دکتر مجتبی مقصودی

دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی


دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

طبقه بندی موضوعی
بایگانی
آخرین نظرات

۴۹ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «انجمن علمی مطالعات صلح ایران» ثبت شده است

۰۳
مهر

کمیته کتاب صلح انجمن علمی مطالعات صلح ایران و دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش (دافوس) برگزار کردند:

 

کارگاه صلح ایرانی

 

🔹️سخنرانان:

▫️دکتر نعمت اله فاضلی

 (انسان شناس و استاد پیشین پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)

 

▫️دکتر مجتبی مقصودی

(دانشیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد  اسلامی واحد تهران مرکز و بنیانگذار انجمن علمی مطالعات صلح ایران)

 

▫️دکتر حسین علایی

(استاد دانشگاه جامع امام حسین)

 

▫️دکتر ایرج شهبازی

(دکترای ادبیات فارسی و مولوی پژوه و عضو موسسه لغت نامه دهخدا)

 

▫️مهندس محمد درویش

(پژوهشگر کویرشناسی و کنشگر محیط زیست)

 

▫️مدیر نشست: دکتر امیرهوشنگ میرکوشش

 (عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد شاهرود و دبیر کمیته صلح و روابط بین الملل در انجمن علمی مطالعات صلح ایران)

 

🔹️سه شنبه ٢٧ شهریور ۱۴۰۳

🔹️دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش (دافوس)

عکس: از چپ به راست: سردار حسین علایی، دکتر مجتبی مقصودی،  دکتر امیر هوشنگ میرکوشش، دکتر ماندانا تیشه یار،  مهندس محمد درویش، دکتر نعمت اله فاضلی،  دکتر ایرج شهبازی، ....... و سرهنگ جواد عبدی

عکس دسته جمعی

 

  • مجتبی مقصودی
۱۹
شهریور

شصتمین نشست کمیته صلح و ادبیات انجمن علمی مطالعات صلح ایران

دومین پیش نشست همایش سالانه انجمن (مکتب ایرانی صلح)

با سخنرانی: دکتر مجتبی مقصودی

در امتناع گفتمان صلح در جمهوری اسلامی ایران

دکتر محمد منصورنژاد

ارزیابی ظرفیت های مکتب ایرانی صلح: با تاکید بر اندیشه سعدی شیرازی

مدیر نشست: دکتر آزاده دوست الهی

چهارشنبه ۲۱ شهریور ساعت ۱۷

خانه اندیشمندان علوم انسانی، سالن خیام

پوستر مکتب

 

  • مجتبی مقصودی
۰۹
مرداد

 

فراخوان مقاله

هشتمین همایش سالانه انجمن علمی مطالعات صلح ایران (١٤٠٣)

همایش بین المللی مکتب ایرانی صلح

 

محورهای پیشنهادی

ـ امکان سنجی و آینده پژوهی تحقق صلح بر مبنای فرهنگ و مکتب ایرانی صلح

- تاملات نظری در باب مکتب ایرانی صلح بر مبنای ادبیات و فولکلور ایرانشهری

- مطالعات و مبانی اخلاقی، الهیاتی، کلامی، عرفانی، فلسفی و هستی شناختی صلح در ادیان و مذاهب مختلف در حوزه تمدنی ایران

- مطالعات و مبانی صلح در هنر و معماری ایرانشهری

- تحقق صلح در تجربه های زیسته مردمان ایرانشهر

- سیاست ورزی ایرانی از خلال مکتب ایرانی صلح؛ گذشته، حال و آینده

- بررسی مکتب ایرانی صلح در رشته های مختلف علوم انسانی

- نظریه پردازی، مدلسازی و طرح گفتمانی مکتب ایرانی صلح

-راه های بهره گیری از فناوری های پیشرفته در برساختن مکتب ایرانی صلح

- و دیگر موضوعات و عناوین مرتبط با مکتب ایرانی صلح

 

نشانی:

iran.peace.conference@gmail.com

پوستر همایش مکتب ایرانی صلح

 

  • مجتبی مقصودی
۰۱
مرداد

 زمانبندی همایش علمی تخصصی دو روزه

گفتمان صلح و دولت آینده در ایران

سه شنبه و چهارشنبه/ دوم و سوم امرداد ۱۴۰۳ .  ساعت: ۱۶ تا ۲۰.۳۰

برنامه روز نخست (سه شنبه دوم امرداد ۱۴۰۳)

