دکتر مجتبی مقصودی

دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی


دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

طبقه بندی موضوعی
بایگانی
آخرین نظرات

۱۱۶ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «انجمن علوم سیاسی ایران» ثبت شده است

۲۶
مرداد

مدرسه تابستانه

آغاز ثبت نام دومین مرحله بوت کمپ روش تحقیق انجمن علوم سیاسی ایران

 

گام دوم

روش پژوهش در مطالعات کیفی

(آنلاین و حضوری)

 

                    با تدریس

  • دکتر حسین سلیمی
  • دکتر علی اصغر سلطانی
  • دکتر مقصود فراستخواه
  • دکتر فائز دین پرست
  • دکتر مجتبی مقصودی

بوت کمپ  

  • مجتبی مقصودی
۱۰
مرداد

 

فراخوان پژوهشنامهبه نام خدا

فراخوان مقاله پژوهشنامه علوم سیاسی

اولویت ها و موضوع های پیشنهادی برای تدوین مقاله علمی- پژوهشی در سال 1403

 

فرهیخته‌ گرامی

    فصلنامه علمی - پژوهشی پژوهشنامه علوم سیاسی از پژوهشگران ارجمند برای ارائه‌ی مقاله های وزین خود به این فصلنامه دعوت به عمل می آورد. پژوهشنامه علوم سیاسی پذیرای نوشتارهای استوار بر «اصالت»، «نوآوری و تولید دانش»، «ارتقاء دانش سیاست به‌ویژه دانش و بینش بومی»و با «رویکرد حلّ مسائل موجود ایران» است.

     از این‌رو، ضمن استقبال از ایده های نو و خلاقانه، برخی اولویت‌ها و موضوع‌های پیشنهادی، برای تدوین مقاله در پژوهشنامه علوم سیاسی، به شرح زیر اعلام می‌شود:

 

-       آسیب شناسی توسعه سیاسی در جمهوری اسلامی ایران

-       آسیب شناسی سیاسی دلایل ناکارآمدی سیاستگذاری توسعه اقتصادی مناطق مرزی در ایران

-       آسیب شناسی سیاستگذاری ج. ا. ایران در ساماندهی کولبران و بدوکی ها

-       آسیب شناسی گفتمان انقلاب اسلامی و ارزشهای دنیای مدرن؛ حقوق بشر، صلح، همگرایی و همزیستی مسالمت آمیز

-       آسیب شناسی رویکرد سیاست خارجی ج. ا. ایران در جذب سرمایه گذاری خارجی

-       آسیب شناسی سیاسی تعدّد مراکز تصمیم گیری و مشکل مسئولیت پذیری و پاسخگویی در ج. ا. ایران

-       آسیب شناسی نقش مسئولین محلی (استانداران و فرمانداران) در اجرای سیاست های دولت در ج. ا. ایران

-       آسیب شناسی سیاست های کلی نظام در حوزه انسجام اجتماعی، هویت و همبستگی ملی

-       آسیب شناسی پدیده بی تفاوتی سیاسی در ایران کنونی

-       آسیب شناسی سیاست های حجاب در ج. ا. ایران

-       آینده پژوهی و نیاز سنجی گفتمانی در ایران

-       آینده پژوهی جنبش های سیاسی- اجتماعی در ایران

-       آینده پژوهی و بایسته های سیاسی ایران توسعه یافته در 1420

-       ارزیابی و دورنمای هیدروپولیتیک ایران؛ چشم اندازها و پیامدهای سیاسی تغییرات اقلیمی

-       ارزیابی دلایل سیاسی نهضت سند نویسی های راهبردی و عدم توفیق آن در ایران

-       بررسی دلایل سیاسی- اجتماعی مقاومت اجتماعی در برابر سیاست های جمعیتی ج. ا. ایران

-       تکاپوها، وضعیت سنجی و آینده نگاری کارکردهای طبقه متوسط سنتی و جدید در تحولات سیاسی ایران

       - توسعه تکنولوژیک، هوش مصنوعی و سیاست ورزی در ایران

-       جایگاه نشاط سیاسی- اجتماعی در ایران در نظام سیاستگذاری و اجرایی کشور

-       جریان شناسی کنشگران صلح و مصالحه سیاسی در ج. ا. ایران

-       جریان شناسی و بررسی تعاملات و تقابلات مطبوعات سیاسی مکتوب، رسانه ها، شبکه های اجتماعی و ماهواره ای داخل و خارج کشوردر موضوعات مهم

-       چشم انداز ابر چالش های سیاسی در ایران

-       چشم انداز تعاملات قوا در ج. ا. ایران

-       خود تحریمی ها و تأثیر آن بر وضعیت توسعه سیاسی در ایران

-       دلایل شکست سند چشم انداز 20 ساله در ایران؛ درس هایی برای آینده

-       دولت و نهاد دانشگاه در ج. ا. ایران

-       زنان و سیاست ورزی در ج. ا. ایران؛ موفقیت ها و ناکامی ها

-       ظرفیت ها و چالش های حقوق شهروندی در ج. ا. ایران

-       مسائل و سیاست های کارگری در ج. ا. ایران

-       مسأله دوتابعیتی ها؛ از رویکرد توطئه انگارانه تا رویکرد فرصت محور در چشم انداز تطبیقی

-       مسأله مهاجرت در ایران؛ بررسی سیاست های ج. ا. ایران در ایجاد شرایط بازگشت مهاجران به وطن

-       نحوه مواجهه ج. ا. ایران با مناسبت های ملی و مذهبی؛ آسیب شناسی و راهکارها 

-      نقش و جایگاه دولت، طبقات و نیروهای اجتماعی در توسعه سیاسی (دولت توسعه گرا، احزاب، نهادهای مدنی، نخبگان توسعه خواه، روشنفکران، روحانیت، سبلیرتی ها)

-       نهاد دولت و سیاست های اجتماعی در پسا ناآرامی های سال 1401

-       نهاد دولت، بایسته های کارآمدی و سیاست ورزی در ایران

-       وضعیت سنجی وزن و تأثیر آراء مردم بر سرنوشت خویش در ج. ا. ایران

-       وضعیت سنجی کمّی و کیفی شکاف های دولت و ملت در ایران و راهکارهای ترمیم آن

-       وضعیت سنجی تأثیرگذاری سیاستگذاری های محرومیت زدایی در ج. ا. ایران

-       وضعیت سنجی و آسیب شناسی سیاسی نیروها، اقشار و طبقات اجتماعی در ایران کنونی

-       وضعیت سنجی، بررسی تطبیقی و آسیب شناسی سیاسی بازارهای مالی(بورس) در ایران کنونی

-       وضعیت سنجی نسبت توسعه سیاسی و فساد در ایران

-       وضعیت سنجی کیفیت حکمرانی در ایران (پیشران ها، بازدارنده ها و چشم اندازها)

-       وضعیت سنجی و آینده نگاری رشته علوم سیاسی در ایران

-     مطالعات تطبیقی (بررسی هریک از محورهای اعلامی بصورت مقایسه ای با دیگر کشورها با هدف آگاهی، ارائه چشم انداز و پیشنهادات راهبردی)

 

 

با سپاس

دبیرخانه پژوهشنامه علوم سیاسی

https://www.ipsajournal.ir

 

  • مجتبی مقصودی
۲۴
آذر

آیین نکوداشت استاد بزرگ علوم سیاسی و روابط بین الملل

دکتر قاسم افتخاری

پوستر

آیین نکوداشت استاد بزرگ علوم سیاسی و روابط بین الملل دکتر قاسم افتخاری برگزار می شود.

