رزومه تحصیلی – اجرایی و تخصص های کاری، کپی شناسنامه، عکس و امکان همکاری در هر ماه را حداکثر در سه صفحه به آدرس زیر ارسال فرمایند:   peace_association93@yahoo.com
  • مجتبی مقصودی
۰۸
شهریور
فراخوان همایش فرهنگ علم، فرهنگ صلح هم‌زمان با روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه 19 آبان 1394 برابر با 10 نوامبر   "فرهنگ"، "علم" و "صلح" به مثابه سه مفهوم کلیدی با خاستگاه مشترک تمدنی- انسانی همواره مورد توجه صاحبنظران و مصلحان اجتماعی بوده است. هدف مشترک، ارتقا و غنای زندگی انسان همراه با صلحی پایدار، عادلانه و همه‌جانبه بوده است. کنشگران اجتماعی و اندیشه­ورزان سیاسی و فلسفی با درک پیوند عمیق علم و فرهنگ و تاثیر متقابل فرهنگ علم و فرهنگ صلح بر یکدیگر و نیز فهم زمینه‌مندی فرهنگ صلح تلاش داشته­ اند با عطف توجه به فرهنگ علم راه‌هایی برای تقویت و تحکیم فرهنگ صلح بیابند. در چنین رویکردی، فرهنگ علم نیز که خود برخاسته از بنیان­های مدنی، ارزشی و انسانی است در تلاش برای برقراری صلحی پایدار ارتقا می‌یابد و کارآمدتر می ­شود. از این منظر است که برخی بهترین شیوة عمومی‌سازی فرهنگ صلح را درهم‌آمیختگی آن با فرهنگ علم دانسته‌اند. با چنین هدفی و با بهره­ گیری از رهیافتی بین­ رشته­ ای، هم‌زمان با روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، انجمن ترویج علم ایران با مشارکت انجمن مطالعات صلح و تعدادی دیگر از نهادها و انجمن­ های علمی و دستگاه­های اجرایی همایش "فرهنگ علم، فرهنگ صلح" را در روز 19 آبان 1394 برابر با 10 نوامبر برگزار می­کند.   اهداف همایش 1.  بررسی نقش فرهنگ در حصول صلح؛ 2.  بررسی نقش فرهنگ در شکل‌گیری علم؛ 3.  معرفی و تبیین مفهوم "فرهنگ صلح"؛ 4.  بررسی رابطة فرهنگ علم و فرهنگ صلح.   محورهای همایش 1.  فرهنگ علم و فرهنگ صلح (هم‌گرایی‌ها و واگرایی‌ها)؛ 2.  علوم انسانی و فرهنگ صلح؛ 3.  علوم تجربی و فرهنگ صلح؛ 4.  آموزش و فرهنگ صلح؛ 5.  فناوری و فرهنگ صلح؛ 6.  هنر و فرهنگ صلح؛ 7.  رسانه‌ها، وسایل ارتباط جمعی و فرهنگ صلح؛ 8.  مدیریت اجتماعی و فرهنگ صلح؛ 9.  سیاست و فرهنگ صلح؛ 10.                     روابط بین‌الملل و فرهنگ صلح؛ 11.                     تشکل‌های مدنی، فعالیت‌های شهروندی و فرهنگ صلح؛ 12.                     نظام حقوقی و فرهنگ صلح؛ 13.                     نظام اقتصادی و فرهنگ صلح؛ 14.                     نظام بهداشت و درمان و فرهنگ صلح؛ 15.                     علم، فناوری و رواداری اجتماعی؛   آخرین مهلت ارسال چکیده مقالات 10 مهر ماه 1394 چکیده مقاله حداقل 150 و حداکثر 250 کلمه و باید شامل ایده اصلی، هدف، سوال، روش و نتیجه باشد. چکیده مقالاتی که دارای ایده جدیدی در راستای اهداف همایش باشند در اولویت پذیرش قرار می­گیرند.   برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت انجمن ترویج علم ایران مراجعه کنید. چکیده مقالات را به ایمیل popscience@gmail.com  ارسال کنید.   تلفن تماس: 88036144 داخلی 206، 210
  • مجتبی مقصودی
۰۷
شهریور
به موازات ادامه بحث ها درباره توافق هسته ای ایران در کنگره آمریکا، گروه های مختلفی در این کشور نیز حمایت خود را از این توافق اعلام می کنند. در یکی از جدیدترین موارد، ده‌ها استاد شناخته شده علوم سیاسی، روابط بین الملل و مسائل خاورمیانه، با امضای بیانیه ای از توافق ایران و گروه 1+5 حمایت کرده اند.سایت تابناک: http://www.tabnak.ir7 شهریور 1394    به گزارش «تابناک»، ده‌ها استاد شناخته شده روابط بین الملل و مطالعات خاورمیانه، با تهیه بیانیه ای حمایت خود را از توافق هسته ای ایران اعلام کرده و آن را «گامی محکم و مثبت به سوی باثبات کردن منطقه خاورمیانه خوانده اند. این گروه هشدار داده اند که رد احتمالی توافق توسط کنگره آمریکا، سبب بی ثباتی بیشتر منطقه شده و تهران و واشنگتن را به سمت درگیری و تقابل نظامی سوق می دهد.     