مدیر نشست: امیر دبیری مهر

سخنران

عنوان سخنرانی

زمان

/////

افتتاحیه

16 تا 16.15

مجتبی مقصودی

نهاد دولت و پارادوکس های صلح در ایران

۱۶.۱۵ تا ۱۶.۳۰

فرشاد مومنی

اقتصاد صلح محور

۱۶.۳۰ تا ۱۶.۴۵

بهرام بیات

صلح اجتماعی و سیاست انتظامی

۱۶.۴۵ تا ۱۷

مصطفی معین

نقش آموزش عالی در شکل گیری گفتمان صلح

۱۷ تا ۱۷.۱۵

مقصود فراستخواه

کنشگران مرزی و گفتمان صلح اجتماعی ـ سیاسی

۱۷.۱۵ تا ۱۷.۳۰

عباسعلی رهبر

دلایل دور ماندن جریان های سیاسی امروز از "سیاست دوستی"

۱۷.۳۰ تا ۱۷.۴۵

محمدرضا تاجیک

گفتمان صلح؛ تغییر پارادایمی در سیاست ایران

۱۷.۴۵ تا ۱۸               

علی اکبر علیخانی

غیریت سازی و صلح ستیزی در فرهنگ سیاسی ایران امروز

۱۸ تا ۱۸.۱۵

زهرا نژادبهرام

شبکه های مجازی و گفتمان صلح

۱۸.۱۵ تا ۱۸.۳۰

ماشاالله شمس الواعظین

صلح اجتماعی و مرجعیت رسانه در ایران

۱۸.۳۰ تا ۱۸.۴۵

گارینه کشیشیان سیرکی

گفتمان صلح و زنان در ایران معاصر

۱۸.۴۵ تا ۱۹

علی اصغر سیدآبادی

دهه هشتادی ها و صلح با طبیعت

۱۹ تا ۱۹.۱۵

محمد جلالی

صلح مدنی؛ نقش نهادها و انجمن ها در ایجاد گفتمان صلح آمیز

۱۹.۱۵ تا ۱۹.۳۰

رحمان قهرمانپور

گفتمان صلح و نظام انتخابات در ایران

۱۹.۳۰ تا 19.45

               /////

پرسش و پاسخ

19.45 تا 20

 

 

برنامه روز دوم (چهارشنبه سوم امرداد ۱۴۰3)

مدیر نشست: بهاره سازمند

سخنران

عنوان سخنرانی

زمان

/////

افتتاحیه روز دوم

16 تا 16.15

کیومرث اشتریان

بایسته های سیاستگذاری گفتمان صلح در ایران

۱۶.۱۵ تا ۱۶.۳۰

علی اصغر قاسمی

گفتمان صلح و مصالحه در گذار به دموکراسی

۱۶.۳۰ تا ۱۶.۴۵

محمدکاظم سجادپور

گفتمان صلح و سیاست خارجی

۱۶.۴۵ تا ۱۷

عبدالامیر نبوی

ایران و نقش صلح سازی در بحران های بین المللی

۱۷ تا ۱۷.۱۵

حسین علایی

گفتمان صلح و نیروهای مسلح در ایران

۱۷.۱۵ تا ۱۷.۳۰

رخساره فضلی

گفتمان صلح در سیاستگذاری های آموزش و پرورش

۱۷.۳۰ تا ۱۷.۴۵

محمد درویش

گفتمان صلح و محیط زیست

۱۷.۴۵ تا ۱۸               

محمد منصورنژاد

حوزه های علمیه و گفتمان صلح در ایران

۱۸ تا ۱۸.۱۵

محمدرضا ضیایی بیگدلی

گفتمان صلح و نگاهی به چالش های حقوقی در ایران معاصر

۱۸.۱۵ تا ۱۸.۳۰

مهدی ذاکریان

گفتمان صلح و مساله حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران

۱۸.۳۰ تا ۱۸.۴۵

سعیده سعیدی

گفتمان صلح و مساله مهاجرت ایرانیان 

۱۸.۴۵ تا ۱۹

محمدامین رشادت

مهاجران و گفتمان صلح اجتماعی

۱۹ تا ۱۹.۱۵

رسول صادقی

مهاجرت، صلح و امنیت پایدار

۱۹.۱۵ تا ۱۹.۳۰

ماندانا تیشه یار

گفتمان صلح در سیاست همسایگی

۱۹.۳۰ تا 19.45

/////

پرسش و پاسخ

19.45 تا 20

نشانی: تهران، خیابان استاد نجات اللهی، بوستان ورشو، خانه اندیشمندان علوم انسانی، تالار فردوسی

  • مجتبی مقصودی
۰۱
مرداد

انجمن علمی مطالعات صلح ایران و خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می کنند:

 

همایش علمی- تخصصی دو روزه

گفتمان صلح و دولت آینده در ایران

 

