انجمن علوم سیاسی ایران با همکاری کارگروه علوم سیاسی خانه اندیشمندان برگزار می کند
افغانستان: نگاهی از درون
با حضور دکتر نصیر احمد نورسفیر کبیر و نماینده فوق العاده جمهوری اسلامی افغانستان
دکتر مجتبی مقصودی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مرکز
دکتر سید محمدکاظم سجادپورعضو هیئت علمی دانشکده روابط بین الملل
زمان: چهارشنبه 14 مرداد 1394- ساعت 17- 19
مکان: خیابان نجات الهی ، نبش خیابان ورشو، خانه اندیشمندان علوم انسانی، سالن حافظ
سخنرانی در موسسه مطالعات ایران و اوراسیا
داعش در افغانستان و تاثیر آن بر امنیت ملی کشور
مجتبی مقصودی
20 تیر 1394
گزارشی مختصر از متن و موضوع سخنرانی
در یک ساله اخیر گزارش های پراکنده ای از حضور و فعالیت داعش در برخی از ولایت های افغانستان نظیر؛ هلمند، زابل، فراه، غزنی، ننگرهار، اورزگان، کنر، پکتیکا، کندوز، نورستان و سرپل در رسانه های همگانی منتشر می شود که افراد وابسته به این گروه، با نقاب بر چهره و پرچم‌های سیاه در این مناطق دیده شده است و گاه درگیری هایی با طالبان داشته اند. این گزارش ها بدون شک مردم افغانستان را که بیش از سه دهه در جنگ و درگیری دو دهه را در خوف و وحشت گروه طالبان و شبکه حقانی و شبکه القاعده به سر برده است؛ نگران ساخته است.
علاوه بر بروز نگرانی ها در داخل افغانستان، در ایران نیز دغدغه ها و سوالاتی را موجب شده است:
- حضور و فعالیت داعش در افغانستان به چه میزان است؟
- چشم انداز و آینده فعالیت داعش در افغانستان چگونه است؟
- وضعیت دیگر گروه ها به ویژه طالبان در رقابت و تعامل با داعش چگونه است؟
- داعش چه تاثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد؟
رو نمایی از کتاب و نمایشگاه آثار مرکز مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه افغانستان
وزارت امور خارجه افغانستان و مرکز مطالعات استراتژیک
این وزارت خانه روز یکشنبه سوم خرداد میزبان مقامات، مسئولین، اساتید دانشگاه های داخل و خارج کشور و اصحاب رسانه و علاقمندان برای رونمایی از کتاب "سیاست خارجی افغانستان در سپهر همکاری های منطقه ای" بودند.
این کتاب در سه بخش و 17 فصل سازماندهی شده است و در تالیف و تدوین این اثر 11 پژوهشگر زیر نظر دکتر فرامرز تمنا مشارکت داشتنه و تدوین آن یکسال به طول انجامیده است و نویسندگانی نظیر دکتر میرویس بلخی، محمد ا... افضلی، محمد داود قیومی، حسین رحیمی، سید مهدی منادی، مسعود سلطانی، احمد ظاهر نوری، سید نوراا... راغی، حسن سروش و فرشته روحانی در این فعالیت جمعی مشارکت داشتند.
در این نشست دکتر عتیق الله عاطفمل معاون وزارت امور خارجه، دکتر فرامرز تمنا رئیس مرکز مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه افغانستان، دکتر مجتبی مقصودی از دانشگاه آزاد اسلامی از ایران و دکتر محمد وحید بینش رئیس اسبق مرکز مطالعات راهبردی افغانستان و استاد دانشگاه خاتم النبیین(ص) کابل به ارائه سخنرانی پرداختند و علاوه بر حضور مسئولین ادارات مختلف وزارت خارجه، سید محمد خیرخواه والی (استاندار) سابق هرات و سفیر این کشور در تاجیکستان در دوران حامد کرزای نیز حضور داشتند.
