دکتر مجتبی مقصودی

دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی


دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

طبقه بندی موضوعی
بایگانی
آخرین نظرات

۱۳۰ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «مجتبی مقصودی» ثبت شده است

۲۴
مهر

شماره 46 فصلنامه «رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی» منتشر شد.

دوره 17, شماره 46، تابستان 1395▫️صاحب امتیاز: دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی▫️

سردبیر: حسین پوراحمدی میبدی▪️رتبه علمی: علمی-پژوهشی

شش عنوان مقاله

تبیین دیپلماسی فرهنگی سید محمد خاتمی و محمود احمدی نژاد در نظام بین الملل محمدعلی بصیری، حمید احمدی 

 

علایق زنان و مشارکت سیاسی پارلمانی در جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه رگرسیونی سیمین حاجی پور ساردویی، مجتبی مقصودی

 

مسئله کردها و روابط جمهوری اسلامی ایران و ترکیه (2016-2002)مصطفی خیری، عنایت الله یزدانی، علی امیدی

 

نقد دریدا بر روایت‌های «دوستی» در تاریخ اندیشۀ سیاسیمحسن علوی پور

 

بررسی رابطه بین شاخص‌های توسعه سیاسی و گرایش به سمت اسلام افراطی در آسیای مرکزی (مطالعه موردی: گرایش به گروه داعش)محمد فرهادی

 

روش شناسی فهم اندیشۀ سیاسی: اشتراوس و اسکینر (مقایسه‌ای انتقادی)منصور میراحمدی، محمدرضا مرادی طادی

  • مجتبی مقصودی
۱۹
آذر

به مناسبت هفته پژوهش دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مرکزی و انجمن علمی مطالعات صلح ایران برگزار می نمایند:  

"نشست علمی پژوهش و صلح" 

با سخنرانی:

دکتر مجتبی مقصودی

دکتر محمد جواد حق شناس

دکتر شقایق حیدری

دکتر حمید عزیزیان  

 

مکان: شهرک غرب، ایران زمین، مهستان، دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مرکزی. سالن اجتماعات.

زمان:سه شنبه 23 آذر، از ساعت 13/30 الی 15/30

  • مجتبی مقصودی
۲۴
خرداد
مشکله ی مصالحه سیاسی در جامعه ایران ·        مجتبی مقصودی        مصالحه سیاسی  یا Political Reconciliation   از جمله مفاهیم مهجور و مغلوب فرهنگ سیاسی ایران است که در ادبیات رایج سیاسی کشور در دوران معاصر و علیرغم ظرفیت ها و ضرورت های فراوان بهره گیری از آن، عملا در چنبره  بدفهمی، نافهمی و منافع فردی و گروهی قرار گرفته و در برنامه و عمل سیاسی نه تنها جایی درخورنیافته است؛ بلکه هم به لحاظ نظری و هم به لحاظ عملی به مثابه یک ضد ارزش مورد هجمه منتقدان و مخالفین قرار گرفته است.    در حالی که مصالحه سیاسی گونه ای سیاست ورزی دو یا چند جانبه با درنظر گرفتن محاسبه عقلانی و منافع طرف های ذینفع برای هموار نمودن مسیر مشکلات و حل و فصل آن ها با پذیرش روندهای جاری و به استناد قوانین و موازین موجود ارزیابی شده که مبتنی بر رضایت نسبی طرف های ذینفع است؛ کاربست این مفهوم و ادبیات در جامعه ایران با مقاومت و موانع جدی روبرو است.     پژوهش پیش رو تلاش دارد در قالب تحلیل گفتمانی با بهره گیری نظری از اندیشه های جان رالز و کالین مورفی به موانع و مشکلات مفهومی، نظری و کاربردی مصالحه سیاسی در جامعه ایران بپردازد و برخی مولفه ها نظیر غایت انگاری، انقلابی گری و تکلیف محوری را در مقابل واقع گرایی، میانه روی و منافع محوری را در سیاست ورزی غیر مصالحه جوی فرهنگ سیاسی جامعه ایران مورد بررسی قرار دهد. واژه های کلیدی: مصالحه سیاسی، ایران، جان رالز، کالین مورفی، تحلیل گفتمان
  • مجتبی مقصودی
۲۱
اسفند

گزارش یک نشست؛

برنامه درسی مبتنی بر صلح

انجمن مطالعات برنامه درسی ایران با همکاری انجمن علمی مطالعات صلح ایران نشست «برنامه درسی مبتنی بر صلح» را در خانه اندیشمندان علوم انسانی در چهارشنبه 19 اسفند 1394 برگزار کرد.

در نشست «برنامه درسی مبتنی بر صلح» که در محل خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار گردید «علیرضا صادقی» مسوول گروه برنامه درسی و فرهنگ، «محمد امین قانعی راد» رییس انجمن جامعه شناسی ایران، «مجتبی مقصودی» رییس انجمن مطالعات صلح ایران به بیان دیدگاه های خود پرداختند.  

 * تنوع اجتماعی بعنوان سرمایه در ابتدای نشست «محمد امین قانعی راد» رییس انجمن جامعه شناسی ایران، «صلح» را فقدان جنگ، همدلی و تفاهم، داشتن مناسبات انسانی مبتنی بر اخلاق، ارتباط انسانی، حل تعارض ها و جامعه فارغ از خشونت، تعریف می کند. به نظر ایشان مدارس ما فاقد برنامه درسی هستند که بتواند صلح را تامین کند. در گذشته برخی از دروسی که مربوط  ادبیات فارسی بود به مساله صلح می پرداخت و به دانش آموزان از خود گذشتگی، عدم خشونت، فرهیختگی، روحیه  گفتگو، همدلی و تفاهم را منتقل می کرد اما اکنون، دروس آموزشی ما  نگرش های قالبی و پیش داوری قومیتی، مذهبی، جنسیتی و طبقاتی و... را القا و تقویت ممی کنند. پیدایش «تنوع اجتماعی» مهمترین تحول اجتماعی در دوران معاصر بوده است. تنوع اجتماعی همانند «تنوع زیستی» دارای اهمیت زیادی می باشد ما برای غنی تر کردن زندگی، بارور کردن فرهنگ، توسعه اجتماعی و پیشرفت تمدن می بایست تنوع و تفاوت اجتماعی را به شکل یک «سرمایه» نگاه کنیم و همانند «تنوع زیستی» به «تنوع اجتماعی» اهمیت بدهیم. در اینجا این بحث مطرح می شود که این تنوع اجتماعی در فقدان فرهنگ صلح، می تواند آسیب زا باشد و به گسترش خشونت در بین گروه های اجتماعی بیانجامد. پس این تنوع اجتماعی از طرفی ظرفیت خلاق دارد و از طرفی هم نقش ویرانگر دارد. ممکن است تنوع اجتماعی، گروه ها را در مقابل هم قرار داده و زندگی اجتماعی را با خطر مواجه سازد. ما باید به سمت جامعه ای برویم که تنوع کمتری دارد یا جامعه ای متکثر و متنوع همراه با تضاد میان گروه ها؟