با گفتارهایی از:

 حسین پوراحمدی

 ابوالفضل دلاوری

 حمیدرضا رحمانی زاده

 محمدکاظم سجادپور

 حسین سلیمی

 عباس عراقچی

 محمدجواد غلامرضاکاشی

ابراهیم متقی

حمیرا مشیرزاده

نسرین مصفا

مجتبی مقصودی

 یوسف مولایی

چهارشنبه ۱۵ آذر ۱۴۰۲ ساعت ۱۶

سالن فردوسی

برنامه به صورت حضوری برگزار می گردد.

ورود برای عموم آزاد و رایگان است.

دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

انجمن علوم سیاسی ایران

خانه اندیشمندان علوم انسانی

  • مجتبی مقصودی
۰۴
مرداد

سلسله یادداشت هایی در باره انتخابات جدید انجمن علوم سیاسی ایران(5)

ضرورت تمهید پیوست اقتصادی

 

مجتبی مقصودی

از بنیانگذاران و عضو هیات مدیره ادوار مختلف انجمن علوم سیاسی ایران

http://drmaghsoudi.ir

 

       حسب دو دهه مشارکت در فعالیت های انجمنی و از جمله 7 سال عضویت در کارگروه کمیسیون انجمن های علمی ایران وزارت علوم و تجربه زیسته ی مشارکتی و فعالانه در سه انجمن علوم سیاسی، مطالعات صلح و  ایران شناسی؛ از جمله مهمترین تنگناها و مشکلات همه ی انجمن ها و به ویژه انجمن های حوزه علوم انسانی و اجتماعی در پیشبرد اهداف و مأموریت های علمی خود "مشکلات و تنگناهای مالی" است که عملا قدرت مانور علمی و ظرفیت های تعاملی در سطح ملی و بین المللی را بشدت کاهش داده است. این کمبودها و تنگناها با اوضاع و احوال نامناسب بیرونی و سیاست های انقباضی نهاد دولت، عرصه را بر دست اندرکاران و به ویژه اعضاء هیأت مدیره تنگ کرده و شرایطی  را پدید آورده که در بهترین حالت انجمن ها به حداقل فعالیت ها بسنده کنند.

مهمترین منابع مالی انجمن ها در سرفصل های زیر قابل شمارش است:

اول: در مورد حق عضویت اعضاء در یادداشت دوم بصورت مفصل بدان اشاره شد. تنها نکته از قلم افتاده موضوع حق عضویت "اعضاء حقوقی" است که می تواند بسته به صلاحدید هیأت مدیره انجمن ها تعیین و دریافت گردد . در این خصوص امسال در مجمع عمومی انجمن رقم ثابت یک میلیون تومان برای اعضاء حقوقی تصویب شد که البته فاصله معنا داری با حق عضویت برخی انجمن های فنی و مهندسی دارد . حق عضویت حقوقی پرداختی شرکت ها و برندهای معروف به این انجمن ها گاه به ده ها و صدها برابر می رسد که در مواردی تقسیط می شود. در سابقه انجمن علوم سیاسی ایران در دهه اول فعالیت خود در مقطعی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب با حمایت یکی از همکاران محترم عضو هیأت علمی آن واحد به عضویت انجمن علوم سیاسی درآمد و مبلغ سه میلیون تومانی را به عنوان حق عضویت پرداخت کرد.

شایان ذکر است در انجمن علوم سیاسی و  انجمن های مشابه در حوزه علوم انسانی و اجتماعی،کمتر نهاد حقوقی دولتی و یا غیردولتی به عضویت انجمن ها درآمده اند که بتوان بر روی حق عضویت آن ها حسابی باز کرد؛ چرا که از سوی نهادهای دولتی نیازی به انجمن ها احساس نمی شود که به عضویت انجمن ها درآیند؛ البته در این بی نیازی نهادهای دولتی به انجمن های علمی علاوه بر ضعف کارکردی انجمن ها؛ رویکردها و سیاستگذاری های اعلام شده و نشده نهاد دولت بی تأثیر نبوده است. به علاوه؛ در راستای تسریع در انجام و عملیاتی کردن فعالیت های مشترک، انجمن ها قالب سهل و ساده تر "انعقاد تفاهم نامه ها" را در دستور کار قرار داده که در عین حالی که مزایای فراوانی و از جمله تسهیلگری در مناسبات فی مابین دارد ولی نهاد دولت را از پرداخت حق عضویت این به این نهادهای مدنی و علمی معاف می سازد.

دوم: حمایت های مالی سالانه کمیسیون انجمن های علمی ایران علیرغم مبلغ کم، یکی از منابع مالی ثابت در سبد درآمدی انجمن ها بوده که بسته به رتبه بندی انجمن ها به عنوان نهادهای مدنی- غیردولتی پرداخت می شود و عملا چندصد انجمن علمی از این کمک مالی بهره می برند. برای انجمن علوم سیاسی ایران این مبالغ ناچیز از 3 میلیون تومان در اواخر دهه 1380  آغاز تا  حدود  9 میلیون تومان در سال 1400 افزایش و  بصورت سالانه پرداخت شد. هر چند این حمایت های مالی بسیار ناچیز بوده که حتی کفاف هزینه تلفن، آب و برق و اینترنت دفتر انجمن را نمی داد، ولی به برکت رویکرد جدید دولت، در دو سال اخیر یعنی از سال 1400 به بعد کمیسیون انجمن های علمی ایران  این کمک های مالی ناچیز به اکثر انجمن های علمی را قطع و عملا تنگناهای مالی انجمن ها و از جمله انجمن علوم سیاسی ایران را تشدید کرد.