در ابتدا دکتر فرامرز تمنا رئیس مرکز مطالعات استراتژیک و رییس دانشگاه افغانستان ضمن خیر مقدم به حضار و مهمانان، با ارائه گزارشی از فعالیت های این مرکز نوپا، اثر پیش رو را نگاهی بومی و از درون به سیاست خارجی افغانستان در سپهر تعاملات منطقه ای، اسلامی و بین المللی ارزیابی کرده و تلاش های یک ساله این تیم پژوهشی را علیرغم کمبود منابع تشریح نمودند و با وعده انتشار جلدهای دوم و سوم این کتاب، ساختار، محتوی، جهت گیری، اهداف و اصول راهنمای این اثر را برشمردند.
رئیس دانشگاه افغانستان در ادامه با تشریح سه دهه جنگ و درگیری در افغانستان، جهت گیری علمی و راهبردی این مرکز را شروعی در راستای گسترش و تعمیق کاربردی آن در عرصه دپیلماتیک افغانستان نوین دانستند.
سخنران بعدی دکتر عتیق الله عاطفمل معاون وزارت امور خارجه بودند. ایشان اطمینان دادند، که پس از این هر نوع کتاب که در راستای سیاست خارجی افغانستان تالیف شود، این وزارت از آن استقبال خواهد کرد و در این حوزه تنها در سال گذشته 20 کتاب در راستای سیاست خارجه افغانستان، به تالیف در آمده و این روند همچنان ادامه دارد.
در ادامه دکتر مجتبی مقصودی با تبریک انتشار این اثر به نویسندگان و دست اندرکاران مرکز مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه افغانستان، به ویژگی های محتوایی، روشی، ساختاری و شکلی این کتاب پرداختند. اهمیت کار تیمی و جمعی، پر کردن خلاء مطالعات سیاست خارجی افغانستان، نگاه بومی و آسیب شناسانه، بهره گیری، توانمند سازی و معرفی پژوهشگران داخلی، اهمیت حوزه مطالعات منطقه ای در مطالعات سیاسی و علمی، کاربست الگوی سه ضلعی تعامل گرا با "همسایگان و منطقه"، "کشورهای مسلمان" و "قطب های جهانی دانش، قدرت و ثروت"، و اشاره ای به دیدگاه دوتوکویل در مورد ضرورت پیوند عرصه نظر و عمل از جمله مواردی بود که از سوی عضو هیئت موسس انجمن مطالعات صلح مورد طرح و توجه قرار گرفت.
آخرین سخنران این نشست دکتر محمد وحید بینش استاد دانشگاه های افغانستان بود که با برشمردن ابعاد و ویژگی هایی از این اثر، این نکته را خاطر نشان ساخت که گسترش افراطی گری و سلفی گری نباید ما را از ارزش های جهادی جامعه افغانستان دور بسازد و این ارزش ها را باید پاس داشت.
در حاشیه نشست و در سالن جانبی، نمایشگاهی از کتاب های منتشره از سوی مرکز مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه افغانستان برگزار گردید. برخی از آثار این نمایشگاه عبارت بودند از: "مکتب دیوبند و بنیادگرایی در افغانستان و پاکستان" اثر شهلا امان، "توسعه سیاسی در افغانستان؛ موانع و چالش ها" نگارش دکتر محمد اکرم عارفی، "صلح در اندیشه پیامبر اکرم(ص)" تالیف عبدالرحمن سلیم، "نظامیان و سیاست در افغانستان" اثر معاذاا... دولتی، "چرا ملت ها ناکام می مانند؟" اثر دارون عجم اوغلو و جیمز.ا. رابینسون ترجمه رامین نوروزی، "عرفای افغانستان در هند" تالیف محمد اا... افضلی، "به سوی همکاری های موثر در جنوب آسیا" به ویراستاری تامیسلا دلینیک و نشچال ان. پاندی ترجمه سید مهدی منادی، فصلنامه مطالعات استرتژیک ویژه نامه "انتخابات" و "افغانستان پس از 2014" که مورد استقبال حاضرین قرار گرفت.