برخی از اندیشمندان به تکثرگرایی (Pluralism) و تنوع فرهنگی (Cultural Diversity) در جامعه باور دارند، به نظر آنها پذیرش تکثرگرایی، باعث شکل گیری نسبیت (Relativity) اجتماعی و معرفتی می گردد. برخی دیگر از زاویه مخالف به مساله می نگرند و به یگانگی (Monism) در جامعه اعتقاد دارند از نظر آنها چندگانگی باعث تفرق و چند دستگی در جامعه می گردد. از سوی دیگر ما دیدگاه هایی در فلسفه و جامعه شناسی داریم که جنگ و تضاد را «نیروی حیاتی» (Vital Force) می داند. به نظر آنها جنگ و تضاد نه تنها نامناسب نیست بلکه «پیش راننده» (Driver) تاریخ می باشد و تمدن را یک مرحله به جلو می برد. به نظر آنها گروه های متکثر در برهه های خاص تاریخی در فرایندهای مانند جنگ  و نزاع مسائل خود را حل می کنند تا تاریخ به پیش رود. نظریه بقای اصلح چارلز داروین در زیست شناسی (تنوع زیستی Bio Diversity)، «تکامل اجتماعی» هربرت اسپنسر در جامعه شناسی (تنوع اجتماعی Social Diversity)، و آرای فلاسفه ای چون هگل، و به تبعیت از آن کارل مارکس که «دیالکتیک» (Dialectic) را اصل  اساسی تاریخ می دانند. از نظر هگل و مارکس طرفداران صلح، محافظه کار و دشمنان نوآوری محسوب می شوند. در این مورد حتی اندیشمندانی چون هانا آرنت در کتاب خشونت، فرانتس فانون، مغضوبین روی زمین، ژرژ سورل در بحث سندیکالیسم و سارتر، جنگ و ستیز را در عرصه تمدن مطرح می کنند و حتی برای خشونت تقدس قایل می شوند. در نزد آنها تقدس خشونت دارای بار ارزشی و انقلابی می باشد. و حتی در جاهایی برای آن «توجیهات قدسی» نیز قائل می شوند. مثل بحث دفاع از سرزمین و آیین که در فضای مذهبی، ناسیونالیستی و روشنفکری کشورها وجود دارد. در بین فلاسفه، تقسیم بندی نیچه یعنی فرهنگ «دیونیزوسی و آپولونی» از اهمیت بالایی برخوردار است.

در دوران روم و یونان فرهنگ دیونیزوسی (خدای شراب و شادکامی) حاکم بود و در آن انسان ها می جنگیدند و از زندگی لذت می بردند. به نظر نیچه، این نوع فرهنگ انسان های والایی را بوجود می آورد. در دوره آپولونی (خدای تفکر و تامل) ما شاهد شکل گیری انسان های ضعیفی هستیم که به تفکر و تامل بها می دهند. همین امر مانع بروز عقده های آنها شده و باعث تبلور آن بشکل عقلانی و  اندیشه ای آن می شود. به نظر نیچه انسان آپولونی برعکس دیونیزوسی، کینه توز می باشد. ما چگونه انسانی را در جامعه و چه  دانش آموزی را مدرسه می خواهیم پرورش دهیم؟ بچه های بی تفاوت، بی انگیزه و سربه زیری که تولید تنش نمی کنند و بلد نیستند از حقوق خود دفاع کنند و بر عکس آموزشی که به آنها داده شده، دست به خشونت می زنند؟ یا کسانی که شیوه حل مسائل را از طریق گفتگو بلد می باشند؟ قانعی راد تاکید می کند، روح انسان نیاز دارد، انرژی عاطفی در آن تولید، برانگیخته و در موقعیت هایی تخلیه شود و این روند برای بوجود آمدن انسان انرژیک لازم می باشد. مشکلی که مدارس ما دارد این است که انسان انرژیک تولید نمی کند. ما باید صلح را تمرین کنیم و گزاره های آن را تبدیل به عادت واره کنیم. برای «عمل» (Practice) صلح می بایست برنامه درسی ایجاد شود که در آن بچه ها در موقعیت تعارض قرار گیرند. ما باید عرصه هایی را فراهم کنیم تا بچه ها در مدارس حس خشونت مدنی، سازمان یافته و مهار شده را تمرین و کنترل کنند. ما از نظر سلامت روانی به تنش (Tension) و اشتیاق (passion) نیاز داریم. باید به دانش آموزان مهارت ابراز مخالفت، گفتگو، خود کنترلی، و فیصله اختلاف را یاد بدهیم و آنرا تمرین کنیم. پس مدارس ما به جای انتقال صلح، فضا را برای ایجاد تعارض و حل آن (به شکل بازی) مهیا کند. امروزه ورود تلفن همراه به زندگی بچه ها باعث شده که آنها به جای بازی در فضای واقعی، گوشه آپارتمان به بازی های مجازی مشغول باشند که این موجب کینه خواهد شد چون در موقعیت تعارض و حل آن در تجارب عینی روابط اجتماعی قرار نگرفتند. *  

فقدان مولفه صلح در دروس علوم سیاسی سخنران دوم نشست «مجتبی مقصودی» رییس هیات مدیره انجمن مطالعات صلح ایران بود به نظر وی نظام آموزشی به مجموعه ساختارها، نهادها و فرایندها در ذیل نظام فرهنگی اطلاق می شود که متولی امر آموزش و تعلیم است و مسوولیت نظارت و راهبری امر آموزش در جامعه را دارا می باشد. در هر نظام آموزشی چند عنصر برجستگی دارد:

اهداف و چشم انداز نظام آموزشی، ابزارها و مکانیزم های آموزشی (فضا و امکانات آموزشی)، کمیت و کیفیت آموزش دهندگان(معلم و استاد، سطح دانش و بینش)، جامعه هدف، فرایند آموزشی و برنامه آموزشی و درسی. برنامه درسی در جامعه ایران به چند مقطع تقسیم می شود؛ هرچند طبیعی است که نقش اصلی، هویت ساز و جامعه پذیر نمودن جامعه هدف برای مقاطع اولیه تحصیلی است. با این حال ما شاهد مقطع پیش دبستانی، مقطع دبستانی – راهنمایی، مقطع متوسطه و دبیرستانی، دوره دانشگاهی، مقطع بزرگسالان و برنامه های درسی آزاد هستیم. عنصر اصلی این نظام آموزشی، اهداف و چشم انداز نظام آموزشی است.