سوم: اخذ طرح های علمی و مشارکت در  پروژه های مطالعاتی نهادهای دولتی و غیر دولتی، داخلی و بین المللی؛ از جمله منابع مهم مالی انجمن ها است که می تواند آورده مالی مناسبی برای انجمن ها داشته باشد و برای انجمن علوم سیاسی ایران نیز تا قبل از شیوع کرونا از مهمترین منابع درآمدی محسوب می شده است. اخذ سه پروژه ممیزی علوم سیاسی، مطالعات امنیتی و مطالعات قومی از معاونت فناوری ریاست جمهور در اوایل دهه 1390، پروژه توسعه سیاسی از دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در همان سال ها و همکاری مطالعاتی با معاونت زنان ریاست جمهوری در اواخر دهه 1390 در این راستا محسوب می شود. متاسفانه در سال های اخیر به دلیل بروز تنگناهای مالی در کل کشور و از جمله کاهش بودجه های پژوهشی عملا باب این قبیل همکاری ها بسته و مشکلات مالی انجمن حتی در اداره روزمره دفتر و حقوق و دستمزد حداقلی یکی- دو کارشناس نیز دچار اخلال گردیده است و این در حالی است که در صورتی که رویکرد دولت و نهادهای حکومتی نسبت به تعاملات بین المللی انجمن ها برای اخذ طرح و پروژه های بین المللی مساعد باشد اکثر انجمن ها و از جمله انجمن علوم سیاسی ایران می توانند از پروژه های تحقیقاتی بین المللی بهره مند گردد و با آورده های مالی بین المللی نه تنها  امورات روزمره انجمن ها را بگذرانند؛ بلکه از منظر اثربخشی، کارایی و کارآمدی و حتی کارآفرینی موثرتر عمل کرده و جایگاه خود را ارتقاء دهد.

چهارم؛ تعریف رویدادهای علمی_ آموزشی داخلی و بین المللی درآمدزا نظیر؛ کارگاه های آموزشی و تخصصی، همایش ها و رویدادهای بین المللی  چون مدرسه تابستانه و بهاره در این رابطه قابل تحلیل و بررسی است. مدرسه بهاره بین المللی آنلاین ۲۰۲۱  با عنوان "چشم انداز توازن قوا در آسیا در دهه ۲۰۲۰"،  مدرسه تابستانه "سیاست، اسلام و دولت در ایران"، کارگاه هایی چون ؛جستجوی پیشرفته دانش سیاسی و روابط بین‌الملل در اینترنت، مقاله‌نویسی علمی، مهارت مذاکرات بین‌المللی، تحلیل گفتمان، آینده‌پژوهی، پروپوزال‌نویسی، روزنامه‌نگاری سیاسی، فن ترجمه، اروپاشناسی، تحولات قومی در ایران معاصر، خاورمیانه شناسی  و اندیشه سیاسی در قرن بیستم در راستای دانش افزایی، توانمند سازی و افزایش قدرت فهم و تجزیه  تحلیل دانش پژوهان علاقمند برگزار گردید که در عین حال کمک مالی به اداره انجمن نیز بوده است.          

پنجم:  جلب حمایت هدایا از نیکوکاران، واقفین و موسسات بخش خصوصی: در چارچوب اساسنامه های تیپ، انجمن های علمی می توانند از هدایا و کمک های مالی خیرین، واقفین و  شرکت ها و موسسات بخش خصوصی برای تأمین منابع مالی بهره ببرند. انجمن علوم سیاسی ایران اگر چه در طول فعالیت خود و در چارچوب ارتباطات شخصی روساء و اعضاء هیأت مدیره توانسته است بصورت بسیار محدود از هدایا و کمک های مالی بهره ببرد ولی در کسب منابع متنوع مالی و  مهمتر از آن منابع مالی ثابت و مستمر موفق نبوده است و بعضا در شرایط استیصال و نیاز به سوی برخی از خیرین دست یاری دراز کرده است که لطف این بزرگواران باعث مشکل گشایی مقطعی گردیده است. تجهیز دفتر انجمن در خیابان لبافی نژاد و برگزاری تعدادی از مراسم نکوداشت ها و اعطاء برخی هدایا به چهره های ماندگار این حوزه نمونه بارز این حمایت مالی خیرین به انجمن بوده است

در این ارتباط لازم به ذکر است؛ در حالی که تجربه تاریخی ایرانیان از اختصاص اموال و دارایی ها  نیکوکاران به امور خیریه و به ویژه وقف حکایت داشته و در دهه های اخیر گام های حمایتی جدی تری از سوی نیکوکاران در راه مدرسه سازی، خوابگاه سازی و کمک به هزینه تحصیلی دانش پژوهان علاقمند برداشته شده است؛ ولی هنوز نتوانسته "فرهنگ وقف" دریچه ای به سوی انجمن های علمی بازنماید و بدین لحاظ تا نهادینه شدن فرهنگ وقف در ارتباط با این نهادها راه درازی در پیش است.

اگر تلاش خیرین و نیکوکاران در گذشته معطوف به نهادهای دینی و مذهبی بوده و در قالب "وقف کلاسیک" و یا "موقوفات سنتی" ارزیابی می شد جا دارد در عصر جدید و در قالب "وقف و موقوفات نوین" کمک به انجمن های علمی داوطلبانه غیردولتی در اولویت خیرین قرار گیرد؛ تا انجمن ها بتوانند با کمترین دغدغه مالی و وابستگی به دولت ها، مستقل تر و گسترده تر و تأثیرگذارتر عمل نمایند. در این عرصه تلاش برای فرهنگ سازی، توجیه خیرین برای مشارکت مالی با هدف استمرار و تعمیق فعالیت های  علمی و بشردوستانه ی انجمن ها متناسب با تحولات و نیازهای امروزین جوامع علمی و عصر جهانی شدن می تواند گامی در مسیر ارزیابی گردد.

*****

 تلاش برای جلب اسپانسر از طریق مذاکره و گفتگو با صاحبان شرکت ها و صنایع در قالب "مسئولیت اجتماعی" و "مسئولیت شرکتی" در کنار راه اندازی "کانون فارغ التحصیلان علوم سیاسی و روابط بین الملل"  و "جذب آگهی های تجارتی با رعایت اخلاق حرفه ای" با اهداف و کارکردهای متنوع و از جمله مشارکت علمی، مدنی و مالی در فعالیت های علمی- آموزشی این نهاد فراگیر می تواند به کاهش مشکلات کمک نماید.

مشخصا؛ با توجه به ملاحظات مذکور و در راستای تقویت و تعمیق عملکرد و کاهش تنگناهای مالی انجمن، جا دارد در ابتدای تشکیل هیأت مدیره جدید، ضمن "پیش بینی کمیته مالی انجمن"، " پیوست اقتصادی سه ساله" این نهاد تهیه و تنظیم و از روزمرگی در این ارتباط نجات یابد.

 

http://drmaghsoudi.ir

 

  • مجتبی مقصودی
۲۱
تیر

سلسله یادداشت هایی در باره انتخابات جدید انجمن علوم سیاسی ایران(4)

اهمیت انتخابات امروز 

 

مجتبی مقصودی

از بنیانگذاران و عضو هیات مدیره ادوار مختلف انجمن علوم سیاسی ایران

http://drmaghsoudi.ir

 

مجمع عمومی و هشتمین دوره انتخابات هیأت مدیره انجمن علوم سیاسی ایران امروز چهارشنبه 21 تیرماه 1402 برگزار خواهد شد. در سلسله یادداشت های یک هفته اخیر تلاش کردم با نگاهی از درون و نیز با رویکرد انتقادی، و به ویژه با انتقاد از خود، به عنوان عضو هیأت مدیره ادوار مختلف فعالیت های انجمن را مورد نقد و بررسی منصفانه قرار دهم تا تجربه ی پرهزینه این مسیر طی شده نقشه ی راهی برای هیأت مدیره بعدی انجمن باشد.