مذاکرات هسته ای از منظر جامعه شناسی سیاسی ؛ بررسی 11 نکته کلیدی
دکتر مجتبی مقصودی
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه ازاد اسلامی. واحد تهران مرکزی و رییس سابق انجمن علوم سیاسی ایران
روزنامه ایران
، شماره 5910، سه شنبه اول اردیبهشت 1394، ص 10
پس از قریب به 12 سال از آغاز مناقشه هسته‌ای ایران و غرب، مذاکرات و گفتوگو و مفاهمه برای پایان بخشیدن به این مناقشه در دولت تدبیر و اعتدال در بستر تازه‌ای به جریان افتاده است. مقامات دولت یازدهم در یک هم آوایی نزدیک به هم استراتژی سیاست خارجی کشور و بویژه اهداف هسته‌ای ملی را بازتعریف کرده و بر آن شدند تا سیاست خارجی را که هشت سال پاشنه آشیل ایران محسوب می‌شد به منبع کسب قدرت و نفوذ تبدیل کند. از این رو دولت روحانی پایه اول سیاست خود را بر گشایش باب بسته روابط خارجی و حل و فصل منازعه هسته‌ای قرار داد. سیاستی که به نوبه خود دلیلی روشن برای عرضه داشت و آن، شکستن حصار تحریم و تهدید و گره گشایی از تنگنای معیشت مردم و باز کردن قفل زنگارگرفته سیاست خارجی و دیپلماسی بود. دغدغه‌ای که همان طورکه انتظار می‌رفت با حل و فصل اولیه آن در زمین مذاکرات ژنو باعث شد تا صحنه سیاست در ایران شاهد اتفاقاتی مهم در دو حوزه سیاسی و اقتصادی باشد. رهاورد گشایش در چالش هسته‌ای منحصر به دیپلماسی و اقتصاد نبود. بازگشت نشاط و امید به عنوان دو وجه مهم سیاست ورزی به عامه مردم- گروه‌ها و نیروهای سیاسی- نخبگان صحنه سیاست ایران، جلوه تازه‌ای از اجماع ملی و شادابی جامعه سیاسی ایران را حول پیشبرد برنامه مذاکرات دیپلماتیک به نمایش گذاشت. نمایشی که زیرپوست آن، حمایت خرد جمعی ایرانیان از گفتمان هسته‌ای دولت یازدهم و در نتیجه افزایش اعتماد اجتماعی به عنوان یک سرمایه ملی تعبیر شد.
مطلب زیر، مقاله‌ای است که دکتر مجتبی مقصودی، دانشیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی دیروز 31 فروردین 94 بخش‌هایی از آن را در نشست «مذاکرات هسته‌ای لوزان از دیدگاه علوم سیاسی، دیدگاه‌های منتقد و موافق» ارائه کرد.
مقدمه:
در این مقاله بجای پیگیری و تکرار بحث و گفتگوها و اظهار نظرهای عمومی در باره مذاکرات هسته ای از منظر روابط بین الملل، سیاست خارجی و دولت و سیاست قدرت ( به عبارتی تحلیل و بررسی از بالا) تلاش خواهد شد از منظر جامعه ی سیاسی، نیروها و گروه های اجتماعی، با عطف توجه به تجربه های تاریخی- جامعه شناختی ( به عبارتی تحلیل از پایین)، مذاکرات ایران با 5+1 مورد طرح و بررسی قرار گیرد. همچنین کوشش می شود در این عرصه پیامدها و دستاوردهای موضوع مورد طرح و بررسی قرار گیرد. رویکرد بنده نسبت به مذاکرات؛ نگاه مثبت نسبت به اصل مذاکرات، تعاملات و گفتگوی سازنده همچون اکثریت جامعه ایران است؛ این رویکرد محصول تجربه و مشاهده پیگیرانه ی 37 سال مناقشه ایران با جهان، محاسبه سود و زیان ادامه این فرایند، برآورد مخاطرات، توجه به منافع ملی و آینده نگری جامعه سیاسی ایران است. قطعا این یک زاویه دید نسبت به مسائل حیاتی کشور است و نفس برگزاری چنین جلساتی را که امید است آغازگر مذاکرات ملی در بسیاری از دیگر مسائل داخلی کشور و با همه ی نیروهای سیاسی باشد. با این باور که تکیه بر خرد جمعی زمینه ساز کاهش بسیاری از مشکلات سیاسی- اجتماعی کشور خواهد بود. صد البته به شرط آنکه این نشست ها ویترینی، تزیینی و نمایش نباشد و اراده لازم برای توجه و اعمال و اجراء نیز وجود داشته باشد، را مغتنم ارزیابی می نماید. در این سخنرانی تلاش خواهد به برخی از مهمترین نتایج، پیامدها، دستاوردها و چشم اندازها از منظر جامعه شناسی سیاسی و تاریخی پرداخته شود.