با سخنرانی صاحبنظران برجسته(به ترتیب الفبا)

کیومرث اشتریان / بهرام بیات / محمدرضا تاجیک / ماندانا تیشه یار/ محمد جلالی / امیر دبیری مهر / محمد درویش / مهدی ذاکریان / محمدامین رشادت / عباسعلی رهبر / بهاره سازمند / محمدکاظم سجادپور / سعیده سعیدی / علی اصغر سیدآبادی / ماشاالله شمس الواعظین / رسول صادقی / محمدرضا ضیایی بیگدلی / حسین علایی / علی اکبر علیخانی / مقصود فراستخواه / رخساره فضلی / علی اصغر قاسمی / رحمان قهرمانپور / گارینه کشیشیان سیرکی / مصطفی معین / مجتبی مقصودی / محمد منصورنژاد / فرشاد مومنی / عبدالامیر نبوی / زهرا نژادبهرام

 

محورهای سخنرانی:

برگزارکنندگان همایش ضمن باورمندی به ضرورت کاربست "گفتمان صلح" به مثابه دال مرکزی سیاست ورزی ایرانی در کمک به برون رفت جامعه ایران از مسائل و مشکلات جاری کشور؛ می کوشند از منظر وضعیت سنجی و آینده نگاری مهمترین موضوعات مبتلابه در حوزه های اقتصاد، سیاست داخلی، سیاست خارجی، جوانان، زنان، مهاجرت، محیط زیست، سیاست نظامی و انتظامی، حقوق بشر، نهادهای مدنی، آموزش و پرورش، آموزش عالی، توسعه سیاسی و گذار به دموکراسی، نظام انتخاباتی و احزاب سیاسی، رسانه ها و فضای مجازی، حقوق بین الملل، دینداری و حوزه های علمیه را مورد طرح و بررسی و تجویز قرار دهند.

زمان برگزاری: سه شنبه و چهارشنبه دوم و سوم امرداد ۱۴۰۳

ساعت: ۱۶ تا :۲۰

نشانی: تهران، خیابان استاد نجات اللهی، بوستان ورشو، خانه اندیشمندان علوم انسانی، تالار فردوسی

پوستر

 

  • مجتبی مقصودی
۲۸
تیر

به نام خداوند جان و خرد

 

بیانیه

 انجمن علمی مطالعات صلح ایران در آستانه برپایی دولت چهاردهم

گفتمان دولت صلح؛ ضرورت نهاد حکمرانی در ایران

 

خدمت ملت شریف ایران و کارگزاران نهاد حکمرانی

همانطور که مستحضر هستید، گسترش و تعمیق زمینه های خشونت ورزی و شرایط ناصلح در ایران کنونی، بیش از هر عامل دیگری و خلاف آمد روزگار، متأثر از عملکرد نهاد دولت در سالهای گذشته است؛ دولتی که باید متولی صلح مثبت و فراگیر و متوازن نه تنها در جامعه ایران، بلکه در سطح منطقه و جهان باشد. این واقعیت، سبب کاهش نشاط اجتماعی و امید به آینده، به ویژه در میان نسل جوان شده است.

با اینهمه، ما باور داریم که سیاستمدار همچنان می تواند نقش کلیدی را برای دوری از خشونت و گذار از شرایط ناصلح به سوی یک زیست خوب و صلح مدار در جامعه ایفا کند. تجربه ناکارآمدی گفتمان های دولت های پیشین در ایران، ضرورت طرح یک گفتمان نوین از سوی دولت چهاردهم را به خوبی نشان می دهد. ما می دانیم که حکمرانی، کوشش آگاهانه، سازمان یافته، مسوولانه و موثر دولت ها برای رویارویی سازنده و راهگشا با مسایل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور است. از این رو، بر این باوریم که «حکمرانی صلح» می تواند دالٌ مرکزی گفتمان دولت چهاردهم برای حکمرانی در معنایی که گفته شد باشد.

امروز جامعه ایران نیازمند دمیدن یک روح تازه است. سرمایه های فرهنگی، دینی، عرفانی، اجتماعی و آیین ها و سنت های دیرینه ما، آموزه های بسیاری برای صلح خواهی و همزیستی مسالمت آمیز در روابط میان مردم و دولت و تعامل آشتی جویانه با جهانیان را در دل خود دارند. «گفتمان صلح» راهی تازه در پیش روی سیاستگذاران در عرصه های گوناگون باز می کند و «مکتب ایرانی صلح» این قابلیت را دارد که نه تنها از دشواری های زیست در سطح داخلی بکاهد، بلکه مرهمی بر دردهای مردمان منطقه فرهنگی ما و نیز مصائب همدینان و همکیشان ما در سراسر جهان باشد و رویکردی تازه از روابط انسان دوستانه و عزتمندانه را در عرصه روابط بین الملل به نمایش بگذارد.