برخی از امضاکنندگان این نامه، از جمله سرشناس ترین و معتبرترین اندیشمندان حوزه علوم سیاسی، روابط بین الملل و مسائل خاورمیانه در جهان می باشند که از آن جمله می توان به ریچارد بالیِت، نوام چامسکی، خوان کول، جان اسپوزیتو، رابرت جرویس، رشید خالدی، جان مرشایمر و استفن والت اشاره کرد. بیانیه ای که این اساتید آن را امضا کرده اند، توسط شورای ملی ایرانیان آمریکا (نیاک) تدوین شده است.    گفتنی است دانشمندان و کارشناسان مسائل منع اشاعه هسته ای، توافق ایران و گروه 1+5 را گامی به سوی جلوگیری از اشاعه تسلیحات هسته ای دانسته و از آن استقبال کرده اند؛ اما تاکنون درباره پیامدهای منطقه ای این توافق، بحث و دقت نظر کمتری مطرح شده بود.      اکنون، امضاکنندگان بیانیه مذکور چنین استدلال می کنند که یکی از محرک های اصلی بی ثباتی در منطقه خاورمیانه تاکنون، روابط تنش آلود ایران و آمریکا بوده و امروز، حل و فصل موضوع هسته ای، گامی حیاتی به سوی فرونشاندن تنش ها میان این دو کشور و همچنین کاستن از تأثیرات منفی آن بر منطقه است.      در این بیانیه آمده است: «طی 36 سال گذشته، ایالات متحده و ایران در یک منازعه با حاصل جمع صفر درگیر بوده اند... صحنه این منازعه، عرصه گسترده تر خاورمیانه بوده که در آن، دوطرف تلاش داشته اند به هرگونه فرصت طرف مقابل، حتی به قیمت ثبات در کل منطقه، ضربه بزنند».       تریتا پارسی، رئیس «نیاک» اشاره می کند که بسیاری از امضاکنندگان این بیانیه، از جمله مخالفان حمله سال 2003 آمریکا به عراق بوده اند و تاریخ نشان داده که حق با آن ها بوده است. این بدان سبب است که آن ها درباره مسائل روابط بین الملل، خاورمیانه و ایران آگاهی دارند. امضاکنندگان این بیانیه عبارتند از:1- یرواند آبراهامیان؛ دانشگاه شهری نیویورک2- گوردون آدامز؛ دانشگاه آمریکایی اِمِریتوس3- آرشین ادیب مقدم؛ دانشگاه لندن4- رابرت آرت؛ دانشگاه باراندیس5- رضا اصلان؛ دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید6- گیتی آذرپی؛ دانشگاه کالیفرنیا، برکلی7- کاترین بابایان؛ دانشگاه میشیگان8- شیوا بلاغی؛ دانشگاه براون9- بهرام بختیاری؛ مدیر اجرایی بنیاد بین المللی جامعه مدنی10- علی بنوعزیزی؛ کالج بوستون11- آصف بیات؛ دانشگاه ایلینویز12- ویلیام بیمن؛ دانشگاه مینه سوتا13- پیتر بینارت؛ دانشگاه شهری نیویورک14- سیلا بن حبیب؛ دانشگاه ییل15- مهرزاد بروجردی؛ دانشگاه سیراکیوز16- ریچارد بالیت؛ دانشگاه کلمبیا17- اریکا چِنووث؛ دانشگاه دِنور18- نوام چامسکی؛ دانشگاه ام آی تی19- خوان کول؛ دانشگاه میشیگان20- دیل کوپلند؛ دانشگاه ویرجینیا21- حمید دباشی؛ دانشگاه کلمبیا22- دیک دیویس؛ دانشگاه دولتی اوهایو23- مایکل سی. دِش؛ دانشگاه دانشگاه نتردام24- کارل دبلیو. ارنست؛ دانشگاه کارولینای شمالی در کپیتال هیل25- هادی اصفهانی؛ دانشگاه ایلینویز26- جان اسپوزیتو؛ دانشگاه جرج تاون27- استفن فن اورا؛ دانشگاه ام آی تی28- تام فِیرر؛ دانشگاه دنور29- فریده فرحی؛ دانشگاه هاوایی در مانوئا30- سامیت گنگلی؛ دانشگاه ایندیانا31- جنی آر. گرثوایت؛ کالج دارتموث32- مارک گازیوروسکی؛ دانشگاه تولان33- فواض جرجیس؛ مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن34- جرج سی. هِرینگ؛ دانشگاه کنتاکی35- رابرت جرویس؛ دانشگاه کلمبیا36- کِوان هریس؛ دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس37- راس هریسون؛ دانشگاه جرج تاون38- نادر هاشمی؛ دانشگاه دنور39- ریچار هرمان؛ دانشگاه دولتی اوهایو40- رابرت هانتر؛ مرکز روابط فراآتلانتیکی41- شیرین هانتر؛ دانشگاه جرج تاون42- تابی سی جونز؛ دانشگاه راتجرز43- احمد کریمی حکاک؛ دانشگاه مریلند44- ارنگ کشاورزیان؛ دانشگاه نیویورک45- رشید خالدی؛ دانشگاه کلمبیا46- رامی خوری؛ دانشگاه آمریکایی بیروت47- الیزابت کی‌یِر؛ دانشگاه واشنگتن48- چارلز کورزمن؛ دانشگاه کارولینای شمالی در کپیتال هیل49- دبورا ولش لارسون؛ دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس50- جودیت ای. لرنر؛ دانشگاه نیویورک51- پیتر لیبرمن؛ دانشگاه شهری نیویورک52- محمود ممدانی؛ دانشگاه کلمبیا53- جان مرشایمر؛ دانشگاه شیکاگو54- نجم الدین مشکاتی؛ دانشگاه کارولینای جنوبی55- محسن میلانی؛ دانشگاه فلوریدای جنوبی56- استفن میلر؛ دانشگاه هاروارد57- تیموتی میچل؛ دانشگاه کلمبیا58- مهدی نوربخش؛ دانشگاه علوم و فناوری هارسیبورگ59- تریتا پارسی؛ دانشگاه جرج تاون60- پل پیلار؛ دانشگاه جرج تاون61- دی. تی. پاتس؛ دانشگاه نیویورک62- ویلیام بی کواندت؛ دانشگاه ویرجینیا63- روح الله رمضانی؛ دانشگاه ویرجینیا64- برایان اسپونر؛ دانشگاه پنسیلوانیا65- تامارا سان؛ دانشگاه جرج تاون66- احمد صدری؛ کالج لیک فارست67- محمود صدری دانشگاه تگزاس68- محمد سهیمی؛ دانشگاه کالیفرنیای جنوبی69- امیلی سهلیه؛ دانشگاه تگزاس شمالی70- رندل شوِلر؛ دانشگاه دولتی اوهایو71- جان تیرمن؛ دانشگاه ام آی تی72- استفن والت؛ دانشگاه هاروارد
  • مجتبی مقصودی
۲۱
مرداد
مقصودی: ارسال کتاب‌های ایدئولوژیک به افغانستان سمی در همگرایی دو کشور است احمد نور: این دو ملت هم‌پیشینه و هم‌ریشه هستندمقصودی، پژوهشگر علوم سیاسی گفت: پیشنهاد می‌کنم دولت ایران تجهیز کتابخانه دانشگاه کابل را به عهده بگیرد اما این کتاب‌ها ایدئولوژیک نباشد زیرا مانند سم در همگرایی میان دو کشور است. سفیر افغانستان نیز معتقد است: ایران و افغانستان افزون بر مشترکات فرهنگی از یگانگی نیز برخوردارند. به ویژه زمانی که به گذشته‌های دور برمی‌گردیم، می‌بینیم این دو ملت هم‌پیشینه و هم‌ریشه هستند.***به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)،نشست «افغانستان: نگاهی از درون» با سخنرانی دکتر مجتبی مقصودی(عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی) و نصیر احمد نور (سفیر افغانستان) چهارشنبه 14 مرداد در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. همچنین دکتر محمدکاظم سجادپور (رئیس انجمن علوم سیاسی) دبیری این نشست را به عهده داشت. تکیه دانشجویان افغانستان بر گفته‌های سریع‌القلمدر آغاز نشست مقصودی با اشاره به محبوبیت دکتر محمود سریع‌القلم، استاد دانشگاه شهید بهشتی در میان دانشجویان دانشگاه‌های افغانستان گفت: در مباحث توسعه و توسعه سیاسی آثار و اندیشه‌های سریع‌القلم در میان دانشجویان این کشور طرفداران بسیاری دارد. حتی در میان دانشجویان برخی نظریه‌های وی مطرح است به‌طوری که دانشجویان در استناد به کتاب‌ها و نظریه‌های این استاد ایرانی می‌گویند: «محمود می‌گوید» وی در ادامه افزود: بر دیوار یکی از مراکز آموزشی تحصیلات تکمیلی افغانستان بنری نصب بود که در آن بنر، عکس دکتر سریع‌القلم قرار داشت و 30 ویژگی انسان مدرن از دیدگاه وی به سه زبان فارسی، پشتو و انگلیسی ترجمه شده بود. دیدن این بنر مایه مباهات من ایرانی بود.   مدیرمسئول «پژوهشنامه علوم سیاسی» اظهار کرد: میان دانشجویان کشور افغانستان روحیه پرسشگری وجود دارد؛ به عبارتی علاقه‌مندی جامعه و جوانان آنها در تحصیل و کسب دانش و اشتیاق به پرسشگری قابل مشاهده است. مردم افغانستان روحیه طنازی دارندمقصودی با اشاره به برخی ویژگی‌های مردم افغانستان بیان کرد: درباره وضعیت فرهنگی و فضاهای آموزشی این کشور باید گفت مردم این سرزمین مردم مهربان و مهمان‌نوازی هستند، مردم ساده‌ای که از پیچیدگی‌های جامعه مدرن به دور هستند. وی درباره اشتراکات میان ملت ایران و