نکته اول: ایجاد و گسترش حس امیدواری امیدواری نسبت به حل وفصل یکی از مهمترین مناقشات ایران با غرب و پیامدهای ناشی از دستیابی به تفاهم، جامعه سیاسی ایران را تا حدودی سرزنده، شاداب و با انگیزه ساخته است. "امید" و "نشاط" دو وجه مهم سیاست ورزی در دوران کنونی است که گوهری نسبتا کمیاب در عرصه سیاست ورزی ایرانی است و گهگاه ظرفیت هایی ظاهر ولی به دلیل عدم استمرار و دستیابی به چشم انداز مورد انتظار، امید و نشاط از جامعه رخت بر می بندد و جای خود را به سردرگمی و روزمرگی می دهد. سیاستمداران ایرانی باید مدنظر داشته باشند که جامعه سیاسی ایران در حال حاضر امیدوار تر از هر زمانی به آینده می نگرد. به بهبود وضعیت معیشت و کسب و کار از پی رفع تحریم ها و کاربست تدبیرها، امیدوار به گشایش بیشتر فضای سیاسی و آزادی های مدنی و اجتماعی، امیدوار به مسئولیت پذیری و پاسخگویی بیشر مقامات و مسئولین، امیدوار به شفافیت ها و دوری از رانت جویی و رانت خواری ها از طریق شایسته سالاری، امیدوار به دور شدن کابوس جنگ، حمله و تحریم، امیدوار به تحقق وعده های دولت و...است. پاسداشت این امید ونشاط یک وظیفه ملی است. هر چند نباید فراموش کرد نیروهایی در سطح بین المللی، منطقه ای و داخلی به دنبال سرخوردگی، و دلمردگی و ناامیدی و غم در سطح ملی اند. در واقع، در کنار "کاسبان تحریم"، باید "کاسبان غم و گریه و عزا" را به دشمنان این ملت افزود.
نکته دوم: شکاف در انحصار تصمیم گیری های حیاتی تجربه تاریخی ایران معاصرحکایت از آن دارد که مهمترین تصمیمات سیاسی سرنوشت ساز این مملکت فارغ از هرگونه ارزشگذاری و توجه به نتایج آن تنها توسط معدودی افراد گرفته شد. از واگذاری امتیاز توتون و تنباکو تا واگذاری امتیاز دارسی و متعاقب آن انعقاد قرارداد 1933، از تعطیلی نظام چند حزبی و تاسیس نظام تک حزبی رستاخیز تا پیگیری سیاست های هسته ای در زمان محمد رضاشاه تاکنون، فرایند سیاستگذاری در مسایل مهم و حیاتی کشور، کمتر ملی و عمومی بوده است و سیاستگذاری ها و تصمیمات حیاتی پشت در های بسته صورت پذیرفته است و پس از اتخاذ تصمیم یا اعلام عمومی آن، ملت را به پایکوبی و جشن پیروزی فراخواندند! به عبارتی؛ تصمیمات مهم و سیاستگذاری های حیاتی کشور بعضا با مشارکت ملت و نمایندگان واقعی مردم نبوده است. در این مورد به طور مشخص، ملت پس از اتخاذ تصمیم و شروع به اجراء از آن مطلع شده و سود و زیان تصمیمات مسئولین و رهبران خود را بردوش گرفته و پرداخته اند. بدین لحاظ، حتی با پذیرش و اتخاذ بهترین تصمیمات و سیاستگذاری ها، ملت آن تصمیمات را از آن خود و برای خود ارزیابی نمی نمود؛ لذا احساس دین و مسئولیتی در قبال آنها احساس نمی کرد. مشخصا؛ بنظر می رسد روند متصلب و بسته ی سیاستگذاری و تصمیم گیری در مذاکرات اخیر دچار شکاف شده است.