انتخاب گفتمان صلح و ایفای نقش به مثابه یک بازیگر صلح طلب، پنجره تازه ای به روی افزایش قدرت ملی می گشاید. بر پایه گفتمان صلح، زمینه بازکردن آغوش گرم وطن به روی ایرانیان خارج از کشور فراهم می شود و ظرفیت تعاملی جامعه ایران با جهان، فرصتی تازه می یابد. با در نظر داشت نقش و عاملیت انسان ها در برپاداری صلح، ما خواهان پیگیری رویکرد صلح مدارانه در رفتار و گفتار سیاستمدارانی هستیم که سکان دولت چهاردهم را به دست می گیرند. و آمادگی آن را داریم تا به دولت یاری دهیم تا با بهره گیری از اندیشه ها و تجربیات دانشگاهیان و دیگر اقشار جامعه، قواعد بازی حکمرانی بر پایه ایده صلح را تدوین و اجرا نماید.

سخن پایانی آنکه، افق ما، افق صلح است و راه تداوم سربلندی و پیشرفت میهن مان را در گام برداشتن به سوی «دولت صلح» در ایران می بینیم.

انجمن علمی مطالعات صلح ایران

۲۵ تیرماه ۱۴۰۳

بیانیه دولت صلح

  • مجتبی مقصودی
۲۷
تیر

سخنرانی دکتر مجتبی مقصودی با عنوان

 

ناهمترازی قدرت سیاسی - اجتماعی زنان در جمهوری اسلامی؛

در پرتو بررسی از جا ماندگی و بدکارکردی نظام سیاستگذاری

 

در

📤 دومین کنفرانس بین‌المللی مطالعات زنان:

سیاستگذاری جنسیتی و قدرت زنان: ادغام اجتماعی و برقراری عدالت

هفدهم تیر ماه ۱۴۰۳

فرهنگسرای اندیشه

 

«مجتبی مقصودی» عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و بنیانگذار انجمن علمی مطالعات صلح نیز در سخنرانی خود با عنوان «ناهمترازی قدرت سیاسی _ اجتماعی زنان در جمهوری اسلامی؛ در پرتو بررسی از جاماندگی و بدکارکردی نظام سیاستگذاری» گفت: مسائل زنان در سطح جهان و ایران در دهه‌های اخیر بیش از پیش در دستور بررسی و کنکاش محافل دانشگاهی، تحلیل‌گران حوزه عمومی و رسانه‌ها قرار گرفته است.

وی افزود: یکی از ابعاد به شدت چالشی، بررسی و وضعیت‌سنجی جایگاه و سهم زنان در هرم قدرت سیاسی اعم از نهادهای حاکمیتی، قوه مجریه، مقننه، قضائیه و مدیریت‌های کلان است که به انتشار ده‌ها اثر منجرشده و این در حالی است که در حوزه‌های عمومی در بسیاری از موارد زنان همدوش و همتراز مردان به فعالیت‌های اجتماعی و مدنی مشغول هستند. در ایران نیز با وجود جایگاه قابل اعتنای زنان در حوزه‌های اجتماعی و در ساحت‌های عمومی و مدنی، زنان کشورمان در دهه‌های اخیر در حوزه‌های سیاسی و بویژه هرم قدرت سیاسی، گاهی از جایگاه درجه دوم و چندم برخوردار بوده و در مواردی به رسمیت شناخته نشده و نقش حاشیه‌ای ایفا می‌کنند.

نظام سیاست‌گذاری کشور زمینه‌ساز تبعیض است

یافته ها

1-         در حالی که زنان با توجه به ظرفیت ها و توانمندی های فردی در سطوح اجتماعی از شأن و منزلت مناسب تری برخوردار بوده و عامل جنسیت کمتر مانعی برای در فعالیت های حوزه اجتماعی، عمومی و مدنی محسوب می شود؛ در سطوح حکومتی و حاکمیتی با ورود نظام سیاستگذاری به عرصه تنظیم گری مناسبات، اعوجات و موانع حضور زنان در قدرت سیاسی آغاز می شود.

