انتشار شماره جدید پژوهشنامه علوم سیاسی

سی و دومین شماره پژوهشنامه علوم سیاسی ایران منتشر شد      سی و دومین شماره از پژوهشنامه علوم سیاسی ایران منتشر شد. این فصلنامه علمی- پژوهشی به مدیر مسئولی دکتر مجتبی مقصودی دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی و رییس انجمن علوم سیاسی ایران، سردبیری دکتر محمد کاظم سجادپور عضو هیات علمی دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه و عضو هیات مدیره این انجمن انتشار می یابد. کاربران محترم جهت بهره برداری از مقالات آن می توانند به سایت پژوهشنامه علوم سیاسی، به آدرس  http://www.ipsajournal.ir/  مراجعه نموده و متن کامل مقالات این شماره و شماره های پیشین را دریافت نمایند. پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره 8، شماره 4، پاییز 1392. در این شماره می خوانید:              -          روش پژوهش کیفی / قاسم افتخاری -          حوالت تاریخ و جایگاه کنش سیاسی در اندیشه احمد فردید /  حاتم قادری؛ محرم طاهرخانی -          امر سیاسی /  مرتضی بحرانی -          الاهیات سیاسی چارچوبی برای فهم روابط متقابل دین و سیاست / حسن ملائکه -         بررسی تطبیقی مبادی و مبانی قدرت در اندیشه سیاسی غرب و اسلام مطالعه موردی: اندیشه سیاسی رهبران انقلاب اسلامی ایران/  سید جواد صالحی؛ الله کرم مشتاقی -         زبان و شیوه بیان در اشعار ناسیونالیستی بهار و عشقی /  مریم السادات اسعدی فیروزآبادی -         روش و نظریه فمینیستی در علم سیاست / علیرضا سمیعی اصفهانی