نکته سوم: ایجاد فضا و ظرفیت های گفتگویی و به ویژه گفتگوی انتقادی یکی از مهمترین ویژگی های مهم شرایط جدید ایجاد فضای بحث و گفتگو در مورد یکی از مهمترین مسائل ملی است. ایجاد "ظرفیت های گفتگویی و گفتگوی انتقادی" یکی از دستاوردهای شرایط جدید است که باید مغتنم شمرده شود و به فال نیک گرفته و امیدوار باشیم که با درس آموزی از این شیوه ی حسنه، الگوی سیاستگذاری در تمامی مسایل کلیدی و مهم کشور بدین گونه باشد. در واقع به دلیل پیامدهای غیر قابل انکار تصمیمات مهم، حیاتی و ملی واگذاری مسئولیت تصمیم گیری به یک تیم و حتی یک فرد هر چند نخبه و یگانه ی دهر اشتباه تاریخی است. شرایط جدید به ویژه دیپلماسی عمومی و آشکار بجای دیپلماسی پنهانی و ظرفیت های گسترده اطلاعاتی و ارتباطی باعث حضور فعالانه تر نیروهای اجتماعی در فضاهای رئال و مجازی شده و امکان بحث و نظر را فراهم ساخته است.
نکته چهارم: برسمیت شناخته شدن حقوق ملت برای مشارکت در تصمیم گیری های حیاتی از جمله معدود مواردی است که جامعه ملی احساس می کند که به رسمیت شناخته شده و در یکی از نفس گیرترین و حساس ترین مذاکرات تاریخی، لحظه به لحظه با تیم مذاکره کننده بوده و از صمیم قلب برای توفیق آنان و برای توفیق ملت ایران دعا کرده است، جامعه سیاسی ایران با درک شرایط حساس تاریخی، ملی و منطقه ای و با اشراف به محدوده ها و محدودیت ها، با توجه به عملکردهای دولت های گذشته و با احساس مسئولیت نسبت به شرایط حساس منطقه ای، بصورتی واقع بینانه و فراتر از شعارهای خیالی و توهمی، توفیق نسبی تیم هسته ای ایران را در یک بده و بستان تاریخی می پذیرد.
نکته پنجم: رویکرد همدلانه ی جامعه ملی با تیم مذاکره کننده به مثابه سرمایه ای ملی رویکرد همدلانه ی جامعه ملی از اقشار و طبقات مختلف با تیم مذاکره کننده در مذاکرات 5 + 1 در تاریخ ایران بی سابقه است. ظهور بروز این احساس که اولا؛ تیم مذاکره کننده برای سرنوشت ملت تصمیم می گیرد و همگان مسئولیت تاریخی در دفاع روحی،روانی، قلبی و قلمی و قدمی از تیم هسته ای دارند، غیر قابل انکار و تردید است. ثانیا؛ این رویکرد همدلانه جامعه ملی با ائتلاف طبقاتی و وحدت اجتماعی اقشار مختلف اجتماعی همبسته شده است و در این آوردگاه تاریخی و حیاتی، ملت، دولت را تنها نگذاشته است. نتیجه آنکه؛ "افزایش اعتماد اجتماعی و ملی" و تا حدودی رضایت نسبی از فرایند مذاکرات، "افزایش سرمایه اجتماعی" و گسترش تعامل و نزدیکی دولت با ملت؛"کاهش یکی از شکاف های تاریخی در مناسبات دولت – ملت" ارزیابی می شود که در نوع خود کم نظیر است.