2-         دومین ادعای مقاله این است که نظام سیاستگذاری کشور بجای رعایت عدالت جنسیتی، خود زمینه ساز تبعیض در این حوزه است. این رویکرد تبعیض گونه متأثر ازجا ماندگی هستی شناسانه و معرفت شناسانه مسئولین در قدرت، و نیز بدکارکردی ساختاری و روشی مبتنی بر منافع گروه های ذینفع است که مسئولان آن با نفی، تردید و بهانه تراشی در حقوق شهروندی، حضور زنان را در عرصه های قدرت برنتایبده و منابع کمیاب را دور از دسترس بخش های قابل توجهی از جامعه و به ویژه زنان قرار داده است؛ بدین ترتیب و عملا ناهمترازی قدرت سیاسی - اجتماعی زنان در جمهوری اسلامی را دامن زده و تشدید کرده است.

3-         ناهمترازی قدرت سیاسی - اجتماعی زنان در سال های اخیر تشدید گردیده است و زنان جامعه ایران برخی جایگاه های قبلی را با توجه به نگاه مردانه و ایدئولوژی تبعیضی پشتوانه آن از دست داده اند و این در حالی است که در حوزه نهادهای مدنی و ارتباطات اجتماعی به واسطه مشارکت در جنبش های اجتماعی حق طلبانه جایگاه قابل احترام تری یافته اند

  • مجتبی مقصودی
۰۲
خرداد

 

ذهنیت ما از زرتشتیان؛

گفتار نیک، کردار نیک و اندیشه‌ی نیک

مراسم بزرگداشت فرهنگ مهر با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران و موزه تصاویر معاصر با سخنرانی دکتر مصطفی معین، دکترهادی خانیکی، دکتر سید محمد کاظم سجادپور، دکتر مجتبی مقصودی و دکتر حسین دهباشی، دکتر ماندانا تیشه یار ویراستار کتاب " یک میراث استعماری..." با مدیریت دکتر هوشنگ میرکوشش و حضور جمعی از علاقمندان در عصر روز دوشنبه ٣١ اردیبهشت ماه ١٤٠٣ در کافه تاریخ برگزار شد. در این نشست هر یک از سخنرانان ابعاد مختلفی از شخصیت علمی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی شادروان استاد فرهنگ مهر را مورد طرح و بررسی قرار دادند که متن کامل آن به در سامانه امرداد (تارنمای خبری زتشتیان) به آدرس زیر در دسترس هست. در اینجا تنها سخنرانی دکتر مجتبی مقصودی منتشر می شود.

https://amordadnews.com/206873/

 


دکتر مجتبی مقصودی، استاد رشته‌ی علوم سیاسی دانشگاه و مدیر انجمن علمی مطالعات صلح ایران، سخنران پایانی این نشست بود. او در آغاز سخنانش گفت: «زرتشتیان ایران بسیار علاقه‌مند به آیین و پیشینه و تاریخ کشورشان هستند. در سیصدسال اخیر نیز در حوزه‌های مختلف، از آموزش گرفته تا بهداشت و صنعت، فعال بوده‌اند. ذهنیتی که ما از زرتشتیان داریم، گفتار نیک، کردار نیک و اندیشه‌ی نیک است».
این سخنران سپس افزود: «این نشست پیش از آن که رونمایی از کتاب دکتر مهر باشد، یک‌نوع بازنمایی مجدد از چهره‌ی استاد فرهنگ مهر است. یک آیین قدرشناسی است. در فضای رادیکالیزه‌ی بعد از انقلاب، یک‌مقدار جفاهایی رفت و برخی از هموطنان جلای وطن کردند. امیدواریم این نشست شروع خوبی باشد برای بازشناسی‌ها و آیین قدرشناسی و بازنمایی از چهره‌ها را انجام بدهیم. چون بخشی از تاریخ، جنگ روایت‌هاست. تاریخ هم مبتنی بر اسناد است. اسناد به‌روز می‌شوند. من شاگرد دکتر جواد شیخ‌الاسلامی [استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران] بودم. ایشان می‌گفتند که هر 25 سال یکبار باید تاریخ را از نو نوشت؛ از این جهت که اسناد جدیدی به‌دست می‌آید و زوایای دیگری را می‌توان مطرح و مباحث تازه‌ای را عنوان کرد. افزون بر این که وقتی از یک مقطع تاریخی دور می‌شویم، در آرامش خاطر می‌توان تاریخنگاری کرد و از فشارهای بیرونی دور ماند».
مقصودی آنگاه در ادامه‌ی سخنانش گفت: «از شخصیت دکتر فرهنگ مهر، با آن پاپیونی که می‌زد، آنچه من درمی‌یابم این است که او انسان باپرنسیپی بود. از غذاخوردن گرفته تا سکنات و بسیاری از موازینی که انسان را با پرنسیپ می‌سازد. او به اخلاقیات توجه داشت و اهل مشورت بود. همه‌ی این‌ها ویژگی‌های برجسته‌ای است که در شخصیت دکتر فرهنگ مهر وجود داشت. او با آثاری که نوشت، مخصوصاً درباره‌ی جزایر سه‌گانه‌ی ایران، مهاجرت را تبدیل به فرصت کرد».
ارزیابی دکتر مجتبی مقصودی از کتاب دکتر فرهنگ مهر، پایان‌بخش سخنان او بود.