همکلاسی‌های دهه 60 دانشگاه تهران گردهم آمدند

شب شورانگیز «سیاسی»هادر گردهمایی یاد ایام   روزنامه شرق،شماره 1944، دوشنبه 1392/11/14 شرق: دانش‌آموختگان دهه 60 علوم سیاسی دانشگاه تهران چهارشنبه هفته گذشته دور هم گرد آمدند و یادی از خاطرات گذشته‌شان کردند.  بخشی از برنامه که این خاطرات را زنده می‌کرد پخش نماهنگی بود که در آن از تلاش و زحمات برخی استادان علوم سیاسی کشور که اکنون غایب جمع دانش‌آموختگان سیاسی سه دهه پیش بودند، تقدیر شد. سیدجواد شیخ‌الاسلامی، عبدالحمید ابوالحمد، محمود صوراسرافیل، عبدالحسین ذاکرحسین، هوشنگ مقتدر و داریوش اخوان زنجانی استادانی بودند که نامشان به دفعات- چه در نماهنگ و چه در خاطرات – توسط دانشجویان‌شان برده ‌شد.  اما در جمع دانشجویان دهه شصتی برخی از استادان علوم سیاسی نامی نظیراحمد ساعی، داوود هرمیداس‌باوند و قاسم افتخاری هم حضور داشتند که مورد تقدیر حاضران قرار گرفتند.  از سویی چهره‌هایی چون محمدعلی علومی و محمدهاشم اکبریانی در میان میهمانان دیده می‌شد که از میدان سیاست به عرصه ادبیات کوچ کرده و نویسندگی را پیشه کرده‌اند. جواد اطاعت عضو حزب اعتماد ملی، محمدجواد حق‌شناس مدیرمسوول روزنامه اعتماد ملی، حسین سلیمی رییس دانشگاه علامه طباطبایی و غلامرضا کاشی پژوهشگر ایرانی حوزه علوم سیاسی و جامعه‌شناس هم از دانش‌آموختگان دهه شصتی‌های مدعو به مراسم بودند. شاید قرارهایی اینچنین را خیلی‌ها تجربه کرده باشند اما گرد هم‌آوردن دوستان و همکلاسی‌هایی که گاه به حکم حوزه فعالیتشان در رقابت یا حتی در تقابل با هم قرار دارند بسیار سخت باشد. اما گردهمایی دانشجویان علوم سیاسی دهه 60 نشان داد، اگر عزمی باشد، دشوارها هم شدنی است.  همکلاسی‌های قدیم از خاطراتشان گفتند. خاطراتی که گاه بوی طنز داشت و گاه گلایه. گلایه‌هایی که نشان می‌داد شاگردان به رسم وفا از کنار گذاشته‌شدن استادانشان در هشت سال گذشته ناراحت هستند. شاخص‌ترین چهره‌ای که در هشت سال گذشته توسط وزارت علوم کنار گذاشته شد دکتر «حسین بشیریه» است. دولت محمود احمدی‌نژاد در یک دوره تعداد زیادی از استادان دانشگاه‌های سراسری کشور را کنار گذاشت، هر چند دولت اعلام کرد که این افراد بازنشسته شده‌اند و به‌دنبال جوان‌گرایی است. اما نتیجه این شد که همان استادان یا در دانشگاه‌های غیردولتی مشغول به کار شدند یا به خارج از کشور رفتند و آنجا به تدریس پرداختند. مراسم غیرسیاسی سیاسیون کشور پایانی غیر‌منتظره داشت، پایانی که به نظر می‌رسد می‌خواست پیامی دیگر از سیاست داشته باشد. اجرای موسیقی پاپ و اجرای آهنگ اسپانیایی با گیتار از سوی خواننده مراسم بیش از شروع گردهمایی در تغییر فضا نقش داشت. طبق عادت همیشه در چنین مراسم‌هایی عکس یادگاری هم گرفته شد تا حتما در انجمن علوم سیاسی ایران و شاید روی دیوار خانه دانشجویان دهه شصتی به گنجینه خاطراتشان بپیوندد.  مجتبی مقصودی رییس انجمن علوم سیاسی ایران از بانیان برگزاری این مراسم، درباره هدف از برگزاری گردهمایی دانشجویان دهه 60 در گفت‌وگو با «شرق» ابراز امیدواری کرد این دیدار آغازی برای گرد هم آمدن دانش‌آموختگان سراسر کشور باشد؛ دانش‌آموختگانی که معتقدند می‌توانند بر فضای سیاسی کشور تاثیری جدی بگذارند. این دانش‌آموخته علوم سیاسی گفت: «سعی کردیم دانش‌آموختگان علوم سیاسی سه دهه پیش را دور هم جمع کنیم، افرادی که امروز در سمت‌ها و پست‌های مختلف در عرصه اجرایی تاثیر‌گذارند.» مقصودی گفت: «در وهله اول هدف این بود که دوستان پس از مدت‌ها با هم دیداری داشته باشند و از سویی تلاشی بود برای تعمیق‌بخشیدن به هویت صنفی دانش‌آموختگان علوم سیاسی.» او ادامه داد: «اینکه تاکنون چنین گردهمایی‌ای صورت‌نگرفته به این دلیل بود که امکان دسترسی به همه دوستان سخت بود، البته تغییر فضای سیاسی حاکم بر کشور هم شرایط را بیشتر مهیا کرد و باعث شد دوستان بعد از یک دوره جدایی به یک همگرایی علاقه‌مند شوند.» رییس انجمن علوم سیاسی کشور افزود: «در این گردهمایی همه دوستان با گرایش‌های مختلف چپ، راست و میانه حضور داشتند. این کمک می‌کند که برای عبور از مشکلات کشور به همدلی برسیم.» مقصودی گفت: «امروز جامعه ناچار است به سمت دوستی برود و اگر این اتفاق نیفتد حتما کشور دچار مشکلاتی جدی می‌شود. چون تجربه سه‌‌دهه گذشته نشان داد که تنش‌های سیاسی نتیجه مثبتی برای کشور نداشته است و آن فضا موجب شد که گروه‌های سیاسی دو جناح به سمت رادیکال‌شدن بروند.» رییس انجمن علوم سیاسی ایران با اشاره به اینکه «به‌دنبال تاسیس انجمن دانش‌آموختگان علوم سیاسی کل کشور هستیم» گفت: «متاسفانه علوم سیاسی بعد از انقلاب مظلوم واقع شد به این دلیل که همه افراد خود را در جایگاه عالم سیاسی دیدند و به تعبیری سیاست خیابانی شد.» او ادامه داد: «توده‌ای‌شدن سیاست یک آفت است و فضای جامعه را به سمت رادیکال‌شدن پیش می‌برد. اما با تاسیس انجمن علوم سیاسی کشوری می‌توان جلو این موضوع را گرفت.» رییس انجمن علوم سیاسی کشور تاکید کرد: «نظام سیاسی ما نیاز به کارهای عالمانه دارد و انجمن‌های علوم سیاسی می‌توانند بازوی سیاسی برای کاهش تنش‌ها در کشور باشند.»