نکته ششم: واقع بینی، صلح جویی و مدارا طلبی جامعه سیاسی ایران صلح، صلح و بازهم صلح مهمترین منفعت واقع بینانه ی جامعه سیاسی ایران است. تجربه تاریخی موید "روح صلح طلبی و مدارا جویی ایرانیان" است. واقع بینی مفرط و حزم اندیشانه ی جامعه سیاسی ایران در آشفته بازار خون و آتش و دود در منطقه خاورمیانه که از هر سو صدای توپ و تفنگ و فغان ملت ها شنیده می شود و کم و بیش جامعه ایران را در معرض مخاطرات جدی قرار داد، تحسین برانگیز است. احتیاط، حزم اندیشی و واقع بینی سیاسی حکم می نماید که کشور و جامعه را از احتمال بروز جنگ هر گونه جنگی دور بسازیم. آلام و مصائب جنگ ها فراتر از تصور است و مخاطرات ناشی از آن غیر قابل محاسبه. جامعه سیاسی ایران واقع بینانه ارزیابی می نماید؛ هزینه ی بروز یک جنگ، حتی یک جنگ محدود در داخل مرزهای کشور چقدر است؟ به عنوان نمونه؛ هزینه ها، صدمات، آلام ومصائب جنگ و حتی عدم النفع ها و از دست رفتن فرصت های اقتصادی - اجتماعی برای ملت های عراق، سوریه، یمن چقدر است؟ این ملت ها تاوان چه سیاست هایی را می پردازند؟ لذا جامعه سیاسی ایران در آشفته بازار سیاست ورزی در سطح منطقه، منطق مذاکره و تعامل را بر منطق اسلحه ترجیح داد. منش، روش و فرهنگ جامعه سیاسی ایران "مداراجویی، صلح طلبی و تعامل سازنده با جهان" است. جامعه سیاسی ایران به لحاظ انتظارات ارزشی و گذشته پر افتخار خود، خویش را فراتر از وضع موجود می داند و شایسته بهترین ها به لحاظ شان، پرستیژ، ثروت، قدرت و جایگاه منطقه ای و بین المللی می داند. دور شدن از فضای نظامی- امنیتی و کاهش قدرت و مانور نیروهای افراطی و رادیکال یک دستاورد برای جامعه سیاسی صلح طلب و مداراجوی ایران تلقی می شود.
نکته هفتم: رویکرد مثبت جامعه روشنفکری به مذاکرات هسته ای در جامعه ای که مخالف خوانی با سیاست های دولت معمولا رایج و ساری و جاری است و گاه به مثابه یک ارزش محسوب می شود. همچنان که نقد و مخالفت ناظر برمتفاوت دیدن، عمیق و فراتر از ظواهر نگریستن محسوب شده، در جامعه ای که همراهی با سیاست های دولت، حکومتی شدن، قلم به مزد شدن شدن محسوب می شود و معمولا مرسوم نیست؛ حمایت بخش های زیادی از جامعه روشنفکری از مذاکرات هسته ای یک نقطه عطف محسوب می شود. "عملگرایی، واقع بینی و تعاملات جامعه روشنفکری با سیاست های ملی" یک دستاورد تلقی می شود که باید آنرا پاس داشت. جامعه روشنفکری ضمن انتقاد سازنده، از روند کلی مذاکرات و تعاملات با جهان خارج استقبال نموده و این مذاکرات را آغازگر فرایندی می داند که در دراز مدت موجبات تعمیق توسعه سیاسی، گسترش آزادی های سیاسی، اجتماعی و محدود شدن نهاد قدرت خواهد شد.