 "در ضرورت مشارکت انجمنی"،"اعضاء انجمن و موضوع حق عضویت" و نیز "نگاهی گذرا به ظرفیت های معطل مانده انجمن علوم سیاسی" سه یادداشتی بود که با رعایت ملاحظات اخلاقی و مبتنی بر اسناد و مستندات دست اول منتشر گردید، هرچند برخی دوستان با گرته برداری از ایده های اصلی آن نوشتار و در یادداشتی با قلمی تند، انجمن را نوازش کردند. البته امیدوارم بعد از نوشتار امروز بتوانم در یادداشت شماره 5 در "ضرورت تمهید پیوست اقتصادی" یافته های خودم را  برای ادامه فعالیت موفق تر انجمن ارائه نمایم.

در تنویر افکار مخاطبین شرکت کننده در انتخابات امروز طرح چند نکته را ضروری می بینم تا شاید در سایه طرح این نکات انتخاب همکاران شایسته تری محقق گردد.

اول: اخلاق انجمنی و حرفه ای: به اعتبار دو دهه کار نهادسازی، تأسیسی و انجمنی شهادت می دهم؛ هیات مدیره و روسای ادوار مختلف انجمن همکارانی اخلاق مدار با سلامت انجمنی و حرفه ای بوده اند که در چارچوب فعالیت انجمنی و اخلاق حرفه ای جز به اعتلای نام علوم سیاسی کشور و انجمن علوم سیاسی ایران نیندیشیدند. وارد هیچ زد و بندی نشدند و  در سایه اعتبار و سرمایه های اجتماعی و علمی انجمن، آورده ای برای خود دست و پا نکردند. روسای انجمن علوم سیاسی ایران از  دکتر قاسم افتخاری، مرحوم دکتر محمد علی شیرخانی، دکتر سید محمد کاظم سجادپور، دکترعبدالامیر نبوی تا دکتر کیومرث اشتریان از خوشنام ترین اساتید کشور بوده و به سهم خود به انجمن وزن و اعتبار بخشیده اند.

دوم: اجتناب از حزبی سازی فعالیت انجمنی : انجمن علوم سیاسی ایران به عنوان یک نهاد علمی، نه از کمیسیون ماده 10 احزاب وزارت کشور؛ بلکه با مجوز کمیسیون انجمن های علمی ایران وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تأسیس شد؛ لذا نمی تواند در نقش احزاب سیاسی به کنش گری بپردازد به همین دلیل کنش گری سیاسی در زمره مسئولیت ها و مأموریت های هیچ انجمن علمی و حتی انجمن علوم سیاسی ایران که پسوند سیاسی را هم به عنوان پشتوانه خود دارد پذیرفتنی نیست. لذا ائتلاف سازی های تشکیلاتی-حزبی و طرح شعارها و وعده های انتخاباتی و انتشار پوستر در شب برگزاری مجمع و انتخابات در پیشینه فعالیت انجمن های علمی بی سابقه، خارج از عرف و روال معمول و تعجب برانگیز است و جا دارد در فرصت مناسب دلایل، زمینه ها، بسترها و خاستگاهای این حرکت تأمل و بررسی شود! لذا، مشخصا برای اجتناب از فعالیت تشکیلاتی- حزبی، آن هم بصورت یک محفل محدود و بسته، وجود تنوع دانشگاهی در ترکیب منتخبین هیأت مدیره یک اصل و رویه بوده و یکی از کارکردهای حضور نماینده وزارت علوم در فرایند برگزاری مجمع و انتخابات هیأت مدیره، نظارت بر نحوه اجرای این اصل و تایید بر صحت و سلامت برگزاری انتخابات از همه ی جهات و از این ناحیه است. ملاحظه ای که در همه ادوار هفتگانه انتخابات هیأت مدیره انجمن لحاظ شده است.

سوم: آنتاگونیستی سازی فضای موجود به مثابه خطایی راهبردی در مناسبات انجمنی: همواره افراط و تفریط آسیب زا بوده و انسان ها را از واقعیت ها دور ساخته و مانع از دیدن حقایق می شود؛ بلکه در دراز مدت هزینه های همزیستی و مصالحه را سنگین و به فاصله ها و شکاف ها دامن زده و گاه التیام ناپذیر می سازد. تبدیل صحنه انتخابات انجمنی به کارزارهای تبلیغاتی آنتاگونیستی و آن هم از نوع سلبی با وعده و وعیدهای پوپولیستی در انجمن ها بشدت کم سابقه بوده؛ نه تنها نوعی خودزنی تلقی می شود؛ بلکه این سوال را متبادر به ذهن می سازد که دوستان چه تصوری از قبول مسئولیت در هیات مدیره یک انجمن علمی دارند که چنین می تازند و وعده می دهند. به همین دلیل کار انجمنی به مثابه کاری داوطلبانه، بدون دریافت های مالی مستلزم روحیه، اخلاق، منش  و روش مدارا جویانه است نه پرخاشگرانه و کدورت برانگیز! بدین لحاظ؛ بنظر می رسد تنها اطلاعات نظری و کتابخانه ای از فعالیت مدنی- انجمنی برای عضویت در هیأت مدیره بزرگترین نهاد علوم سیاسی کشور کفایت ننماید؛ بلکه مستلزم ارائه مصادیقی از تجربه عینی و رئال از کار موفق داوطلبانه از سوی دوستان است تا توانمندی و استمرار روحیه داوطلبانه کاندیداها باورپذیر باشد.

چهارم: ضرورت حضور نسل های مختلف علوم سیاسی کشور در ترکیب هیات مدیره و ساختار علمی و اجرایی انجمن: اگر حضور و مشارکت اساتید و بزرگان معمر موجب وزن و اعتبار انجمن می شود و هویت بخش است؛ حضور نسل جوان تر نیز می تواند به فعالیت های انجمن گستردگی و شتاب بخشد. مشارکت متوازن و معنادار هر یک از نسل ها به عنوان مکمل یکدیگر در ترکیب هیأت مدیره، علاوه بر انتقال دانش و تجارب علمی و نیز بهره گیری از ظرفیت های ارتباطی هر یک از نسل ها، تحقق اهداف و ماموریت های انجمن را امکان پذیرتر می سازد؛ همچنان که حضور و مشارکت زنان نیز  می تواند ضمن تلطیف فضای کاری، انجمن را کاراتر و موفق  ترگرداند.

http://drmaghsoudi.ir

 

  • مجتبی مقصودی
۱۸
تیر

 

سلسله یادداشت هایی در باره انتخابات جدید انجمن علوم سیاسی ایران(3)

نگاهی گذرا به ظرفیت های معطل مانده انجمن علوم سیاسی

 

مجتبی مقصودی

از بنیانگذاران و عضو هیات مدیره ادوار مختلف انجمن علوم سیاسی ایران

http://drmaghsoudi.ir

 