افغانستان عنوان کرد: میان این دو ملت اشتراکات تاریخی با میراث فرهنگی تمدنی فراوان از آداب و رسوم تا زبان وجود دارد. رسمیت دو زبان فارسی و پشتو در این کشور، برخی مشترکات را زنده نگه داشته، در عین این‌که زبان پشتو، زبان شیرین و دلنشینی است. با وجود این مردم افغانستان مانند ایرانی‌ها اهل طنز هستند. همانند ایرانی‌ها جوک‌های سیاسی، گاه نوستالژیک، گاه ایلی و طایفه‌ای و گاه قندهاری و طنزهایی از دوران داوودخان دارند. رئیس انجمن مطالعات صلح با اشاره به برخی خلاء‌های آموزشی و فرهنگی گفت: در مراکز آموزشی افغانستان کمبودهای پژوهشی، علمی و آموزشی وجود دارد. همچنین در این کشور انتشار کتاب چندان از وضعیت مناسبی برخوردار نیست. با وجود این‌که در این کشور استادان خوبی وجود دارد و دانشگاه‌هایی از سوی برخی کشورها نیز ساخته و راه‌اندازی شده، اما وضعیت چاپ و نشر کتاب به اندازه نیازهای دانشجویان ساماندهی نشده است. ایران کتابخانه دانشگاه کابل را تجهیز کندمقصودی درباره برخی کتاب‌های منتشر شده در افغانستان بیان کرد: انتشارات وزارت خارجه افغانستان برخی کتاب‌ها را منتشر کرده که کتاب‌های خوبی هستند و همچنین مجله «مطالعات استراتژیک افغانستان» نیز از کارهای پژوهشی است که در این وزارتخانه منتشر می‌شود. با این همه موضوع‌ها و مطالب بسیاری هستند که باید درباره آنها کتاب منتشر شود که در این عرصه کشور ما می‌تواند مثمرثمر باشد و ایفای نقش کند. وی با پیشنهاد ساختن کتابخانه دانشگاه کابل از سوی دولت ایران اظهار کرد: بنده پیشنهاد می‌کنم دولت ایران تجهیز کتابخانه دانشگاه کابل را به عهده بگیرد، اما خواهش می‌کنم این کتاب‌ها، آثار ایدئولوژیک نباشد. ضمن این‌که هر ایرانی در سفر به کابل می‌تواند تعدادی کتاب را با خود همراه ببرد. مدیرمسئول «پژوهشنامه علوم سیاسی» افزود: من وقتی به افغانستان رفتم 50 عنوان کتاب همراه بردم که بار مالی چندانی برای من نداشت، اما این کتاب‌ها برای کتابخانه کابل ارزشمند بود و برخی نیازهای آنها را رفع می‌کرد.  نقش اصلی ناامنی افغانستان به عهده طالبان استمقصودی با انتقاد از فرستادن کتاب‌های ایدئولوژیک به افغانستان گفت: یکی از مواردی که تاکید می‌کنم مانند سم در همگرایی میان دولت و ملت ایران و افغانستان است، فعالیت‌های ایدئولوژیک است. زیرا ما در این کشور نیاز داریم که کتاب‌های فرستاده شده برای آنها به دور از رویکرد ایدئولوژیک باشد. وی پس از عبور از مسائل فرهنگی با اشاره به جامعه دو احساسی در افغانستان عنوان کرد: در حال حاضر جامعه افغانستان دارای دو احساس است. احساس دوگانه که در برنامه خروج نیروهای آمریکایی دیده می‌شود. نخست، برخی از خروج این نیروها احساس ناامنی و برخی دیگر از حضور نیروهای بیگانه به بحران یاد می‌کنند و از حضور آنها در سرزمین خود ناراضی‌اند. وی با اشاره به مساله ناامنی اظهار کرد: در جامعه افغانستان کمی ناامنی و درگیری وجود دارد، نقش اصلی در این ناامنی را طالبان به عهده دارد و داعش نیز فعالیت می‌کند. مشکلات اقتصادی، فقر و غیره دست به دست هم می‌دهند و این سرزمین را ناامن می‌کنند. به همین دلیل صحنه این کشور با وجود تلاش دولتمردان آن عرصه، جنگ، رقابت‌های نیابتی، فعالیت گسترده دستگاه‌های اطلاعاتی امنیتی بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای است. یونیفرم جنگ افروزان امروز افغانستان، لباس واقعی آنها نیست!