 

  • مجتبی مقصودی
۰۲
اسفند

در نشست هم اندیشی اعضای انجمن علمی مطالعات صلح ایران مطرح شد؛

مقصودی: هنوز ضرورت گفت و گو درباره صلح در ایران احساس نشده است

پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران -تهران

«عدم وجود رشته مطالعات صلح در ایران بسیار مشهود است. جالب این است که در کشورهای همسایه از هند و پاکستان و کشورهای دورتر موضوع صلح و حل منازعه کم و بیش در دانشگاه ها تدریس می شود. در برخی کشورها مانند هندوستان تقریبا کمتر دانشگاهی در این کشور است که در حوزه علوم انسانی و اجتماعی کار کند و این به عنوان رشته جداگانه تدریس نشود.»

به گزارش جماران، دکتر مجتبی مقصودی،  دانشیار دانشکده علوم‌سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز و بنیانگذار انجمن علمی مطالعات صلح ایران در نشست هم اندیشی اعضای این انجمن که در محل خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، با محور قرار دادن موضوع ضرورت پرداختن بیشتر به موضوع صلح در جامعه ایرانی و سطح سیاسی و اجتماعی گفت:

ما در فضایی قرار گرفتیم که چرخه خشونت، تعارض و منازعه به شدت در حال افزایش است. از نهاد خانواده تا جمع های بزرگ تر، از سطح ملی تا منطقه ای و البته بین المللی میان بازیگران بزرگ تر شاهد روند رو به رشد خشونت و منازعه هستیم.

در تعداد بسیار زیادی از کشورها به خصوص کشورهایی مانند ایران مشکلی که ظهور و بروز پیدا کرده برآمده از نهاد خود دولت است. نهادی که براساس منطق باید داور بی طرف در منازعات باشد و شکاف های داخلی را کاهش دهد خود به باری در این فضا تبدیل شده و به این چرخه منازعه دامن می زند.

نمونه ها زیاد است؛ از پرونده های موجود در دادگستری و تعداد زندانیان گرفته تا  فساد گسترده، از عدم سهولت کسب و کار تا شاخص فلاکت ، از کیفیت زندگی تا میزان شادی ، از امید به زندگی تا وضعیت اجتماعی به شمول وضعیت مهاجرت همه نشان می دهد که ما در این چرخه گرفتار شده ایم.

صلح در منطق نهادهای مدنی و  از دل همکاری ها و تعامل ها برمی آید اما همین نهادهای مدنی و علمی در حوزه عمومی ضعیف عمل کردند. نهادهای سیاسی هم نداریم که دقیقا دغدغه صلح داشته باشند و متاسفانه هنوز در هدف گذاری ها صلح در انتهای مطالبه های سیاسی است.

به لحاظ علمی هم  کم و بیش این وضعیت حاکم بوده است. البته شاید روند و بسترها بهتر شده باشند. علیرغم تلاش هایی که صورت گرفته در دانشگاه های مفید، تربیت مدرس، علامه طباطبایی و مطالعات جهان انجام شد اما ما همچنان خلاء وجود رشته مطالعات صلح و حل منازعه را در دانشگاه ها داریم. این موضوع بین رشته ای است و همه رشته ها می توانند در این بحث ورود کنند و در تعامل با هم می توانند این رشته را پوشش بدهند.

عدم وجود رشته مطالعات صلح در ایران بسیار مشهود است. جالب این است که در کشورهای همسایه از هند و پاکستان و کشورهای دورتر موضوع صلح و حل منازعه کم و بیش در دانشگاه ها تدریس می شود. در برخی کشورها مانند هندوستان تقریبا کمتر دانشگاهی در این کشور است که در حوزه علوم انسانی و اجتماعی کار کند و این به عنوان رشته جداگانه تدریس نشود.

از سوی دیگر ما با مشکل فهم غیردقیق و سنتی از صلح هم مواجه هستیم. از ابتدا که موضوع صلح را مطرح می کردیم برخی می گفتند مگر ما جنگ داریم؟ مگر ما دعوا و منازعه داریم؟ یکی از دستاوردهای این انجمن و فعالیت های کنشگران این حوزه این بود که این ادبیات گفت و گو درباره صلح و ضرورت آن اندکی جاافتاد و حداقل سوال هایی از این جنس در مرور زمان کمتر پرسیده می شود. پیش از این احساس ضرورت اجتماعی نسبت به پرداختن به موضوع صلح و مصالحه در ایران و ادبیات متناظر با آن کمتر وجود داشت.

پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران -تهران

  • کدخبر: 1623993

مقصودی: هنوز ضرورت گفت و گو درباره صلح در ایران احساس نشده است | پایگاه خبری جماران (jamaran.news)

 

  • مجتبی مقصودی
۲۴
آذر

 

گزارش نشست نقد و بررسی

 کتاب کنشگران مرزی

نشست "نقد و بررسی کتاب کنشگران مرزی" به همت انجمن علمی مطالعات صلح ایران و با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز شنبه ۱۸ آذر ۱۴۰۲ در سالن خیام خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. خلاصه ای از گزارش این نشست که توسط روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی تنظیم شده با افزوده هایی در ادامه می آید. در این نشست علاوه بر نویسنده کتاب دکتر مقصود فراستخواه جامعه شناس و استاد برنامه ریزی توسعه آموزش عالی، دکتر مجتبی مقصودی دانشیار دانشکده علوم‌سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز و بنیانگذار انجمن علمی مطالعات صلح ایران ، دکتر محمد منصورنژاد دین پژوه عضو هیات مدیره انجمن علمی صلح ایران و دکتر مریم خالقی به عنوان دبیر گروه کتاب و صلح انجمن علمی مطالعات صلح ایران مشارکت داشتند.

 

مجتبی مقصودی: رسالت انجمن مطالعات صلح می تواند با نظریه کنشگران مرزی وجه جدیدی پیدا کند

مجتبی مقصودی از اساتید دانشگاه، بیان داشت: توماس اسپریگنز نویسنده کتاب "فهم نظریه های سیاسی" یک الگوی چهار وجهی برای نظریه پردازی ارائه داده است که شامل مشاهده بحران و بی نظمی، تشخیص درد، بازسازی جامعه آرمانی و راه حل برای درمان درد است که این الگو در مورد کتاب اخیر مقصود فراستخواه هم صادق است. نظریه کنشگران مرزی تنها یک نظریه نیست بلکه یک رهیافت مطالعاتی است؛ به علاوه اگرچه نویسنده مدعی آینده پژوهی و ارائه راهبرد نیست ولی مثل هر نظریه ای، علاوه بر توضیح و تعریف، تبیین و تعلیل، راز و رمز گشایی، آینده پژوهی و ارائه راهبرد نیز در بطن خود دارد؛ همچنان که در کتاب "کنشگران مرزی" دایره واژگانی نویسنده و پختگی اثر خودنمایی می کند.

از نظر فراستخواه موجودیت نام ایران، صلح و همبستگی اجتماعی مدیون کنشگران مرزی است. با چنین مقدماتی می توان مدعی شد که ادبیات و نظریه کنشگران مرزی ارتباط وثیقی با مأموریت و رسالت انجمن مطالعات صلح ایران می یابد و آنهم تلاش برای دستیابی به اهداف توسعه ای، انسانی و اخلاقی در سایه ایثار و گذشت از طریق گفتگو، مصالحه، چانه زنی، مذاکره، معامله، بده و بستان

وی افزود: اما سوالاتی هم در مورد این کتاب مطرح است از جمله اینکه آیا کنشگری مرزی ترویج نوعی فرصت طلبی و اپورتونیسم سیاسی- اجتماعی نیست؟ انتخاب سیاست صبر و انتظار، عافیت طلبی، بی عملی و انتظار تا رسیدن میوه محصول نیست؟ کنشگری مرزی به شکلی پنهان و ظریف می تواند به نوعی کاسبی مرزی تبدیل شود.... و هر کس را بتوان در این زمره قرار داد؟ و هر کسی را با این لیبل و برچسب تطهیر کرد؟

در بحث کارکردهای کنش مرزی، این کنشگران در پنج سطح طبقه بندی می شوند: سطح ایجاد یا تاسیس، سطح امداد یا تقویت، سطح اصلاح و سپس سطح اخطار و در نهایت -یعنی در مواردی که هیچ یک از اینها امکان نداشته است- در سطح انتقال؛ انتقال برای کاهش هزینه های جایگزینی و جلوگیری از هزینه های فروپاشی بیش از حد ساختارها.... بدین ترتیب آیا کسانی مثل فروغی، وثوق الدوله و قوام السلطنه را می توان در این جایگاه دید؟

جابجایی محتوای مفاهیم روبرو نیستیم و آیا در  نظریه کنشگری مرزی مرزهای میان خدمت و خیانت جابجا نمی شود؟ آیا

آیا در  نظریه کنشگری مرزی رادیکالیسم و انقلابی گری، بسیج گریی و عدالت خواهی رادیکال نفی نمی شود و جای خود را به مصالحه و چانه زنی نمی دهد؟

وجه غالب کنشگری با ظرفیت بسیج و بسیج گری اجتماعی و سیاسی تعریف می شود؛ حال آنکه نظریه کنشگری مرزی در عمل اجتماعی- سیاسی بسیج گری را در دستور کار ندارد.