در وضعیت سنجی گذرا از سرمایه های علمی و اجتماعی انجمن علوم سیاسی ایران که محصول دو دهه فعالیت همه جانبه،گسترده و مستمر دست اندرکاران و اعضاء انجمن و کنشگران علمی این عرصه  بوده؛ اگرچه به موارد زیادی می توان اشاره کرد ولی نباید فراموش کرد که بسیاری از این ظرفیت ها یا از کار باز ایستاده و غیرفعالند و یا نیمه فعال بوده و نیازمند برنامه ریزی، کنترل و نظارت، بازبینی ساختاری و تمهید مشوق ها از سوی هیأت مدیره بعدی است.  د ر این یادداشت تنها به چهار نمونه از ظرفیت های معطل مانده اشاره می شود:

  • نمونه اول: عضویت بیش از  800 نفر از اعضاء هیأت علمی، فارغ التحصیلان، دانشجویان تحصیلات تکمیلی از رشته های علوم سیاسی و روابط بین الملل و رشته های مرتبط در انجمن  و نیز پراکندگی جغرافیایی و فراگیری اعضاء در کل کشور و مشارکت اعضایی از دورافتاده ترین مناطق که بالقوه به انجمن ظرفیت عظیمی را بخشیده؛ ولی انجمن نتوانسته است به درستی از تخصص ها و مزیت نسبی اعضاء استفاده نماید و یا نیاز اعضاء را احصاء و متناسب با آن برنامه ریزی، تعامل و یا حتی کارت عضویت برای اعضاء صادر نماید؛ لذا بسیاری از اعضایی که در این سال ها مدارک خود را هم ارسال کرده اند، تکلیف خود را در خصوص عضویت در انجمن نمی دانند.

 

  • نمونه دوم: وجود 6 شعبه استانی در خراسان،کرمان،کرمانشاه، ایلام، همدان و کهگیلویه و بویر احمد اگرچه برای انجمن دستاوردی ارزشمند و قابل اعتناء محسوب می شود ولی بسیاری از آنها در یکی- دوساله ی اخیر چه بصورت رئال و چه بصورت مجازی حتی یک رویداد علمی تعریف نکرده اند. بجز شعبه مشهد به عنوان فعال ترین شعبه استانی که این شعبه نیز در یک سال اخیر دچار کاهش جدّی در فعالیت های علمی شده اند؛ هیچیک از شعبات استانی بعضا دارای برنامه سالانه نبوده و عملکرد سالانه ای را هم به هیأت مدیره انجمن علوم سیاسی در تهران ارائه نداده اند.

 

  • نمونه سوم: از میان حدود  10 کمیته علمی انجمن از جمله کمیته زنان، تنظیم گری، روانشناسی سیاسی، سیاست اجتماعی و معلولیت، پدیدار شناسی  و روش شناسی و ... که برخی از آنها فعالیت های محدودی را در قالب یکی- دو برنامه در طول سال دنبال می کنند؛ بسیاری از کمیته های انجمن عملا تعطیل اند؛ در عوض جای خالی کمیته هایی که سابقا در زمره کمیته های فعال انجمن بوده اند نظیر کمیته جامعه‌شناسی سیاسی، دانشجویی، اطلاع‌رسانی، اقتصاد سیاسی، روابط بین‌الملل، مطالعات منطقه‌ای، سیاست خارجی و روش‌شناسی بشدت احساس می شود.

 

  • نمونه چهارم: برگزاری 16 دوره همایش سالانه در موضوعات مبتلابه و مهم کشور، نظام بین الملل و منطقه ای اگر چه از جمله دستاوردهای مهم و بخشی از هویت انجمن محسوب می شود ولی هنوز انجمن از داشتن دبیرخانه دائمی در این ارتباط بی بهره است و دانش و تجربه اندوخته شده بصورت انباشتی به برگزارکنندگان همایش ها در سال های بعد منتقل نشده و عملا دانش و تجربه ی موجود نه تنها باعث ارتقاء سطح کمی و کیفی همایش ها نشده؛ بلکه هرسال دیرهنگام همایش سالانه برنامه ریزی می شود. عدم وجود نقشه راه در خصوص همایش های سالانه به گونه ای که حتی متن کامل مقالات تعدادی از همایش ها ی سال های اخیر اصولا منتشر نشده و در دسترس نویسندگان مقالات و مخاطبان قرار نگرفته است و انتشارکتاب مجموعه مقالات همایش ها به عنوان یکی از مهمترین محصولات این رویداد مهم به بوته تعویق و فراموشی بیفتد.

 

http://drmaghsoudi.ir

 

 

  • مجتبی مقصودی
۱۴
تیر

سلسله یادداشت هایی در باره

انتخابات جدید انجمن علوم سیاسی ایران

اعضاء انجمن و موضوع حق عضویت

(2)

مجتبی مقصودی

از بنیانگذاران و عضو هیات مدیره ادوار مختلف انجمن علوم سیاسی ایران

http://drmaghsoudi.ir

 

انجمن علوم سیاسی ایران در حال حاضر با بیش از 800 عضو پیوسته و صاحب رأی از ظرفیت و پتانسیل بسیار بالایی برای گسترش فعالیت های علمی و انجمنی برخوردار است. این 800 عضو اعم از استاد، دانشجو و دانش آموخته در اقصی نقاط کشور و در همه ی دپارتمان های علوم سیاسی کشور اعم از دانشگاه های دولتی، آزاد اسلامی و پیام نور و دوایر دولتی و غیر دولتی حضور دارند و می توانند شبکه گسترده ای از فعالین دانش سیاست کشور را شکل دهند و در صورت مشارکت فراگیر انجمنی اعضاء، این نهاد می تواند نقش موثری در اثر بخشی فعالیت های علمی -آموزشی و مرجعیت علمی انجمن ایفاء نمایند.

موضوع میزان حق عضویت و نحوه وصول آن نیز از جمله مشکلاتی است که همواره نه تنها دامن گیر انجمن علوم سیاسی؛ بلکه قریب به اتفاق انجمن های علمی کشور است. در حال حاضر حق عضویت برای اعضاء پیوسته 50 هزار تومان و برای اعضاء دانشجویی 35 هزار تومان می باشد که با توجه به تورم لجام گسیخته این حق عضویت رقم قابل اعتنایی نیست و در سبد هزینه های انجمن مبلغ ناچیزی تلقی می شود.  در عین حال پیش بینی حق عضویت متناسب با شرایط تورمی و وصول آن می تواند بخش کوچکی از نیازهای مالی انجمن را تأمین نماید؛ حال آنکه انجمن در وصول حق عضویت به دلیل مشکلات اجرایی و نازل بودن مبلغ آن هیچگاه بصورت جدّی پیگیر وصول آن نبوده است و اقدامات محدود انجام گرفته نیز تاکنون قرین موفقیت نبوده است.