در ادامه این نشست احمد نور با اشاره به مشترکات ایران و افغانستان گفت: بدون شک همه می‌دانیم این دو کشور نه تنها مشترکات فرهنگی بسیاری دارند، بلکه علاوه بر آن از یگانگی نیز برخوردار هستند. به ویژه زمانی که به گذشته‌های دور برمی‌گردیم، می‌بینیم این دو ملت هم پیشینه و هم‌ریشه هستند. با این همه ملت افغانستان دارای ویژگی بارزی است که گویی با خون آنها عجین شده و آن استمعارستیزی و آزادگی این ملت است. وی درباره حضور بیگانگان در افغانستان اظهار کرد: بریتانیا که هیچ‌وقت خورشید در قلمروش غروب نمی‌کرد، سه بار به سرزمین ما حمله کرد و تلفات سنگینی را متحمل شد. به دلیل خسارت‌های فراوانی که انگلیسی‌ها از حمله نظامی به افغانستان متحمل شدند، از شیوه نظامی دست کشیدند و به روش‌های مکارانه چون از درون تفرقه بینداز و حکومت کن برای نفوذ به کشور ما روی آوردند. سفیر افغانستان درباره سرنوشت استعمارگران در کتاب‌های تاریخی بیان کرد: از طرفی روس‌ها که از شمال به افغانستان پیشروی کردند، تنها توانستند در مرزهای افغانستان بمانند و بعد از یک نفس‌گیری چند دهه که با انقلاب اکتبر روبه‌رو شدند، به فکر عبور از مرزهای ما افتادند که اگر کتاب‌ها و تحلیل‌های تاریخی را خوانده باشید می‌دانید به چه سرنوشتی گرفتار شدند. احمد نور با اشاره به جنگ‌های نابرابر ادامه داد: کتاب‌های تاریخی حکایت از این دارد که بقای افغانستان نتیجه تفاهم و توافق دو استعمار روس و انگلیس است، زیرا آنها می‌خواستند این کشور به عنوان یک حائل از برخورد دو ابرقدرت و امپراتوری وقت جلوگیری کند. افغانستان کشوری است که مردم آن با سرسختی در مقابل هر تجاوز بیگانه می‌ایستند بدون این‌که در فکر محاسبات و تجهیزات نظامی طرف مقابل باشند. از این رو اغلب جنگ‌های روی داده در افغانستان جنگ‌های نابرابر بوده است. وی درباره سی سال جنگ در کشورش عنوان کرد: در جنگ‌ها و حملات دشمنان که در افغانستان اتفاق افتاده، مردم ما با امکانات ناچیز در برابر دشمنی با تجهیزات پرزرق و برق ایستادند. همچنان که در نبردهای امروز نیز نیروهای طالبان توپ، تفنگ و نیروهای زبده و آموزش‌دیده دارند و در مقابل مردم ما سینه خود را در برابر آنها سپر کرده و در میان انبارها، باغ‌ها و تاکستان‌ها سی سال است که برای وطن خود می‌جنگند. سفیر افغانستان افزود: هر فردی که دروس نظامی خوانده باشد برایش باورکردنی نیست که این مردم با دست خالی 30 سال برابر دشمنان از سرزمین خود حفاظت کردند. در این کشور، کسی می‌تواند جایگاهی داشته باشد که از در دوستی وارد شود. هر گونه یکه‌تازی و زورگویی که بخواهد افغانستان را تابع خود سازد، سرنوشتش بهتر از روس و انگلیس نخواهد بود چه برسد به نیروهای کوچکی که امروز در افغانستان جنگ‌افروزی می‌کنند. احمد نور با کنایه از لباس واقعی جنگ‌افروزان در افغانستان اظهار کرد: هیچ‌کدام از نیروهایی که اکنون کشور ما را به صحنه جنگ تبدیل کردند، با لباس واقعی خود وارد میدان نشدند، بلکه با عمامه و لباس افغانستانی جنگ‌افروزی می‌کنند که اگر آنها با چهره و یونیفرم واقعی خود وارد صحنه شوند، فکر می‌کنم به سرعت مساله جنگ در کشور ما حل شود.    وی درباره هویت و اهداف داعش بیان کرد: همان‌طور که متجاوزان گذشته قصدشان از تجاوز به افغانستان اهداف فراتر از کشور ما بود، داعش نیز که امروز در عراق و سوریه فعالیت دارد با نفوذ در افغانستان به فکر احیای خراسان بزرگ است. آن‌چه از شکل و شمایل آنها قابل درک است تجهیزات این گروه حکایت از بازی پنهان سیاسی دارد و پشت این تجهیزات مدرن داعش، حمایت نیروهای فرامنطقه‌ای نهفته است. سفیر افغانستان گفت: بروز و ظهور داعش یک بازی سیاسی است و مقصد آنها غیر از افغانستان است. در حال حاضر تمرکز فعالیت داعش در افغانستان، عراق و سوریه فرصتی است برای کشورهای هدف (ایران، چین، روسیه و هند) که این خطر مشترک را با یک تفکر و راه حل دفع کنند. در پایان این نشست به رسم یادبود از سوی انجمن علوم سیاسی ایران به دکتر مقصودی و سفیر افغانستان لوح تقدیری اهدا شد.خبرگزاری کتاب ایران:  پنجشنبه ۱۵ مرداد ۱۳۹۴http://www.ibna.ir/fa/doc/report/225453
  • مجتبی مقصودی
۱۸
مرداد

