در نشست «هویت و سیاستگذاری در ایران» مطرح شد؛
هویت، زیربنای سیاستگذاریهای کلان کشور
تهران- ایرنا- عضو انجمن علمی مطالعات صلح ایران اعتقاد دارد که هویت نقشی تأثیرگذار در فرایند برنامه‌ریزی و سیاستگذاریهای کلان کشور دارد. از این رو سیاست‌گذاران باید فراتر از تعلقات خاص‌گرایانه به موضوع هویت نگاه کنند و منافع جمعی را اولویت قرار دهند.
نشست «هویت و سیاستگذاری در ایران» با حضور کارشناسان و پژوهشگران حوزه سیاسی در خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) برگزار شد. در این بخش «مجتبی مقصودی» نویسنده و پژوهشگر در حوزه علوم سیاسی و عضو انجمن علمی مطالعات صلح ایران به تشریح ابعاد و حوزه‌های سیاستگذاری هویتی در ایران، راهکارها و تأثیرات آن در سیاستگذاریهای کلان کشور پرداخت:
گسترش توجه به هویت در چهار دهه اخیر
در این نشست مجتبی مقصودی با بیان اینکه هویت یکی از موضوعات و پدیده‌های مهم در دهه‌های اخیر به لحاظ تاریخی به‌شمار می‌رود، می‌گوید: به طور مشخص در چهار دهه اخیر بحث‌های گسترده‌ای در خصوص هویت مطرح شده است. اکنون اگر بخواهیم بحث هویت را مورد توجه و بررسی قرار دهیم، باید بگوییم هویت یک موضوع میان‌رشته‌ای است که در ایران اهمیت شایانی دارد و همچنین نقش آن در مباحث علوم اجتماعی و علوم انسانی نیز بسیار مهم و چشمگیر است. برخی صاحب‌نظران معتقدند حوزه علوم اجتماعی به دو دوره تقسیم می‌شود که جامعه‌شناسی کلاسیک قشربندی اجتماعی را بررسی می‌کند و گرانیگاه جامعه‌شناسی معاصر، مفهوم هویت است.
وی می‌افزاید: مقوله هویت در چهار دهه گذشته بسیار بسط و گسترش پیدا کرده و در تمامی ابعاد جامعه‌شناختی و روانشناسی فردی گرفته تا رویکرد نخبگان و کارگزاران به آن توجه شده و باید بدانیم که نحوه تعاملات و خاستگاه، جغرافیا، بینش و نگرش آنها چگونه است؟ همچنین موضوع هویت در علوم سیاسی بحثی مهم و تأثیرگذار به‌شمار می‌رود. هویت ناظر بر کیستی و چیستی است که باعث وحدت شده و کارکردهای مثبت را به وجود می‌آورد و در کل مشروعیت زاست.
تلاش مراکز مختلف علمی برای تقویت هویت در سیاستگذاری کشور
به گفته مقصودی، در ایران مطالعات گسترده‌ای حول محور هویت شده است اما برای رسیدن به یک دستاورد واحد، باید سیاست‌گذاران ملاحظاتی را در نظر بگیرند. پژوهش‌ها، رساله‌ها و مقاله‌هایی در مبحث هویت به رشته تحریر درآمده که تمامی آنها باید به صورت منسجم در دستور کار سیاست‌گذاران کشور قرار گیرد و از همین رو مجموعه‌ای از دستگاه‌ها از جمله موسسه مطالعات ملی، دانشگاه امام صادق(ع) و مراکز و نهادهای علمی دانشگاهی و اجرایی چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، خبرگزاری ایرنا و همچنین تعدادی از انجمن‌های علمی مثل انجمن علوم سیاسی، مطالعات صلح، دانشگاه ترببیت مدرس، شاهد و دانشگاه مازندران گرد هم آمده‌اند تا در خصوص هویت و ارتباط آن در سیاستگذاریهای کلان کشور به یک تعامل و همکاری مشترک برسند.