از طرفی هرگونه افزایش حق عضویت مستلزم تصمیم گیری در مجمع عمومی انجمن است و هیأت مدیره انجمن بدون مجوز و مصوبه مجمع عمومی و تأیید کمیسیون انجمن های علمی کشور و اداره ثبت اسناد اجازه افزایش حق عضویت را ندارند. مشخصا تاکنون به واسطه فرایند بورکراتیک-حقوقی و ثبتی اقدامی در این خصوص از سوی انجمن انجام نپذیرفته است. بدیهی است بهترین راه برای تمهید حق عضویت متناسب با وضعیت تورمی و هزینه ها در کشور، واگذاری صلاحیت و اختیار تعیین مبلغ حق عضویت به هیأت مدیره انجمن از طریق جلب نظر مساعد اعضاء در مجمع عمومی است که می باید در آینده هدف گذاری و برنامه ریزی شود.

بر اساس اساسنامه اکثر انجمن ها و از جمله انجمن علوم سیاسی ایران، عضویت افراد مشروط به پرداخت حق عضویت سالانه است و عدم پرداخت حق عضویت سالانه، افراد را از شمول عضویت انجمن خارج می سازد. البته هیچیک از مسئولین انجمن در طول مسئولیت خود از این مکانیزم بهره نبرده و حتی در موارد معدودی که به هر دلیلی برخی اعضاء از پرداخت حق عضویت ناتوان و یا استنکاف وزیدند؛ علیرغم نیازهای مالی انجمن؛ دست اندرکاران مانعی برای ادامه مشارکت انجمنی اعضاء فراهم نکردند.

در ارتباط با حق عضویت، برخی انجمن های علمی از جمله انجمن جامعه شناسی ایران معمولا زمان برگزاری مجمع عمومی و انتخابات را فرصت خوبی برای وصول حق عضویت های سه ساله دانسته و مکانیزم های در این خصوص پیش بینی می نمایند که البته انجمن علوم سیاسی هیچگاه این رویکرد را انتخاب نکرده است.

http://drmaghsoudi.ir

  • مجتبی مقصودی
۱۰
تیر

سلسله یادداشت هایی در باره

انتخابات جدید انجمن علوم سیاسی ایران

"در ضرورت مشارکت انجمنی"

(1)

 

مجتبی مقصودی

از بنیانگذاران و عضو هیات مدیره ادوار مختلف انجمن علوم سیاسی ایران

 

دو دهه از فعالیت های انجمن علوم سیاسی ایران می گذرد. در طول این دو دهه انجمن دستاوردهای بزرگی داشته است. در کنار این دستاوردها؛ این نهاد با آسیب ها، تنگناها و مشکلاتی هم روبرو بوده است که شناسایی هریک و کاربست راهکارهای مناسب، واقع بینانه و امکانپذیر می تواند وضعیت و جایگاه انجمن را بهبود ببخشد.

به دلایلی که در زیر برخواهم شمرد تلاش خواهم کرد تا در سلسله یادداشت هایی تا زمان برگزاری مجمع عمومی انجمن علوم سیاسی ایران و برگزاری هشتمین دوره انتخابات هیأت مدیره که در چهارشنبه ۲۱ تیرماه ۱۴۰۲ برگزار خواهد شد به وضعیت کنونی، کمی و کاستی ها و آسیب ها و راهکارهای بهبود وضعیت انجمن بپردازم.

اول: به دلیل سابقه و قدمت مشارکت، حضور و آشنایی با زوایا و ابعاد مختلف انجمن از اولین روزهای تاسیس تاکنون؛

دوم: ضرورت برنامه ریزی عالمانه و تمهید نقشه راه برای ارتقاء وضعیت انجمن در قالب انتخاب هیأت مدیره جدیدی که در عین مقبولیت،کارایی بیشتری داشته و وقت بیشتری برای فعالیت داوطلبانه انجمنی صرف نموده تا انجمن در سال های آینده بتواند جایگاه مرجعیت و پیشتازی در حوزه علوم سیاسی کشور را همچون گذشته ایفاء نماید و مجددا در ردیف ده انجمن برتر حوزه علوم انسانی قرار گیرد.

سوم: بنده نیز به عنوان عضو هیأت مدیره دوره هفتم انجمن علوم سیاسی ایران مسئولیت خود را در کاهش فعالیت های انجمن و اُفت دو پله ای رتبه انجمن می پذیرم و به همین دلیل ضمن عذرخواهی؛ در این دوره کاندیدا نخواهم بود و صد البته امیدوارم اعضاء انجمن با انتخاب کاندیداهای اصلح و نظارت مداوم و مطالبه گری از مسئولین و دست اندرکاران انجمن بتوانند در سال های آینده انجمن را مجددا  به جایگاه از دست رفته خود برسانند.

چهارم: هرچند در انتخابات این دوره کاندیدا نخواهم بود ولی به عنوان یک عضو ساده تلاش خواهم کرد نقش موثری در انتخابات پیش رو ایفاء کنم تا در سایه مشارکت اعضاء، بهترین ها در کسوت هیأت مدیره جدید انتخاب گردند و این گونه نباشد که در خاتمه دوره نسبت به انتخاب خود احساس خُسران کنیم.

پنجم: کمک به افزایش مشارکت اعضاء در انتخابات بزرگترین نهاد علمی، غیر دولتی و مستقل علوم سیاسی کشور؛ چرا که مشارکت هر چه بیشتر در انتخابات پیش رو ضمن ایجاد شأنیت بیشتر و پشتوانه قوی تر برای هیأت مدیره جدید، مسئولیت سنگین نمایندگی منتخبین را به این همکاران گوشزد خواهد کرد و به علاوه در چارچوب مسئولیت نمایندگی اعضاء، هیأت مدیره و به ویژه رئیس انجمن وظیفه سنگینی را در راهبری انجمن برعهده دارد.

  • مجتبی مقصودی
۱۰
آبان

گزارش نشست علمی

"بررسی، تحلیل و آینده پژوهی اعتراضات 1401"

 

مقدمه

      به دنبال درگذشت مهسا امینی، از اواخر شهریور ماه تاکنون کشور شاهد اعتراضات و ناآرامی های گسترده ای است که در طول حیات جمهوری اسلامی به لحاظ گستردگی حضور نیروهای اجتماعی، مشارکت دیاسپورای ایرانی خارج از کشور و تطویل ناآرامی ها بی سابقه ارزیابی می شود.

      انجمن علوم سیاسی ایران در چارچوب مسئولیت حرفه ای و انجمنی و در راستای تحلیل، تبیین، آینده پژوهی و ارائه راه کارهای ملی سلسله نشست هایی را در این ارتباط پیش بینی و برنامه ریزی نموده است که اولین جلسه آن با حضور  7 استاد و صاحبنظر علوم سیاسی از دانشگاه های مختلف کشور برگزار شد و هر یک از  این صاحبنظران به بررسی ابعادی از این اعتراضات پرداختند. اولین نشست از سلسله نشست های انجمن در بررسی اعتراضات اخیر با مشارکت عالمانه و تخصصی دکتر ابوالفضل دلاوری، دکتر رُز فضلی، دکتر محمد جواد غلامرضا کاشی، دکتر محمد مهدی مجاهدی، دکتر سیمین حاجی پور، دکتر الهه کولایی و دکتر رضا نجف زاده با دبیر علمی دکتر مجتبی مقصودی در 28 مهر در دفتر انجمن علوم سیاسی ایران برگزار شد.