نظام آموزشی چه انسانی را می خواهد، خلق کند انسان آرمانی چه نوع انسانی است و به دنبال چه هدفی می باشد. معمولا در هر نظام آموزشی، ارزش های مسلط از دل نظام آموزشی بروز پیدا می کند، برنامه درسی جزیی از نظام آموزشی هر کشور و برآیند هدف گذاری های و جهت گیری های فرهنگی و جامعه پذیری سیاسی است. محتوای برنامه درسی مبتنی بر صلح دارای موارد زیر می باشد: «آموزش تساهل و رواداری»، «آموزش حقوق بشر و نوع دوستی»، «آموزش گفتگو و ظرفیت سازی آموزشی برای ایجاد فضای گفتگوی انتقادی»، «شناسایی و احترام به تفاوت ها اعم از نژادی، قومی، زبانی، مذهبی و دینی و احترام به تنوع عقاید و باورها»، «تعاون وهمبستگی و پذیرش شهروندی»، «مسوولیت پذیری در حوزه فردی و جمعی وحرفه ای»، «افزایش آستانه تحمل فردی و انتقادپذیری اجتماعی»، «آموزش حل مسالمت آمیز اختلافات و بهره گیری از ظرفیت های خشونت پرهیزی در متون درسی». این برنامه اهداف زیر را دنبال می کند: - آموزش راه و روش و سبک زندگی مبتنی بر صلح و دوستی - آموزش صلح، آشنایی و دوستی با خود - آموزش صلح، آشتی و دوستی با همنوع (همنوع پروری) - آموزش احترام به تنوع عقاید و باورها - آموزش صلح با محیط زیست - آموزش صلح با حیوانات - آموزش اجتناب از طبیعی سازی خشونت در زندگی روزمره و تلطیف فضای روزمره و حرکت بسوی جامعه ی امن تر 320

  • مجتبی مقصودی
۱۵
اسفند
انجمن مطالعات برنامه درسی ایران با همکاری انجمن علمی مطالعات صلح ایران برگزار می کند: عنوان سخنرانی:برنامه درسی مبتنی بر صلح سخنرانان :دکتر محمد امین قانعی راد ( رئیس انجمن جامعه شناسی ایران )دکتر مجتبی مقصودی ( رئیس انجمن علمی مطالعات صلح ایران )دکتر علیرضا صادقی ( مسئول گروه برنامه درسی و فرهنگ ) زمان برگزاری : چهارشنبه 19 اسفند 1394 ساعت 18- 16محل برگزاری : تهران، خیابان کریم خان، نبش خیابان ورشو، خانه اندیشمندان علوم انسانیدبیرخانه انجمن: 81032208- 81032203ورود برای عموم علاقه مندان آزاد است
  • مجتبی مقصودی
۲۲
آبان

ترویج فرهنگ کتاب خوانی پیش نیاز گسترش فرهنگ صلح؛ بررسی موردی منطقه خاورمیانه    

دکتر مجتبی مقصودی*   

 

 هم‌زمان با روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه19 آبان 1394 برابر با 10 نوامبر، به اهتمام انجمن ترویج علم، انجمن مطالعات صلح ایران و انجمن علوم سیاسی ایران و تعداد دیگری از نهادها و موسسات دولتی و غیر دولتی "همایش ملی فرهنگ علم، فرهنگ صلح" در برج میلاد برگزار شد و در نشست های مختلف آن دکتر هادی خانیکی، دکتر نسرین مصفا، دکتر مهدی زارع، دکتر محمد منصور نژاد، دکتر عباس کریمی، دکتر ارسلان قربانی شیخ نشین، دکتر کبری روشنفکر، دکتر زرین زرین دار، دکتر علی شهیدی و دکتر مهدی نصر به ارائه مقالات خود پرداختند.

از سخنرانان نشست های عصر دکتر مجتبی مقصودی دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی و رییس هیات مدیره انجمن مطالعات صلح ایران بود که سخنرانی خود را با عنوان "ترویج فرهنگ کتاب خوانی پیش نیاز گسترش فرهنگ صلح؛ بررسی موردی منطقه خاورمیانه " ارائه دادند. با هم متن این سخنرانی را می خوانیم:   

  منطقه خاورمیانه دهه هاست که درگیر جنگ، منازعه و ستیز است. قطعا عوامل متعدد ژئوپلیتیک، استراتژیک، ژئو اکونومیک در کنار تعدد زمینه ها و بسترهای داخلی، بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای در بروز و ظهور، استمرار و پیچیدگی این معادله چند مجهولی موثر بوده، این مقاله نیز به تکرار دلایل بروز و استمرار خشونت و درگیری از زاویای مذکور نمی پردازد، که هر یک از مولفه ها موضوع و عنوان ده ها اثر اعم از کتاب، مقاله و سخنرانی بوده است؛ بلکه در تلاش است تا فاصله معنی دار جوامع خاورمیانه با عنصر مطالعه، قهر با کتاب و فقر مطالعاتی را در عرصه بدفهمی ها و کژکارکردی های سیاسی- اجتماعی و فرهنگی در عرصه داخلی، مناسبات محلی و ملی و نیز با همسایگان در سطح جوامع خاورمیانه مورد توجه قرار دهد.  

وضعیتی پاردوکسیکال در خاورمیانه؛ از خاستگاه تمدن و ادیان الهی تا خشونت ورزی گسترده و عریان  

 منطقه خاورمیانه از پیشینه علمی، تمدنی، دینی ویژه ای برخوردار است تا جایی که می توان خاورمیانه را گهواره تمدن بشری نامید. قدیمی‌ترین تمدن‌های تاریخی در منطقه‌ای در بین النهرین به وجود آمدند. سومری‌ها، اکدی ها، بابلی‌ها و آشوری‌ها همه در این منطقه شکل گرفته و رشد پیدا کردند. اولین خطوط الفبا و الفبای بابلی، ظهور دین زرتشت و امپراطوری ایران در این منطقه شکل گرفت. این منطقه خاستگاه مهمترین پیامبران الهی، اولواالعزم و صاحب کتاب است. پیامبرانی که مهمترین رسالت شان اصلاح امور، برپایی جامعه ای عدالت محور و هدایت انسانها بوده است . زادگاه ادیان مهمی چون یهودیت، مسیحیت و اسلام و کتاب های تورات، انجیل و قرآن کریم بوده و مکان های مقدس و متبرک این سه دین نیز در این منطقه قرار دارند. خاورمیانه از نخستین خاستگاه های تمدن جهان بوده و بسیاری از باورها و آیین های جهان، از این جا برخاسته اند.   

خاورمیانه خاستگاه آخرین دین الهی و خاتم انبیاء است. دینی که کتاب الهی مهمترین معجزه رسول اکرم (ص) است قرآن کریم کتاب هدایت و رحمت برای مردم است و همیشه تابنده و حاضر در بین مردم بوده و خواهد بود .  