امنیت ایران و افغانستان به یکدیگر گِرِه خورده است

علاقه‌مندی جامعه افغانستان به تحصیل در ایران

سفیر افغانستان و دو تن از کارشناسان ایرانی مسائل بین‌الملل طی میزگردی با موضوع «افغانستان نگاهی از درون» با اشاره به اشتراکات فرهنگی و تاریخی ایران و افغانستان بر افزایش فعالیت‌های علمی، فرهنگی و آموزشی 2 کشور تاکید کردند.

به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، «نصیر احمدنور» سفیر افغانستان در تهران در میزگرد افغانستان نگاهی از درون، گفت: ایران و افغانستان دارای مشترکات فراوانی هستند و در حوزه پیرامونی خود برای توسعه زبان و ادبیات فارسی و توسعه تمدن مشترک به یکدیگر کمک کرده‌اند.سفیر افغانستان در تهران با اشاره به این که ایران و افغانستان به یکدیگر نیاز دارند و سرنوشتشان یکی است، افزود: یکی از مهمترین ویژگی‌های افغانستان، استعمارستیزی و آزادگی است.

احمدنور خاطرنشان کرد: در افغانستان کسی می‌تواند جایگاه مطلوب داشته باشد که از جایگاه صداقت، دوستی و منافع مشترک سخن بگوید. همچنین آنچه آزاردهنده برای ملت افغانستان است فریب، دروغ و نیرنگ است.

وی افزود: در افغانستان جایگاه برای همه قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای وجود دارد به شرطی که تضاد منافع با افغانستان، زورگویی و رقابت با مردم این کشور نداشته باشند.احمدنور با اشاره به حضور مهاجران افغانستانی در ایران اظهار داشت: مهاجرت افغانستانی‌ها به همه نقاط دنیا به‌ دلیل تجاوز شوروی به افغانستان صورت گرفته و این درحالی بوده است که ما در آن زمان بهترین روابط را با شوروی داشتیم.