 گزارش اولین نشست از سلسله نشست های " بررسی، تحلیل و آینده پژوهی اعتراضات1401"  تقدیم کنشگران علمی اجتماعی، نهادهای تصمیم گیر و علاقمندان  می شود. امید است این نشست طلیعه بهتری برای فهم ریشه ای و عمیق تر این تحولات سیاسی- اجتماعی کشور گردد.

 

دکتر مجتبی مقصودی  

    در ابتدای نشست، دکتر مقصودی به عنوان دبیر علمی این جلسه ضمن خوشآمد گویی به سخنرانان و حاضرین جلسه و ابراز امیدواری از ثمر بخش بودن این نشست ها و استمرار چنین جلساتی به منظور بررسی جامع زوایای اعتراضات اخیر کشور، این ناآرامی ها را دارای ابعاد گسترده ای دانستند که از منظرها و زوایای مختلفی قابل تحلیل و بررسی است. ایشان ابراز امیدواری کردند که این جلسات بتواند به سوالات زیر در حد بضاعت و فرصت پاسخ دهد؛ هرچند بحث و بررسی همه ی ابعاد این تحولات در این مختصر نمی گنجد. علیهذا؛ پرسش های ده گانه ای را در این ارتباط برای همفکری در این نشست می توان مطرح کرد که امیدوارم سخنرانان در مورد این محورهای دهگانه ارائه طریق بفرمایند. این محورها و سوالات کلیدی عبارتند از:

  • نحوه تعریف، توصیف و نامگذاری وقایع و رخدادهای اخیر؛
  • ارائه و دستیابی به الگوی نظری و چارچوب مفهومی مناسب تحلیلی و تبینی اعتراضات؛
  • شناسایی ریشه ها، زمینه ها و علل اصلی و فرعی و عوامل شتاب زا در این بحران؛
  • وضعیت سنجی و وزن نیروهای اجتماعی و کنشگران سیاسی درگیر در این منازعه؛
  • بررسی و دسته بندی جنس و ماهیت انتظارات، مطالبات و تقاضاهای معترضین؛
  • نحوه ی مواجهه ی دولت و نهادهای حاکمیتی با تقاضاها و اعتراضات؛
  • مهمترین ویژگی ها، وجوه شاخص و برجسته رخدادها و نیز شناسایی شباهت ها و تفاوت ها با تحرکات مشابه در بعد از انقلاب بهمن 57؛
  • آینده پژوهی اعتراضات و پیش بینی تأثیر آن بر آینده نظام سیاسی، جامعه ملی و در سطح منطقه و جهان؛
  • درس ها و بایسته های اعتراضات اخیر؛
  • راه کارهای خروج از بحران و تأمین منافع ملی.

 

آدرس: منتشره در خبرگزاری خبرآنلاین و سایت انجمن علوم سیاسی ایران:

https://www.khabaronline.ir/news/1689503/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%AC%D9%87-%D8%AD%D8%B0%D9%81-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B1%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87-%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84

http://www.ipsa.ir/content/7/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1/14530/           

و سایت ها، شبکه اطلاع رسانی و مطبوعاتی: روزنامه هم میهن، دنیای اقتصاد، جماران، خبربان و ویستا

ادامه نشست و سخنرانی مشارکت کنندگان علمی

  • مجتبی مقصودی
۲۳
تیر

 

گفت‌وگو با مجتبی مقصودی در مورد کتاب «نقشه راه دانش سیاست در ایران»

پیوند ناگسستنی دو عنصر «ایران» و «علم سیاست» پیشنهاد راهبردی استادان علوم سیاسی در تدوین کتاب بود.

مجتبی مقصودی می‌گوید: دانش سیاست در ایران کنونی برای اجتناب از ادامه رویکرد اقتضایی، روزمرگی و پراکنده‌کاری، نیازمند گام مهم و سرنوشت‌ساز دیگری یعنی؛ «پارادایم اجماعی» و «دال مرکزی» است و نویسندگان این اثر با تعلق و پیوند ناگسستنی به دو عنصر «ایران» و «علم سیاست» پیشنهادهای متنوعی را برای ارتقاء و راهبری علمی و مرجعیت یابی و تأثیرگذاری بر سپهر علم سیاست ارائه داده‌اند.

خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- اخیرا کتابی از سوی خانه اندیشمندان علوم انسانی با عنوان «نقشه راه دانش سیاست در ایران» منتشر شده و طی مراسمی در برنامه نکوداشت انجمن علوم سیاسی ایران از این کتاب رونمایی شد. به مناسبت انتشار این کتاب با دکتر مجتبی مقصودی، عضو هیات موسس و عضو پنج دوره هیات مدیره این نهاد علمی- مدنی که کتاب به اهتمام وی منتشر شده است گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانیم.

 

در ابتدا کمی از فعالیت‌های انجمن علوم سیاسی ایران بگویید؟

حدود پنج دهه از تاسیس انجمن علوم سیاسی ایران می‌گذرد. در دوره جدید فعالیت‌های انجمن علوم سیاسی ایران که از دو دهه قبل آغاز شده این نهاد توانسته است با کارکردهای گسترده علمی- آموزشی و پژوهشی به بزرگترین نهاد تأثیرگذار در حوزه دانش سیاست در ایران تبدیل شود و در حال حاضر بزرگترین سرمایه علمی، مدنی و هویتی جامعه علوم سیاسی ایران است.

 

کتابی با نام «نقشه راه دانش سیاست در ایران» برای نکوداشت انجمن علوم سیاسی ایران منتشر شده کمی درباره این کتاب بگویید.

کتاب «نقشه راه دانش سیاست در ایران» که به مناسب برگزاری مراسم نکوداشت انجمن علوم سیاسی ایران منتشر شده است، در چهار بخش با 35 مقاله بعضاً کوتاه از 33 استاد و پژوهشگر، تألیف و سازماندهی شده است. بخش اول با عنوان «در ستایش انجمن» شامل 10 یادداشت کوتاه و بلندی است که به طرح وجوه شاخصی از کارکردهای انجمن می‌پردازد. در این فصل نویسندگان دل‌بسته به انجمن، در مواردی فراتر از رویکردهای علمی و رسمی مرسوم در نگارش‌های دانشگاهی، با نگاهی نوستالژیک، احساسی و عاطفی تلاش کرده‌اند آموزه‌ها و کارکردهای عمیق و مانای انجمن را فراتر از یک متن رسمی و بی‌روح تحریر نموده، به واگویی مکنونات قلبی و احساسی خود نسبت به انجمن بپردازند.