    در حالی که پیامبر اسلام(ص) امی و درس‌نخوانده بود ولی در قرآنی که برای بشر آورده است به قلم و آنچه می‌نگارد سوگند الهی خورده شده است. خداوند بزرگترین موجود عالم هستی و غیرمتناهی به قلم سوگند می‌خورد که این به معنی عظمت طراز قلم است. که در قرآن کریم خداوند متعال به کتاب و قلم سوگند یاد می کند. -         یا پیام اسلام با واژه (اقْرَأْ) یعنی (بخوان) شروع شده است در این کلمه اشاره ای است به این موضوع که اسلام دین علم است جالب است بدانید که در قرآن کلمه (علم) و مشتقات آن بیش از 500 بار تکرار شده است و این نشانگر اهمیت دادن اسلام به مقوله علم آموزی است. پیامبر (ص) یادگیری علم را بر هر زن و مرد مسلمان فرض دانسته است. و انچه که امروز محققان منادی آنند قرآن در 14 قرن پیش به آن اشاره کرده است یا  خداوند می فرماید: (قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ) (الزمر: 9) ترجمه :  " آیا کسانى که مى‏دانند و کسانى که نمى‏دانند یکسانند؟ تنها خردمندانند که پند پذیرند" -         یا پیامبر(ص) که شرط آزادی اسرا را یاد دادن سواد به مسلمانان بی سواد قرار دادند. از اهمیت آموزش و خواندن خبر می دهد. -    

     همچنان که روایت از پیامبر اکرم نقل می شود که: «اطلبوا العلم ولو بالصین; دانش بجویید; اگر چه در چین باشد .» براستی با چنین دین، مسلک و روشی چون اسلام که مردم را این گونه(موکدا)به یادگیری علم و کتابخوانی دعوت می نماید، در زندگی اجتماعی اینچنین از آموزه های اسلام دور افتاده اید و بجای پیوند با ریسمان الهی نه تنها اینگونه پراکنده شده ایم، بلکه به روی هم شمشیر کشیده ایم. با چنین مقدماتی و طرح این نکته کلیدی که خواندن، نوشتن، قلم، کتاب و علم آموزی این چنین جایگاهی در دین مبین اسلام دارد، چرا خاورمیانه در چنین وضعیت آشفته ای گرفتار است. در عراق، یمن، بحرین، سوریه، لبنان، فلسطین اشغالی و ترکیه. خشونت عریان، جزمیت، دگماتیسم، افراطی گری ها، قساوت ها.... موج می زند. از برادری و اخوت کمتر نشانی باقیمانده است. بنظر می رسد خشونت در سطح منطقه نهادینه شده است از نهاد خانواده و خشونت خانوادگی،خشونت در متون درسی، خشونت در مناسک مذهبی.... تا خشونت های ساختاری، ایدئولوژیک، هنجاری، سیستماتیک و فراگیر از سوی اکثر دولت های منطقه  ...     مفاهیمی نظیر رواداری، دگر پذیری و تساهل و مدارا توهین سیاسی شده است.نفرت پراکنی و یقه درانی گسترش یافته است، در عوض روشنفکران و حکما و علمای میانه رو و خشونت پرهیز و تساهل مدار به خانه ها خزیده اند...... در یک کلام منطقه اسیر افراطی گرایی لجام گسیخته و سرایت پذیر شده است؟ و خشونت نیز جزیی از زندگی روزمره.... بنظر می رسد آنچه در این میانه ارزشی ندارد جان انسان ها است.  

  • مجتبی مقصودی
۱۶
آبان

توسلی: موضوع جامعه‌شناسی سیاسی، محیط اجتماعی دولت است

مقصودی: اثری در چارچوب سوسیالیزم رمانتیک ایران‌گرا

خبرگزاری کتاب ایران

سه شنبه ۱۲ آبان ۱۳۹۴ 

http://www.ibna.ir/fa/doc/report/229260   

  به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)،نشست نقد و بررسی کتاب «جامعه‌شناسی سیاسی؛ شناخت دولت» با سخنرانی دکتر مجتبی مقصودی (عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)، دکتر مجید توسلی (عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات) و دکتر داور شیخاوندی (مولف اثر) دوشنبه 11 آبان‌ماه در انجمن علوم سیاسی ایران با همکاری کمیته جامعه‌شناسی سیاسی برگزار شد.

دبیری این نشست را دکتر مشکات اسدی بر عهده داشت. دولت، موضوع اصلی جامعه‌شناسی سیاسی نیست    توسلی گفت: این اثر مانند هر کتابی در چاپ دارای اشکالاتی است؛ مثلا در صفحه 25 کتاب آمده است: «بعدها جامعه‌شناسان پیشتاز قرن بیستم مانند مارکس، وبر، رومر و دورکیم ...» در این جمله دورکیم در جامعه‌شناسان قرن بیستم جای گرفته است که وی متعلق به این قرن نیست. همچنین در صفحه 29 می‌خوانیم: «در صورتی که جامعه‌شناسی سیاسی زمینه‌های زیست‌شناسی، رفتارشناسی، روان‌شناسی سیاسی را در برمی‌گیرد.» در این جمله پس از زمینه باید صفت قرار بگیرد و به جای زیست‌شناسی می‌توان از زیست‌شناختی استفاده کرد.  

   وی افزود: همچنین در صفحه 79 با وجود اینکه مولف در پاورقی به منبع ارجاع داده، اما در متن نیز یک بار دیگر همین منابع مشخص شده است. در این رابطه می‌توانست نظم بهتری را در ذکر منابع برقرار کرد. با وجود این مواردی که نام بردم شامل نقد شکلی اثر است و به آسانی در چاپ‌های بعدی کتاب قابل برطرف کردن است، اما به نظر بنده از لحاظ نقد محتوایی، مولف چند سطری را به بیان روش پرداخته و از آن گذر کرده است. در حالی که در جامعه‌شناسی‌سیاسی سه روش پوزیتیویستی، اثباتی یا تفهمی و روش مارکسیستی که دیالیتکی است و از هگل گرفته شده، مطرح است. بنابراین در این اثر چندان مشخص نیست که از منظر کدام روش و نگرش به جامعه‌شناسی سیاسی پرداخته شده و به عبارتی جای تنقیح روش در آن خالی است. توسلی پس از انتقاد بر مشخص نشدن نوع روش در کتاب شیخاوندی عنوان کرد: اصولا در تعریف جامعه‌شناسی سیاسی گفته می‌شود این حوزه چندان به دولت کار ندارد؛ این‌که شناخت دولت را در جامعه‌شناسی سیاسی بگذاریم حداقل در شناخت مدرن آن چندان شناخت دولت موضوعیت ندارد زیرا جامعه‌شناسی سیاسی عبارت است از بررسی محیط اجتماعی دولت و نه خود دولت. به همین دلیل تا چند دهه گذشته در دانشگاه‌های فرانسه علم سیاست و جامعه‌شناسی سیاسی در سنت قدیم آن با هم و در هم تنیده مورد بررسی قرار می‌گرفت اما در سنت مارکسی، دولت یک امر روبنایی است و دولت آلت دست صاحبان عوامل تولید است. از طرفی در سنت وبری نیز خود دولت موضوعیت ندارد، بلکه اقتدار موضوعیت دارد.      