 

محمد منصورنژاد: می توان در سطح فرا ملی و فرو ملی هم از نظریه کنشگران مرزی استفاده کرد

محمد منصورنژاد از اساتید دانشگاه، بیان داشت: قبلا دو یادداشت در مورد کتاب "کنشگران مرزی نوشته ام و تقدیم نویسنده کرده ام. پیشنهاد می کنم مراسم نکوداشتی برای مقصود فراستخواه برگزار شود که او در ابعاد مختلف کم نظیر است از جمله در اخلاق فردی و اجتماعی. او قلب سلیم دارد، مهربان، خوش برخورد و نقدپذیر است. وی استاد روش تحقیق است و بسیار روشمند صحبت می کند. او دردمند ایران است و البته خود مصداق بارز کنشگر مرزی است.

وی افزود: می خواهم از منظر اجتماعات علمی درباره کتاب صحبت کنم. درباره اجتماعات علمی در ایران سه نظر وجود دارد. عده ای معتقدند در ایران اجتماعات علمی نداریم. عده ای دیگر می گویند اجتماعات علمی داریم اما ضعیف است و دسته سوم معتقدند اجتماعات علمی داریم و نشانه اش همین نشست ها است. دیدگاه مقصود فراستخواه به نظریه دوم نزدیک تر است. اما سوال مطرح می شود که چرا اجتماعات علمی ما ضعیف است؟ در جواب می توان گفت ما باید آثار همدیگر را بخوانیم، نقد کنیم و رفرنس بدهیم که متاسفانه کمتر این کارها را انجام می دهیم.

او ادامه داد: در مقدمه کتاب، از نظریات متفکران خارجی استفاده شده است. اما آیا ما ایرانیان کسی را نداشته ایم که تأملی داشته باشد؟ البته این کتاب برخلاف کتاب "ما ایرانیان"که با یک نگاه واگرایانه و به نوعی منفی نگرانه نوشته شده است، کتابی است که امیدوارانه وارد مسائل ایران شده است. البته این کتاب در حال حاضر یک تبیین است و باید به سمت تجویز هم برود. هم چنین باید مشخص هم بشود که کنشگر مرزی چه کسی نیست؟ در نهایت می توان در سطح فرا ملی و فرو ملی هم از نظریه کنشگران مرزی استفاده کرد.

 

مقصود فراستخواه: تحولات ایران با کنشگران مرزی بهتر تبیین می شود

مقصود فراستخواه نویسنده کتاب "کنشگران مرزی" اظهار داشت: این چهارمین جلسه نقد این کتاب است. معنقدم که نقادان رهگشا هستند. حدود ۱۲ سال پیش در نشستی از مرحوم غلامحسین صدیقی به عنوان یک کنشگر مرزی نام بردم و از آن جا استارت تالیف این کتاب زده شد. این که فردی بعد از گذشت چند سال دیدگاه هایش ویرایش شود، سعادتی است به شرط این که توجیه درستی داشته باشد ولی در مورد خودم حسم این نیست و این کتاب را به عنوان چایگزین کتاب "ما ایرانیان" نمی بینم. در "ما ایرانیان" ساختارها را نقد کردم اما کتاب "کنشگران مرزی" روش پژوهشی دیگری دارد.

وی افزود: نظریه کنشگران مرزی می گوید که ایران را با قهرمانان و اهریمنان نمی توان توضیح داد. ما تاریخ درشت را می خوانیم ولی تاریخ میانی و جزئیات و تاریخ مردم را نمی خوانیم و فقط فاتحان و سرکوبگران را می بینیم. تحولات ایران با کنشگران مرزی بهتر تبیین می شود. هم تغییرات و هم بقا با کنشگر مرزی بهتر توضیح داده می شود. کنشگران مرزی یک طیف خاکستری بزرگ هستند.

او اضافه کرد: ایران را با ساختار نمی توان توضیح داد. برای جوامعی که تثبیت شده اند ساختار مهم تر است اما برای جوامعی مانند ایران که ساختارهایش هوشمند نیستند، کنشگران هوشمند خیلی مهم هستند. در کتاب، ۱۶ محدودیت برای کنشگران مرزی ذکر کرده ام.

  • مجتبی مقصودی