 

بخش دوم کتاب یا «تقدیم به انجمن» به آثاری اختصاص یافت که نویسندگان آن به پاس تلاش‌های علمی و خدمات اثرگذار انجمن علوم سیاسی ایران، مقاله و یادداشت خود را به این نهاد تقدیم کردند. این بخش، دربرگیرنده طیف متنوعی از آثاری است که غیرمستقیم جهت‌گیری خود را معطوف به انجمن کرده‌اند. از چشم‌انداز توسعه تا آموزش عالی و مسئله صلح در ایران، از نشانگان شهر شاد، تا پژوهش سیاستی و موانع کاربست آن و تجزیه و تحلیل دو مفهوم سیاست و علوم سیاسی در دوران معاصر را در این ارتباط می‌توان برشمرد. در این فصل برخی ناظران برون رشته‌ای ـ انجمنی نظیر دبیر اسبق کمیسیون انجمن‌های علمی وزارت علوم، رئیس هیئت مدیره انجمن جامعه‌شناسی ایران، رئیس پژوهشکده مطالعات اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در آثار خود به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به فعالیت‌های انجمنی در قالب اثربخشی علم، آموزش عالی و نقش کمیسیون انجمن‌های علمی کشور پرداختند.

 

بخش سوم کتاب با عنوان «در وضعیت سنجی، نقد و آسیب‌شناسی انجمن» با 12 مقاله، به طیف وسیعی از نقطه نظرات و دیدگاه‌هایی پرداخته است که نویسندگان آن دغدغه‌مندانه و آسیب‌شناسانه، ضمن توجه به نکات مثبت کارکردی انجمن علوم سیاسی ایران، به برخی نقاط ضعف‌ها، آسیب‌ها، خلاء‌ها، چالش‌ها، چشم‌اندازها و بایسته‌ها اشاره دارد. بخش چهارم کتاب با عنوان «قاب خاطره‌ها» با سه یادداشت به قلم سه عضو انجمن، به بازنمایی و ارائه روایتی خاص از تاریخ انجمن پرداخته شده است.

 

اساتید و صاحبنظران معروفی در کتاب قلم زده‌اند و در تدوین این کتاب مشارکت داشته‌اند. چگونه این مقاله‌ها را برای تدوین این کتاب گردهم آورده‌اید؟

برای نگارش فصل‌های مختلف این کتاب از چند نسل از اساتید، صاحبنظران و فارغ‌التحصیلان این رشته بهره گرفته شده است. نسلی از اساتید که به لحاظ سنی و قدمت، در حال حاضر از اساتید پیش کسوت محسوب می‌شوند. دکتر قاسم افتخاری، دکتر احمد نقیب‌زاده، دکتر محمدکاظم سجادپور و دکتر محمود سریع‌القلم در این زمره است. نسل میانی از اساتید و صاحبنظران که خود بنده هم در این دسته ارزیابی می‌شویم شامل؛ دکتر محمدرضا تاجیک، دکتر حسین سلیمی، دکتر محمدجواد غلامرضا کاشی، محسن مدیر شانه‌چی، دکتر محسن خلیلی، کیومرث اشتریان، دکتر عبدالامیر نبوی، دکتر علی مرشدی‌زاد، دکتر مهدی ذاکریان، دکتر قربانی شیخ‌نشین در این کتاب یادداشت‌هایی را نگاشتند. نسل بعدی شامل دکتر قدیر نصری، دکتر علی اصغر قاسمی، دکتر محمدتقی قزلسفلی و نهایتا نسل جدید پژوهشگران این حوزه دکتر ماندانا تیشه یار، دکتر سیمین حاجی پور، دکتر شقایق حیدری، دکتر غلامرضا حداد و دکتر مهرداد خرم نصر در این دسته‌اند.

 

یکی از ویژگی‌های کتاب ارزیابی بیرونی از انجمن هست که توسط صاحبنظرانی از رشته‌ها و حوزه دیگر نسبت به انجمن علوم سیاسی ایران نگاشته شده است و به نوعی داوری‌های بیرونی از این نهاد محسوب می‌شود. دکتر مرتضی براری رییس اسبق کمیسیون انجمن‌های علمی ایران، دکتر سید حسین سراج زاده رییس انجمن جامعه‌شناسی ایران، دکتر نعمت‌اله فاضلی استاد انسان‌شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در این زمره‌اند.

 

 

چه ویژگی‌های دیگری برای کتاب نقشه راه دانش سیاست در ایران می‌توانید برشمارید؟

وجود 40 صفحه پیوست شامل اسناد مهم تاسیس و تحکیم انجمن از جمله آگهی تاسیس انجمن در سال 1355، تقاضانامه ثبت رسمی از سوی زنده یادان؛ دکتر منوچهر گنجی، دکتر عنایت‌اله رضا، دکتر علی اکبر، دکتر چهرازی، دکتر سیروس الهی، دکتر بهزادی، عکس‌های خاطره‌برانگیز و پوسترهای زیبا که حاصل حدود نیم قرن فعالیت این نهاد است را می‌توان به عنوان بخش‌های جذاب کتاب برشمرد.

به طور کل این کتاب چه راهکاری برای بهبود دانش سیاست در ایران دارد؟

نویسندگان اثر با تعلق و پیوند ناگسستنی به دو عنصر «ایران» و «علم سیاست» پیشنهادات متنوعی را برای ارتقاء و راهبری علمی و مرجعیت یابی و تأثیرگذاری بر سپهر علم سیاست ارائه داده‌اند. دانش سیاست در ایران کنونی برای اجتناب از ادامه رویکرد اقتضایی، روزمرگی و پراکنده‌کاری، نیازمند گام مهم و سرنوشت‌ساز دیگری یعنی؛ «پارادایم اجماعی» و «دال مرکزی» است تا همه ظرفیت‌ها، اقدامات و کنش‌گری‌های ارزشمند ولی پراکنده حول آن سامان یابد و دانش سیاست در کشور، منشأ جریان‌سازی ملی و بین‌المللی شود. با ترسیم چنین فضایی، انجمن علوم سیاسی ایران به نمایندگی از جامعه علوم سیاسی کشور در سپهر حوزه عمومی و در حوزه تخصصی و دانشگاهی، با حفظ موضع و جایگاه مستقل خود و در تعامل سازنده و در عین حال انتقادی با نهاد قدرت چه می‌تواند انجام دهد و چه باید انجام دهد که در جایگاه علمی به مسئولیت تاریخی خود عمل کرده باشد! به نظر می‌رسد در شرایط فعلی با توجه به ظرفیت‌ها، امکانات و از منظر نهادی علمی، مستقل، داوطلبانه و غیردولتی با فهم وضعیت سیاسی ـ اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران، «پارادیم‌سازی» و «جریان‌سازی علمی» در حوزه دانش سیاست و دیگر علوم انسانی و اجتماعی و حتی سپهر حوزه عمومی، مهم‌ترین رسالت و مسئولیت جامعه علمی کشور است که از مسیر گفتگوی انتقادی سازنده می‌گذرد.

 

 

 

کد مطلب : ۳۲۳۹۰5

https://www.ibna.ir/vdcjytetiuqe8hz.fsfu.htmlibna.ir/vdcjytetiuqe8hz.fsfu.html

خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) 22 تیر 1401

 

 

  • مجتبی مقصودی