 وی ادامه داد: به همین دلیل شناخت دولت به خودی خود موضوع علم سیاست است، اما در جامعه‌شناسی‌سیاسی محیط اجتماعی دولت مدنظر است که چه گروه‌ها و نیروهایی بر دولت اثر می‌گذارند؟ اساسا در دوره جدید جامعه‌شناسی سیاسی چیزی جز بررسی روند دموکراسی‌سازی در سنت لیبرالی مطرح نیست. ضمن اینکه مواردی مانند چه چیزهایی مانع دموکراسی است و دموکراسی چگونه تعمیم پیدا می‌کند و زمینه‌های اجتماعی گسترش آن چیست؟ طرح و دنبال می‌شود.      این عضو هیات علمی دانشگاه  اظهار کرد: شاید از نظر استاد، زمانی که شناخت دولت را در مرکز یک کار جامعه‌شناسی سیاسی قرار داده، توجیحی برای آن داشته باشد، اما در سنت جامعه‌شناسی سیاسی خود دولت دیگر موضوع اصلی تحقیق به شمار نمی‌آید، بلکه نیروهای اجتماعی، احزاب، گروه‌های نفوذ و فشار موضوع اصلی بحث هستند. به همین تعبیر می‌گوییم در علم سیاست نگرش از بالا به پایین و تاثیرات دولت در جامعه است اما در جامعه‌شناسی سیاسی تاثیرات از پایین به بالا مورد بررسی قرار می‌گیرد.نیش قلم استاد با کنایه به روایات تاریخی فراموش نشدنی است!   

 مقصودی نیز به عنوان ناقد اثر با اشاره به ویژگی‌های قلم مولف گفت: فارسی‌گردانی، ریزبینی و دقت‌نظر استاد شیخاوندی مثال‌زدنی است. برای نمونه زمانی که مطالعه کتاب را آغاز می‌کنیم در صفحات نخست به جای واژه مرسوم پیشگفتار از پیش نوشتار استفاده کرده، زیرا در واقع گفتاری در کار نیست و ما با نوشتار سر و کار داریم. البته با این موارد در این اثر بسیار روبه‌رو خواهید شد. باید به این نکته نیز اشاره کرد که نثر متفاوت، ملاحظات دستوری و واژگانی نویسنده جای تامل دارد و باید بر آنها بحث بیشتری صورت بگیرد.  

  وی ادامه داد: همچنین در متن کتاب دقت‌نظر در یافتن معادل‌یابی‌ها مشاهده می‌شود؛ مثلا زمانی که از کتاب «پرنس» که همین معادل در فارسی برای آن به کار رفته یا «شهریار» که برخی صاحب‌نظران به کار بردند، استاد برای این واژه معادل درستی وارد می‌کند و می‌گوید واژه «امیر» درست‌تر است. زیرا ما در آن زمان نظام شاهی و پرنس و امثال آن نداریم و برای معادل آن دوران امیر مناسب‌تر است. از طرفی در جا به جای کتاب از تاریخ معاصر ایران فکت‌هایی برای مخاطب آورده می‌شود تا فهم مطالب آسان‌تر شود. اگرچه من توقع دارم که آوردن این مثال‌ها در ادامه اثر افزایش یابد اما در همین اندازه نیز به جذابیت آن می‌افزاید.  

   این عضو هیات علمی دانشگاه اظهار کرد: گاهی وقت‌ها در لابه‌لای همین ادبیات نیش قلم استاد، فراموش نشدنی است و با توجه به این‌که شاید شرایط بیان برخی مطالب به صورت آشکار ممکن نباشد، به صورت کنایه یا در قالب شرح حالی در گذشته بیان می‌شود. برای مثال زمانی که مولف در صفحه‌های 46 و47 از دوران ابن‌خلدون یاد می‌کند، خواننده کم و بیش درمی‌یابد که به شرح مساله‌ای در دوران نزدیک‌تری مواجه هستیم، اما استاد از زمان ابن‌خلدون برای بیان مقصود خود بهره برده و تلاش کرده است تا با معادل‌سازی زمانی یک رویداد به مخاطب درک بهتری از مسائل ارائه دهد. مقصودی عنوان کرد: اگر بخواهم از کل اثر یک دسته‌بندی ارائه دهم، باید بگویم این کتاب در چارچوب جامعه‌شناسی کلاسیک با سنت فرانسوی می‌گنجد. سنت فرانسوی از آن لحاظ که کتاب به گفته خود استاد تحت تاثیر یکی از صاحب‌نظران جامعه‌شناسی فرانسه است که اگر شما چهار جلد از کتاب‌های لوفر را مطالعه کنید، در خواهید یافت که مولف به ویژه از یکی از مجلدهای آن بیشتر بهره گرفته است. از طرفی بنده در ارزیابی این اثر یک ادعا می‌کنم و آن ادعا این است که کتاب استاد شیخاوندی را در چارچوب سوسیالیزم رمانتیک ایران‌گرا (انسان‌گرا) می‌بینم.  

  وی بیان کرد: به عبارتی سوسیالیزم انسان‌گرا با سوسیالیزم زمخت نوع استالینی و تروتسکی بسیار متفاوت است. سوسیالیزم انسان‌گرا، ادبیات متاخر و روان‌تری دار

د و انسان و مناسبات انسانی در محور آن هست. بنابراین بنده این کتاب را در چارچوب سوسیالیزم رمانتیک ایران‌گرا و انسان‌گرا دسته‌بندی می‌کنم؛ ایران‌گرا به لحاظ ذائقه مولف است که این روحیه ایران‌گرایی در جای جای کتاب قابل مشاهده است. اثری برای بیستمین سالگرد درگذشت لوفر فرانسوی    شیخاوندی با اشاره به جمع‌آوری مطالب کتاب در چهل سال پیش گفت: یکی از استادان فرانسوی من، هانری لوفر که چهار کتاب درباره ملت نوشته بود، باعث شد، بنده سراغ این بروم که آیا ملت ما به معنای سیاسی کلمه ملت هست یا خیر؟ از طرفی آیا دولت ما، دولت است و این دولت چگونه دولتی است؟ بنابراین در تالیف اثر بیشتر تحت تاثیر استادم بودم که شروع به گردآوری مطالب آن کردم و کتاب را نیز به مناسبت بیستمین سال درگذشت لوفر، یکی از جامعه‌شناسان بزرگ قرن بیستم منتشر و به وی تقدیم کردم.  

  وی افزود: این اثر 15 فصل دارد که سه فصل نخست آن مقدمه‌ای ساده‌انگارانه برای ورود به بحث است تا برای مخاطبی که تازه به بحث‌های جامعه‌شناسی سیاسی ورود پیدا کرده، قابل فهم باشد. اما زمانی که به وادی لوفر می‌رویم در آن از تشریح و چیستی دولت سخن گفته و متن آن تقریبا قلمی ادیبانه پیدا می‌کند. در شرح دولت به پیروی از سبک استادم لغاتی با ساخت جدید استفاده شده است.  

   این استاد دانشگاه بیان کرد: به عبارتی سه فصل نخست کتاب به عنوان درآمد اثر است و از فصل چهارم و پنجم به بعد ساختار دولت در حوزه‌های مختلف مورد آنالیز قرار گرفته است. از طرفی در مقدمه کتاب به خواننده توصیه شده که برای درک بهتر محتوای این کتاب، نخست سراغ لغات جدید آن بروند. لغاتی که خواننده را برای درک آنها به تکاپو وامی‌دارد.    در پایان این نشست سخنرانان به پرسش‌های حاضران در جلسه پاسخ گفتند.