سفیر افغانستان در تهران گفت:‌ مهاجران افغانستان بعد از شکست شوروی به کشورشان بازگشتند، ولی وقتی طالبان در افغانستان روی کار آمد، مجدداً مهاجرت‌ها افزایش پیدا کرد، اما وقتی دولت متمرکز در این کشور روی کار آمد و توسعه و پیشرفت در این کشور آغاز شد، مهاجران در حال بازگشت به کشور خود هستند.تروریسم و افراط‌گری بلای جان منطقه و نظام بین‌الملل

احمدنور افزود: تروریسم و افراط‌گری در حال حاضر بلای جان منطقه و نظام بین‌الملل شده و ای کاش اقدامات جنایتکارانه آنها به اسم اسلام صورت نمی‌گرفت.وی با بیان اینکه داعش هنوز کار خود را در عراق و سوریه تمام نکرده و در فکر ایجاد «خراسان بزرگ» است، گفت: گروهک تروریستی داعش به فکر ایجاد مشرق اسلامی در منطقه جغرافیایی ایران، افغانستان، آسیای میانه، شبه قاره هند و بخشی از چین است.

سفیر افغانستان در تهران با تاکید بر این که گروه داعش ماهیانه بیش از هزار دلار به نیروهای‌ خود حقوق می‌دهد، اظهار داشت:  مبارزات افغانستان در برابر تکفیر و افراط امری عادی شده، اما در این راه هزینه جانی و مالی زیادی نیز پرداخت کرده‌ایم.مردم افغانستان از مبارزه با افراط‌گرایان خسته نشوند

احمدنور افزود: نباید شرایط به گونه‌ای شود که مردم افغانستان از مبارزه با تکفیر و افراط خسته شوند که در آن صورت شرایط منطقه بسیار سخت خواهد بود.سفیر افغانستان در تهران گفت: با اینکه نیروهای نظامی افغانستان تروریست‌های زیادی را در کشورشان از بین بردند، اما کارخانه‌های تولید تروریست همچنان فعال هستند.احمدنور با بیان اینکه منطقه و عرصه بین‌الملل به خوبی متوجه پیامدهای منفی تروریسم و افراط شده است، اظهار داشت: اگر دولتی شکست بخورد، حتماً تروریست‌ها به سراغ کشورهای دیگر خواهند رفت و این موضوع به مانند زنجیر خواهد بود.وی در پایان گفت: ایران برای نقش فعال خود در منطقه و بین‌الملل همراهی بهتر از افغانستان نخواهد داشت.شناخت افغانستان به فهم بیشتر از خاورمیانه کمک خواهد کرد

در ادامه این میزگرد، «مجتبی مقصودی» عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز ایران و کارشناس مسائل بین‌الملل، گفت: شناخت افغانستان برای همه ما لازم است، زیرا این شناخت می‌تواند به فهم بیشتر ما از خاورمیانه کمک کند.وی افزود: افغانستان در طول ده‌های اخیر محل مداخله قدرت‌های منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای و همسایه‌هایش بوده و هم‌اکنون نیز برخی دخالت‌ها در آن وجود دارد.ایران و افغانستان دو ملت با یک سرنوشت هستند

مقصودی اظهار داشت: جامعه افغانستان، جامعه‌ای در حال توسعه و پیشرفت است، ضمن اینکه دارای برخی مشکلات و کاستی‌ها نیز می‌باشد، ولی تلاش دارد این خلاء را مرتفع کند.این استاد دانشگاه تصریح کرد: جامعه ایران و افغانستان دارای دو ملت با یک سرنوشت و قرابت بسیار بالا هستند.بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی افغانستان در13 سال اخیراین کارشناس مسائل بین‌الملل به وضعیت قومی و اجتماعی و اقتصادی افغانستان اشاره کرد و با بیان اینکه وضعیت اجتماعی و اقتصادی افغانستان در طول 13 سال اخیر دارای رشد خوبی بوده، گفت: گسترش جدی نهادها و تشکل‌های مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد، بهبود و ارتقای امکانات ارتباطی، اطلاعاتی و مخابراتی، حرکت به سمت کاهش فقر، گام‌های بلند در عرصه‌های بهداشتی و درمانی و تلاش‌های بی‌وقفه دولت و نهادهای بین‌المللی در افغانستان بخشی از رشد و توسعه 13 ساله اخیر افغانستان است.