تولید ادبیات و گسترش آن مهمترین جنبه هویت
دبیر علمی همایش «هویت و سیاستگذاری در ایران» با برشمردن محورهای این همایش توضیح می‌دهد: این همایش در واقع سه محور مهم را تعقیب می کند. تولید و گسترش ادبیات درباره هویت، مهمترین جنبه موضوع است. دومین موضوع ملاحظات ارتباطی و تعاملاتی است که میان پژوهشگران، دست‌اندرکاران و صاحب‌نظران این حوزه انجام می‌شود. ظرفیت‌های ارتباطی و گفت‌وگو بسیار مهم و یکی از مؤلفه‌هایی است که باید بدان بسیار توجه کرد تا بتوان از این منظر به داده‌هایی رسید که سیاست‌گذاران و کارگزاران خط مشی‌های مورد توجه را تعیین کنند. سومین کارکرد این همایش دستیابی به یافته‌ها و اطلاعاتی است تا دستگاه‌ها بتوانند در موضوع هویت تصمیم‌گیری کنند. هویت یک نرم‌افزار و داده نرم است که با قلوب و تفکر گروه‌های اجتماعی گره خورده و اهمیت آن کمتر از مسائل دفاعی و نظامی نیست. در مسائل نظامی و امنیتی می‌توان با خرید تسلیحات، به اهداف مورد نظر رسید اما ترمیم آسیب‌های هویتی به مراتب مشکل‌تر از ترمیم مشکلات اقتصادی، امنیتی و نظامی است، از این رو با توجه به اهمیت این موضوع باید مجموعه‌ای از نهادهای فکری گرد هم آیند تا این رویداد را به بهترین شکل ممکن رقم بزنند.
۳۰ بهمن، مهلت ارسال چکیده مقالات
وی در ادامه می‌گوید: این همایش یک رویداد علمی به لحاظ تاریخ همایش‌ها در چند سال اخیر است. با توجه به فراخوان همایش، پژوهشگران و دانشجویان تا ۳۰ بهمن سال جاری باید چکیده مقالات خود را ارائه دهند و تا اردیبهشت سال ۱۴۰۱ مقاله را به صورت کامل و جامع به مرکز همایش ارسال کنند. همایش هویت و سیاستگذاری در ایران در تیر ۱۴۰۱ برگزار می‌شود. تلاش داریم تا با شناساندن الگوهای موفق در حوزه سیاستگذاری به یک رویکرد واحد برسیم. باید پرسید آیا اصولا هویت قابل سیاستگذاری هست یا خیر؟ یعنی چیستی من و شما را شامل می شود تا بر روی آن سیاستگذاری شود؟
به گفته عضو انجمن مطالعات صلح، در حوزه‌های اجتماعی مباحثی به نام عام‌گرایی و خاص‌گرایی وجود دارد. از این رو سیاست‌گذار باید فراتر از تعلقات خاص‌گرایانه خود باشد و بتواند در حوزه کلان تصمیم‌گیری کند تا منافع جمع محقق شود. باید از دانش بشری و ظرفیت‌های بومی و ایرانی- اسلامی بهترین بهره‌ها را برد. در کشور ما تکثر هویتی و چندگانه بسیاری وجود دارد که مجبور به انتخاب هستیم و در برخی مواقع این هویت‌ها تغییر می‌کند. از این جهت آینده‌پژوهشی و ارائه راهبرد به دستگاه‌های سیاست‌گذار الزامی است.
آسیب‌شناسی و آینده‌پژوهی در مبحث هویت
مقصودی با اشاره به اینکه باید از تمامی امکانات و ظرفیت‌ها در شناسایی هویت بهره برد، اظهار می‌کند: یکی از راه‌های بهره‌گیری از هویت دنبال کردن بحث‌های مطالعاتی و آسیب‌شناسی آن است. کشور ما از کهن‌ترین تمدن‌های دنیا به شمار می‌رود و هویت ایرانی- اسلامی دارای دستاوردهای بسیاری بوده است. البته تعامل و همکاری در نظام بین‌الملل و بهره‌گیری از ظرفیت‌های آن هم می‌تواند جامعه را به سمت و سوی توسعه سوق دهد. همچنین بحث درس‌آموزی در هویت و سیاستگذاری مهم است و امید می‌رود فرصت و ظرفیتی برای سیاستگذاری کشور باشد. هویت‌ها پویا هستند و این پویایی بسته به شرایط است و از این جهت می‌گویم که در بعضی وجوه هویت‌ها گزینشی هستند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران. خبرنگار: مریم همتی. کد خبر: 84594973 ۱۳ دی ۱۴۰۰
https://www.irna.ir/news/84594973/%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1