  • مجتبی مقصودی
۱۴
آبان
توافق هسته ای نقطه عطف ورود ایران به دوران جدید روزنامه اقتصادی تعادلتاریخ خبر: سه شنبه 1394/8/12..... http://www.taadolnewspaper.ir/print/32195 1/1گروه ایران|محمد ستاری| در نشست علمی پسا توافق و سیاست ازسوی کارشناسان بررسی شدماه ها مذاکرات هسته یی میان ایران و گروه 5+1 که به گمان کارشناسان در تاریخ دیپلماسی جهان کم نظیر بوده، فارغ از دستاوردها و تبعات آن، فضایی از گفتمان و بحث های کارشناسی را در بطن اجتماعی و سیاسی ایران به وجود آورده است. در همین راستا و در تازه ترین سلسله نشست های هم اندیشی درمورد توافق هسته یی، انجمن جامعه شناسی ایران نشستی علمی با عنوان «پسا توافق و سیاست» در مرکز همایش های کتابخانه ملی برگزار کرد و در آن نظرات چهار استاد علوم سیاسی کشور را درخصوص دوران پسا توافق و تاثیر آن بر سیاست داخلی و خارجی جویا شد.    دکتر مجتبی مقصودی استاد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مرکز و رییس انجمن مطالعات صلح ایران در ابتدای این نشست علمی بااشاره به فرمول های سیاسی که در همه نظام های سیاسی شمولیت دارد، کار ویژه این فرمول های سیاسی را پیوند دهنده طبقات فرادست و فرودست جامعه همچنین تسهیل کننده مناسبات دانست و گفت: کارکردهای دیگر این فرمول های سیاسی ساده سازی پیچیدگی های دنیای سیاست همچنین فراهم کننده هویت مشترک مشروعیت بخش به عمل حاکمان است. وی با برشمردن سه روایت از دوران پسا توافق در کشور افزود: برخی معتقدند که هیچ تغییری در مناسبات ایجاد نشده و در همچنان روی همان پاشنه خواهد چرخید. برخی توافق را دوره جدیدی از مناسبات ایران و غرب می دانند و دسته سوم قرائتی بینابینی از این تحول داشته و معتقدند با تعامل می توان به گام های طرف مقابل توجه داشت و ظرفیت بازگشت پذیری نیز وجود دارد.  دکتر مقصودی بااشاره به روح بدبینانه قانون اساسی نسبت به غرب که باتوجه به شرایط دوران انقلاب و جامعه جهانی این نگاه غالب شده است، گفت: در شرایط اولیه انقلاب وضعیتی دست داد که این بیگانه ستیزی دست برتر را داشته باشد، ولی امروز 37سال از آن روزها گذشته و طبقه متوسط جدیدی شکل گرفته که رویکرد تعامل با جهان را خواستار است و نمونه آن هم آرایی است که مردم در سال92 به صندوق های رای ریختند.    در ادامه این نشست دکتر کاووس سیدامامی استاد دانشگاه امام صادق (ع) بااشاره به توافق هسته یی و دوران پسا برجام در کشور گفت:توافق نقطه عطفی است که می تواند بیانگر ورود ایران به مرحله جدیدی از تاریخ خود باشد. این امر شرایط را برای انواع فرصت ها فراهم کرده و اگر به دلیل نداشتن چشم اندازی درست از سیاست بین الملل نخواهیم از این فرصت استفاده کنیم، قطعا به کشور و نظام سیاسی آن آسیب هایی جدی وارد خواهد شد. وی گفت: با بررسی روند کشورهای توسعه یافته درمی یابیم که قدرت و تداوم امنیت صرفا اقتدار نظامی نیست، بلکه لازمه این قدرت افزودن به توان اقتصادی و تلاش برای سربلندی اقتصاد کشور است. ما به سبب تحریم ها تنها توانستیم در بخش های دفاعی پیشرفت های خوبی به دست آوریم، اما امروزه با گشایشی که صورت گرفته، می توان از این فضا برای حرکت سریع کشور به سمت توسعه استفاده کرد. سیدامامی با تاکید بر حفظ تمام نهادهای موجود و اتخاذ سیاست جذب حداکثری در کشور تاکید کرد: ارج نهادن به نهادهای سیاسی و اتخاذ رویکرد جذبی در سیاست داخلی عوامل مهمی هستند که بنا به ضروریات جامعه ایران، اگر به آن پرداخته نشود باید انتظار بحران های اجتماعی را داشت.     دکتر ابراهیم متقی استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران نیز در ادامه این نشست، ضمن تایید صحبت های سیدامامی گفت: نگاه من این است، زمانی کشور ساخته می شود که نگاه حزبی و قطبی حاکم نباشد. من معتقدم که در فضای برجام جامعه ایران به شدت قطبی تر از گذشته شد و در آینده نیز این قطبی شدن تشدید خواهد شد و این امر را می توان از صحبت های مسوولان در رسانه ها متوجه شد. متقی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگار «تعادل» مبنی بر ورود سرمایه گذاران خارجی به کشور در دوران پسا توافق همچنین راهکارهای دولت برای جذب این سرمایه گذاران گفت: دولت محور اصلی خود را بر سیاست خارجی تعریف کرده و معتقد است که مشکلات اقتصاد ایران مربوط به سیاست خارجی است. معتقدم که گرچه یک فرصت صد روزه برای تحقق این امر ایجاد شد و در آینده هم تلاش های موثری در این راستا صورت خواهد گرفت، اما با شناختی که از اقتصاد سرمایه داری دارم که برای هر کشور در چارچوبی مشخص تقسیم کار انجام داده است، بعید می دانم که جامعه بین الملل اجازه ورود ایران به سازمان تجارت جهانی و نهادهای اقتصادی منطقه یی و بین المللی را صادر کند.     دکتر الهه کولایی نماینده سابق مجلس و استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران نیز در این نشست بااشاره به رابطه و کارکرد دوسویه سیاست داخلی و خارجی در عصر جهانی شدن، گفت: مساله مهم ادراک تصمیم گیرندگان به فرآیندهای تغییر است. ایران کشوری است که اگر هم بخواهیم نمی توانیم از تحولات بین المللی و پیرامونی خود جدا باشیم. در عصر جهانی شدن فضا به گونه یی ایجاد شد که برخی کشورها مانند کشورهای آسیای شرقی از مزایای آن بهره مند شدند و برخی کشورها هم مانند ما در پرتو تفکرات استکبارستیزی هزینه پرداخت کردند. وی افزود: ظرفیت های ساختاری و نهادی ما قابل چشم پوشی نیست و تمام سیاست هایی که در طول سه دهه اخیر برای تغییر رفتار ایران شکل گرفته به دلیل همین وزن ژئوپلیتیکی ایران است. متاسفانه ما برخلاف این وزن حرکت کرده ایم و یک نمونه آن فروپاشی شوروی و عدم بهره برداری ایران از فرصت های بی نظیری بود که در مرزهای شمالی کشورمان به وجود آمد.کولایی در پایان گفت: الگوی برجام الگویی است که می تواند به ما برای تعامل و رابطه با جهان کمک کند، اما نباید فراموش کنیم که اجرای برجام ساده نخواهد بود و کشورهایی که تا به امروز از این شرایط سود برده اند به راحتی حاضر به برهم خوردن نظم موجود نیستند و وظیفه دستگاه دیپلماسی ایران در این زمینه بسیار مهم است.