نکته هشتم: گذار از مذمومیت تاریخی – اجتماعی و سیاسی مذاکرات سیاسی یک از دستاوردهای مذاکرات هسته ای "گذار از مذمومیت تاریخی – اجتماعی مذاکرات سیاسی" است. جامعه سیاسی ایران در دوران معاصر هیچگاه نظر مساعدی نسبت به مذاکره با بیگانگان بر سر منافع حیاتی کشور و جامعه نداشته است. پاشنه آشیل دولت مصدق در ملی کردن صنعت نفت، پاسخ منفی به انواع و اقسام پیشنهادات واصله و از جمله پیشنهاد بانک جهانی بود. علیرغم ظرفیت های مثبت پیشنهاد بانک جهانی برای حل و فصل مساله نفت و تمایل باطنی مصدق به این راه حل، وی با تمکین به نظر مشاورین خود که در صورت مذاکره از سوی منتقدین و حزب توده خائن شمرده می شود از توافق با بانک جهانی سرباز زد، حال آنکه پذیرش این توافقات حداقل چند سالی به جنبش ملی شدن صنعت نفت توش و توان تازه ای می داد. در دوران پس از انقلاب نیز مذمومیت مذاکره، به ویژه مذاکرات رودرو در خصوص حل و فصل مساله گروگان ها، جنگ تحمیلی و با ایالات متحده آمریکا موجب تطویل مناقشات شد. بنظر می رسد جامعه سیاسی ایران در حال عبور از این مذمومیت تاریخی است.
نکته نهم: تقویت گفتمان اعتدال و میانه روی هر چند انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 نشانی از نیاز و تایید رویکرد اعتدالی و میانه روی از سوی اکثریت جامعه سیاسی ایران است. توفیق در کارزار مذاکرات هسته ای تقویت کننده وزن نیروهای میانه رو و مصالحه جو در درون جامعه ایران است. واقعیت این است که رادیکالیزم، افراط گرایی، بنیادگرایی عرصه را بر نیروهای میانه رو نه تنها در ایران، بلکه در سطح منطقه خاورمیانه تنگ کرده است. رویکرد ایدئولوژیک به سیاست، جایی برای منافع ملی باقی نگذارده است. مذاکرات ماه های اخیر به ویژه مذاکرات لوزان نشان داد می توان فراتر از رویکرد ایدئولوژیک، سیاست ورزی کرد. عرصه سیاست و به ویژه سیاست ورزی علمی و حرفه ای فراخ تر از دایره محدود سیاست ورزی ایدئولوژیک است. در حالی که سیاست ورزی ایدئولوژیک شکننده و بشدت آسیب پذیر است؛ سیاست ورزی علمی و حرفه ای انعطاف پذیر و مصالحه جو است.
نکته دهم: تعمیق توسعه سیاسی "تنش پرهیزی" مهمترین بستر توسعه سیاسی در جامعه ایران محسوب می شود. هرگونه زمینه سازی برای عدم دستیابی به آرامش و امنیت ملی و حتی منطقه ای، ضدتوسعه و توسعه سیاسی ارزیابی می شود. وجود تنش و ناامنی مهمترین بهانه نیروهای اقتدارگرا در همه جهان و از جمله ایران است که آزادی های سیاسی- مطبوعاتی، رسانه ای، نهادهای مدنی، حقوق شهروندی در قانون اساسی و شفافیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، دسترسی آزاد به اطلاعات و شبکه های اطلاع رسانی را برنمی تابند و منتظر بهانه ای برای از بین بردن همه دستاوردهای جوامع ملی اند. بنظر می رسد؛ "گریز آگاهانه و هوشیارانه از تله های خشونت زا و تنش زا یک وظیفه ملی و دینی" از سوی نیروهای آزادیخواه در سطح جهان، منطقه و ایران است. قطعا، آتش افروزی به نفع نیروهای دلسوز اجتماعی و مصلح نیست. بدین لحاظ، "کمپین صلح جویی و آرامش طلبی" یک نیاز منطقه ای است. حفظ دستاوردهای توسعه ای در سطح منطقه بشدت متشنج خاورمیانه و در میان کشورهای مسلمان جز از طریق نیروهای صلح جو و ضد جنگ امکانپذیر نیست. باید امیدوار باشیم که مذاکرات ایران با 5+1 ضمن کمک به تنش پرهیزی در دراز مدت بستر ساز توسعه سیاسی باشد.
نکته یازدهم: انتظار بهبود وضعیت کسب و کار و ارتقاء وضعیت و جایگاه طبقه متوسط geteditorinit("http://mihanblog.com/public","data[content1_html]",206473,1,750,350,0,0,"content1_html")