مقصودی افزود: جامعه جنگ‌زده افغانستان به سرعت در حال فاصله گرفتن از وضعیت قبلی خود است، ولی شکاف‌های طبقاتی نیز در این کشور مشاهده می‌شود.ایران در افغانستان از مزیت نسبی برخوردار استمقصودی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در افغانستان از مزیت نسبی برخوردار است، گفت: در حوزه صنایع دستی، شیلات، بسته‌بندی کالا و تولید آبمیوه می‌توان با افغانستان تجارت خوبی داشت، این در حالی است که چینی‌ها و ترک‌ها تلاش دارند تا بازار افغانستان را به‌ دست گیرند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به عدم تحقق انتظار و وعده بازسازی و رونق سریع اقتصادی و اجتماعی توسط کشورهای منطقه و فرامنطقه افزود: بعد از حمله و اشغال سریع افغانستان توسط آمریکا و متحدانش و همچنین سقوط دولت طالبان و به قدرت رسیدن «حامد کرزی»، جامعه سیاسی افغانستان انتظار بازسازی اقتصادی و سرعت سریع توسعه سیاسی و اقتصادی و همچنین اجتماعی و فرهنگی خود را داشت که متأسفانه این انتظار تحقق نیافته است.وی از غرب به‌ دلیل عدم تحقق وعده‌های خود در اجلاس بن و پاریس در خصوص کمک به بازسازی این کشور انتقاد کرد.ایران می‌تواند به اوضاع فرهنگی افغانستان کمک کندمقصودی گفت: وجود اشتراکات فراوان، قرابت فرهنگی و تمدنی بین دو ملت افغانستان و ایران و همچنین زبان و رسوم مشترک و آداب نزدیک به هم می‌تواند به دو کشور کمک‌های شایانی کند.

وی افزود: کتاب در محافل دانشگاهی و علمی افغانستان به شدت نایاب است، در حالی که ایران می‌تواند از این ظرفیت استفاده فراوانی کند.مقصودی اظهار داشت: از 150 دانشگاه در افغانستان 90 دانشگاه خصوصی است و اساتید خارجی دانشگاه‌های این کشور نیز از ایران، هندوستان و پاکستان هستند.وی خاطرنشان کرد: در کلاس‌های درس افغانستان توجه جدی به الگوی توسعه ایران، ترکیه و مالزی می‌شود، ضمن اینکه جامعه افغانستان علاقه بسیار زیادی به تحصیل در ایران دارند؛ هر چند از پیامدهای آن نگرانند.

مقصودی گفت: بروز برخی ناامنی‌ها و همچنین مواردی از درگیری‌های نظامی و بمب‌‌گذاری‌های انتحاری از سوی نیروهای داعش و طالبان توانسته جامعه افغانستان را کمی ناامن کند.بحران حضور بیگانگان در افغانستان، چالشی جدی برای این کشوروی افزود: وجود دو احساس دوگانه برنامه خروج آمریکایی‌ها از افغانستان و همچنین بحران حضور بیگانگان در این کشور توانسته وضعیت سیاسی و امنیتی افغانستان را با چالش جدی مواجه کند.این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: علی‌رغم تلاش‌های دولت افغانستان صحنه فعلی این کشور عرصه جنگ و رقابت نیابتی و نیز فعالیت گسترده دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای و بروز چالش سیاسی‌ و امنیتی شده است.

وی اظهار داشت: فرمایش مقام معظم رهبری برای تحصیل رایگان کودکان مهاجر افغانستانی در ایران توانسته خرسندی و شادی فراوانی را در این کشور به‌ وجود آورد.این کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان اظهاراتش گفت: فعالیت‌های فرهنگی، علمی و آموزشی بین ایران و افغانستان می‌تواند باعث نزدیکی بیشتر دو ملت شود.در حال حاضر با افغانستانی پویا روبرو هستیم

«سیدمحمد کاظم سجادپور» استاد دانشکده روابط بین‌الملل وزارت خارجه  از دیگر کارشناسان حاضر در این میزگرد نیز گفت: افغانستان از گذشته‌های دور با مشکلاتی مواجه و روبرو بوده که با ایستادگی خود توانسته این مشکلات را رفع و به سمت پیشرفت حرکت کند.وی افزود: در حال حاضر ما با افغانستانی روبرو هستیم که بسیار پویاست.

سجادپور اظهار داشت: افغانستان از مهم‌ترین موضوعات سیاست بین‌الملل است و خواهد بود، لذا باید به مسائل و تحولات افغانستان توجه جدی داشت.فهم مسائل منطقه بدون فهم لازم از افغانستان امکان‌پذیر نیستاین عضو هیأت علمی دانشکده روابط بین‌الملل وزارت خارجه ایران تأکید کرد: نمی‌توان مسائل منطقه و بین‌الملل را بدون فهم لازم از افغانستان متوجه شد.

این استاد دانشگاه اظهار داشت: فهم بیشتر از افغانستان به تعامل بیشتر ایران و افغانستان منجر خواهد شد.

سجادپور افزود: پیشرفت و امنیت ایران و افغانستان به هم پیوند خورده است.

این عضو هیأت علمی دانشکده وزارت خارجه ایران در پایان تأکید کرد: سرنوشت، امنیت و پیشرفت ایران و افغانستان به یکدیگر پیوند خورده است.

  • مجتبی مقصودی