  • مجتبی مقصودی
۰۶
آبان
کمیته جامعه شناسی سیاسی انجمن علوم سیاسی ایران برگزار می کند  نشست نقد و بررسی کتاب  جامعه شناسی سیاسی شناخت دولت    با  حضور   دکتر مجید توسلی  عضو هیئت علمی  دانشگاه  آزاد اسلامی. واحد علوم و تحقیقات  دکتر مجتبی مقصودی  عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مرکز   دکتر داور شیخاوندی  نویسنده کتاب عضو هیئت علمی دانشگاه  آزاد  اسلامی.  واحد تهران شمال  زمان: دوشنبه 11 آبان 1394 ساعت 16/30 الی 18  مکان: دفتر انجمن علوم سیاسی ایران واقع در خیابان انقلاب، خیابان لبافی نژاد،بین خیابان فخر رازی و خیابان دانشگاه، نبش کوچه انوری. پلاک
  • مجتبی مقصودی
۲۱
مرداد
مقصودی: ارسال کتاب‌های ایدئولوژیک به افغانستان سمی در همگرایی دو کشور است احمد نور: این دو ملت هم‌پیشینه و هم‌ریشه هستندمقصودی، پژوهشگر علوم سیاسی گفت: پیشنهاد می‌کنم دولت ایران تجهیز کتابخانه دانشگاه کابل را به عهده بگیرد اما این کتاب‌ها ایدئولوژیک نباشد زیرا مانند سم در همگرایی میان دو کشور است. سفیر افغانستان نیز معتقد است: ایران و افغانستان افزون بر مشترکات فرهنگی از یگانگی نیز برخوردارند. به ویژه زمانی که به گذشته‌های دور برمی‌گردیم، می‌بینیم این دو ملت هم‌پیشینه و هم‌ریشه هستند.***به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)،نشست «افغانستان: نگاهی از درون» با سخنرانی دکتر مجتبی مقصودی(عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی) و نصیر احمد نور (سفیر افغانستان) چهارشنبه 14 مرداد در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. همچنین دکتر محمدکاظم سجادپور (رئیس انجمن علوم سیاسی) دبیری این نشست را به عهده داشت. تکیه دانشجویان افغانستان بر گفته‌های سریع‌القلمدر آغاز نشست مقصودی با اشاره به محبوبیت دکتر محمود سریع‌القلم، استاد دانشگاه شهید بهشتی در میان دانشجویان دانشگاه‌های افغانستان گفت: در مباحث توسعه و توسعه سیاسی آثار و اندیشه‌های سریع‌القلم در میان دانشجویان این کشور طرفداران بسیاری دارد. حتی در میان دانشجویان برخی نظریه‌های وی مطرح است به‌طوری که دانشجویان در استناد به کتاب‌ها و نظریه‌های این استاد ایرانی می‌گویند: «محمود می‌گوید» وی در ادامه افزود: بر دیوار یکی از مراکز آموزشی تحصیلات تکمیلی افغانستان بنری نصب بود که در آن بنر، عکس دکتر سریع‌القلم قرار داشت و 30 ویژگی انسان مدرن از دیدگاه وی به سه زبان فارسی، پشتو و انگلیسی ترجمه شده بود. دیدن این بنر مایه مباهات من ایرانی بود.   مدیرمسئول «پژوهشنامه علوم سیاسی» اظهار کرد: میان دانشجویان کشور افغانستان روحیه پرسشگری وجود دارد؛ به عبارتی علاقه‌مندی جامعه و جوانان آنها در تحصیل و کسب دانش و اشتیاق به پرسشگری قابل مشاهده است. مردم افغانستان روحیه طنازی دارندمقصودی با اشاره به برخی ویژگی‌های مردم افغانستان بیان کرد: درباره وضعیت فرهنگی و فضاهای آموزشی این کشور باید گفت مردم این سرزمین مردم مهربان و مهمان‌نوازی هستند، مردم ساده‌ای که از پیچیدگی‌های جامعه مدرن به دور هستند. وی درباره اشتراکات میان ملت ایران و افغانستان عنوان کرد: میان این دو ملت اشتراکات تاریخی با میراث فرهنگی تمدنی فراوان از آداب و رسوم تا زبان وجود دارد. رسمیت دو زبان فارسی و پشتو در این کشور، برخی مشترکات را زنده نگه داشته، در عین این‌که زبان پشتو، زبان شیرین و دلنشینی است. با وجود این مردم افغانستان مانند ایرانی‌ها اهل طنز هستند. همانند ایرانی‌ها جوک‌های سیاسی، گاه نوستالژیک، گاه ایلی و طایفه‌ای و گاه قندهاری و طنزهایی از دوران داوودخان دارند. رئیس انجمن مطالعات صلح با اشاره به برخی خلاء‌های آموزشی و فرهنگی گفت: در مراکز آموزشی افغانستان کمبودهای پژوهشی، علمی و آموزشی وجود دارد. همچنین در این کشور انتشار کتاب چندان از وضعیت مناسبی برخوردار نیست. با وجود این‌که در این کشور استادان خوبی وجود دارد و دانشگاه‌هایی از سوی برخی کشورها نیز ساخته و راه‌اندازی شده، اما وضعیت چاپ و نشر کتاب به اندازه نیازهای دانشجویان ساماندهی نشده است. ایران کتابخانه دانشگاه کابل را تجهیز کندمقصودی درباره برخی کتاب‌های منتشر شده در افغانستان بیان کرد: انتشارات وزارت خارجه افغانستان برخی کتاب‌ها را منتشر کرده که کتاب‌های خوبی هستند و همچنین مجله «مطالعات استراتژیک افغانستان» نیز از کارهای پژوهشی است که در این وزارتخانه منتشر می‌شود. با این همه موضوع‌ها و مطالب بسیاری هستند که باید درباره آنها کتاب منتشر شود که در این عرصه کشور ما می‌تواند مثمرثمر باشد و ایفای نقش کند. وی با پیشنهاد ساختن کتابخانه دانشگاه کابل از سوی دولت ایران اظهار کرد: بنده پیشنهاد می‌کنم دولت ایران تجهیز کتابخانه دانشگاه کابل را به عهده بگیرد، اما خواهش می‌کنم این کتاب‌ها، آثار ایدئولوژیک نباشد. ضمن این‌که هر ایرانی در سفر به کابل می‌تواند تعدادی کتاب را با خود همراه ببرد. مدیرمسئول «پژوهشنامه علوم سیاسی» افزود: من وقتی به افغانستان رفتم 50 عنوان کتاب همراه بردم که بار مالی چندانی برای من نداشت، اما این کتاب‌ها برای کتابخانه کابل ارزشمند بود و برخی نیازهای آنها را رفع می‌کرد.  نقش اصلی ناامنی افغانستان به عهده طالبان استمقصودی با انتقاد از فرستادن کتاب‌های ایدئولوژیک به افغانستان گفت: یکی از مواردی که تاکید می‌کنم مانند سم در همگرایی میان دولت و ملت ایران و افغانستان است، فعالیت‌های ایدئولوژیک است. زیرا ما در این کشور نیاز داریم که کتاب‌های فرستاده شده برای آنها به دور از رویکرد ایدئولوژیک باشد. وی پس از عبور از مسائل فرهنگی با اشاره به جامعه دو احساسی در افغانستان عنوان کرد: در حال حاضر جامعه افغانستان دارای دو احساس است. احساس دوگانه که در برنامه خروج نیروهای آمریکایی دیده می‌شود. نخست، برخی از خروج این نیروها احساس ناامنی و برخی دیگر از حضور نیروهای بیگانه به بحران یاد می‌کنند و از حضور آنها در سرزمین خود ناراضی‌اند. وی با اشاره به مساله ناامنی اظهار کرد: در جامعه افغانستان کمی ناامنی و درگیری وجود دارد، نقش اصلی در این ناامنی را طالبان به عهده دارد و داعش نیز فعالیت می‌کند. مشکلات اقتصادی، فقر و غیره دست به دست هم می‌دهند و این سرزمین را ناامن می‌کنند. به همین دلیل صحنه این کشور با وجود تلاش دولتمردان آن عرصه، جنگ، رقابت‌های نیابتی، فعالیت گسترده دستگاه‌های اطلاعاتی امنیتی بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای است. یونیفرم جنگ افروزان امروز افغانستان، لباس واقعی آنها نیست!در ادامه این نشست احمد نور با اشاره به مشترکات ایران و افغانستان گفت: بدون شک همه می‌دانیم این دو کشور نه تنها مشترکات فرهنگی بسیاری دارند، بلکه علاوه بر آن از یگانگی نیز برخوردار هستند. به ویژه زمانی که به گذشته‌های دور برمی‌گردیم، می‌بینیم این دو ملت هم پیشینه و هم‌ریشه هستند. با این همه ملت افغانستان دارای ویژگی بارزی است که گویی با خون آنها عجین شده و آن استمعارستیزی و آزادگی این ملت است. وی درباره حضور بیگانگان در افغانستان اظهار کرد: بریتانیا که هیچ‌وقت خورشید در قلمروش غروب نمی‌کرد، سه بار به سرزمین ما حمله کرد و تلفات سنگینی را متحمل شد. به دلیل خسارت‌های فراوانی که انگلیسی‌ها از حمله نظامی به افغانستان متحمل شدند، از شیوه نظامی دست کشیدند و به روش‌های مکارانه چون از درون تفرقه بینداز و حکومت کن برای نفوذ به کشور ما روی آوردند. سفیر افغانستان درباره سرنوشت استعمارگران در کتاب‌های تاریخی بیان کرد: از طرفی روس‌ها که از شمال به افغانستان پیشروی کردند، تنها توانستند در مرزهای افغانستان بمانند و بعد از یک نفس‌گیری چند دهه که با انقلاب اکتبر روبه‌رو شدند، به فکر عبور از مرزهای ما افتادند که اگر کتاب‌ها و تحلیل‌های تاریخی را خوانده باشید می‌دانید به چه سرنوشتی گرفتار شدند. احمد نور با اشاره به جنگ‌های نابرابر ادامه داد: کتاب‌های تاریخی حکایت از این دارد که بقای افغانستان نتیجه تفاهم و توافق دو استعمار روس و انگلیس است، زیرا آنها می‌خواستند این کشور به عنوان یک حائل از برخورد دو ابرقدرت و امپراتوری وقت جلوگیری کند. افغانستان کشوری است که مردم آن با سرسختی در مقابل هر تجاوز بیگانه می‌ایستند بدون این‌که در فکر محاسبات و تجهیزات نظامی طرف مقابل باشند. از این رو اغلب جنگ‌های روی داده در افغانستان جنگ‌های نابرابر بوده است. وی درباره سی سال جنگ در کشورش عنوان کرد: در جنگ‌ها و حملات دشمنان که در افغانستان اتفاق افتاده، مردم ما با امکانات ناچیز در برابر دشمنی با تجهیزات پرزرق و برق ایستادند. همچنان که در نبردهای امروز نیز نیروهای طالبان توپ، تفنگ و نیروهای زبده و آموزش‌دیده دارند و در مقابل مردم ما سینه خود را در برابر آنها سپر کرده و در میان انبارها، باغ‌ها و تاکستان‌ها سی سال است که برای وطن خود می‌جنگند. سفیر افغانستان افزود: هر فردی که دروس نظامی خوانده باشد برایش باورکردنی نیست که این مردم با دست خالی 30 سال برابر دشمنان از سرزمین خود حفاظت کردند. در این کشور، کسی می‌تواند جایگاهی داشته باشد که از در دوستی وارد شود. هر گونه یکه‌تازی و زورگویی که بخواهد افغانستان را تابع خود سازد، سرنوشتش بهتر از روس و انگلیس نخواهد بود چه برسد به نیروهای کوچکی که امروز در افغانستان جنگ‌افروزی می‌کنند. احمد نور با کنایه از لباس واقعی جنگ‌افروزان در افغانستان اظهار کرد: هیچ‌کدام از نیروهایی که اکنون کشور ما را به صحنه جنگ تبدیل کردند، با لباس واقعی خود وارد میدان نشدند، بلکه با عمامه و لباس افغانستانی جنگ‌افروزی می‌کنند که اگر آنها با چهره و یونیفرم واقعی خود وارد صحنه شوند، فکر می‌کنم به سرعت مساله جنگ در کشور ما حل شود.    وی درباره هویت و اهداف داعش بیان کرد: همان‌طور که متجاوزان گذشته قصدشان از تجاوز به افغانستان اهداف فراتر از کشور ما بود، داعش نیز که امروز در عراق و سوریه فعالیت دارد با نفوذ در افغانستان به فکر احیای خراسان بزرگ است. آن‌چه از شکل و شمایل آنها قابل درک است تجهیزات این گروه حکایت از بازی پنهان سیاسی دارد و پشت این تجهیزات مدرن داعش، حمایت نیروهای فرامنطقه‌ای نهفته است. سفیر افغانستان گفت: بروز و ظهور داعش یک بازی سیاسی است و مقصد آنها غیر از افغانستان است. در حال حاضر تمرکز فعالیت داعش در افغانستان، عراق و سوریه فرصتی است برای کشورهای هدف (ایران، چین، روسیه و هند) که این خطر مشترک را با یک تفکر و راه حل دفع کنند. در پایان این نشست به رسم یادبود از سوی انجمن علوم سیاسی ایران به دکتر مقصودی و سفیر افغانستان لوح تقدیری اهدا شد.خبرگزاری کتاب ایران:  پنجشنبه ۱۵ مرداد ۱۳۹۴http://www.ibna.ir/fa/doc/report/225453
  • مجتبی مقصودی