روی خطوط موازی در یاد ایام

"روی خطوط موازی"  شعری از هاشم اکبریانی به مناسبت یاد ایام   از جمله دوستان گرانقدری که از هم کلاسی های دهه 1360 دانشگاه تهران بوده و امروز از شاعران، نویسندگان و روزنامه نگاران مطرح  وصاحب نام کشور محسوب می شود محمد هاشم اکبریانی است. اکبریانی در سال های اخیر چهره نام آشنا و پر کاری محسوب می شود که در هر دو حوزه نظم و نثر و نیز داستان های بلند و کوتاه صاحب آثار بسیاری است. دفترهای شعر؛ "نیست تا نیست" ( نشر ثالث)، "نیم غبار دلخوشی" ( آمیتیس ) در حوزه نظم پارسی و کتاب های "هذیان"، "چهره مبهم" ( نشر آموت)، "آرام بخش می خواهم" ( نشر افکار )، "باید بروم" ( نشر چشمه )، "عذاب ابدی" (نشر ثالث)  در حوزه داستان نویسی از جمله آثار این فعال ادبی و اجتماعی است.    هاشم اکبریانی به مناسبت برگزاری گردهمایی یاد ایام که با حضور 150 نفر از دانش آموختگان علوم سیاسی دانشگاه تهران از سوی دکتر مجتبی مقصودی و انجمن علوم سیاسی ایران در روز نهم بهمن در خانه اندیشمندان علوم سیاسی  برگزار شد قطعه شعر منتشر نشده ای را که از اعماق دل برآمد و بر دل نشست را قرائت کردند که با رویکردی نوستالژیک حال و حوای کوی دانشگاه و فضای دهه 1360 ه. ش را نزد مخاطب ترسیم نمود. با هم این قطعه شعر را می خوانیم: روی خطوط موازی   کلمات از مسیر خود خارج شده‌اند گمان نمی‌کردم در چهل و هفت سالگی قاشق و چنگال آشپزخانه‌ام بیفتد به سلف خوابگاه امیرآباد و صبحانه‌ام پر شود از خامه و مربای فروشگاه آقا ناصر و چایم مزه چای کافی‌شاپ دانشکده حقوق و علوم سیاسی در طبقه اول را بدهد   مدتی است نیمه‌های شب از خواب می‌پرم و باید کمی بگذرد تا به خود بیایم و مطمئن شوم روی تخت خوابگاه نیستم و خبری از محسن و علیرضا و محمد و اصغر نیست   این روزها در تابلوی اعلانات اداره‌ام روی همه بخشنامه‌ها نمرات دانشجویان ورودی 63 را می‌بینم و قبل از همه سراغ نامی می‌روم که اگر نمره الف گرفته باشد همه دوستان را به بهانه دروغ ازدواج برادرم به عصرانه دعوت می‌کنم. آن دوست هنوز هم نفهمیده است الفِ قامت او ستون لبخندم در روزهای آوارگی بود   این روزها هر بحث سیاسی و تاریخی و فکری که می‌شنوم                                           از هر شبکه‌ای که باشد اطرافم را دیوارهای اتاق 12 در ساختمان 23 پر می‌کنند     وقتی خبر بازداشت رجایی و زیدآبادی به گوش می‌رسد به سفری که باید می‌رفتم بی‌اعتماد می‌شوم من هنوز هر وقت دست به جیب می‌برم بهت بیرون می‌آید گفتند: «دهدشتی که به جبهه رفت دیگر نخواهد آمد» و علی       که فامیلش را زمان بی‌رحمانه از من دزیده است نمی‌دانم تشنگی‌اش از جنس چه بود که فقط مرگ سیرابش کرد مرگ هیچگاه شرمگین نمی‌شود حتی اگر نامش خودکشی باشد   آن روز که به دانشکده رفتم درخت‌های پایین حیاط سلام نظامی دادند و این یعنی من هنوز ژنرال جهانی هستم که خود آن را می‌سازم و می‌بینم   من هنوز عاشقم و می‌دانم دلم در کلاس «اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم» مانده است؛ دختری که هیچ وقت نشناختمش نگاهش به نگاهم افتاد   حتم دارم جغدی که در آن تاریک‌روشنای پس از غروب پاییزی روی بام دانشکده نشسته بود آوازش شوم نبود نفس‌ها را زیر بال آن جغد گذاشته‌ام تا گرم بماند   من هم‌چنان با رفاقت و با آب می‌رقصم از داستان علومی عشق به انسان می‌چینم با صیادی به کافه می‌روم از صدری حرف‌هایی می‌شنوم که التهاب سیاسی روزنامه‌ها را ندارد و کاشی را استاد خطاب می‌کنم و هر دو می‌خندیم   من هم‌چنان زنده‌ام هر روز که از کوچه فیس‌بوک می‌گذرم درِ خانه سلاله را می‌زنم و می‌گویم «سلام همسایه، مراقب لبخندت باش، مدتی است دزدها فقط لبخند می‌دزدند» از باغچه افسانه هم کلماتی می‌چینم و در گلدان پشت پنجره می‌کارم و در حیاط ناصر و جمال فرشی پهن می‌کنیم و زیر سایه نقاشی‌ها و جملات دریایی‌شان دو سه استکان احوالپرسی می‌نوشیم                                درست به صمیمیت نوشیدن چای                                در سبزه‌های خوابگاه

کارگاه مقاله نویسی علمی

آموزش و مختصات مقاله نویسی علمی      حسب برنامه ریزی کارگروه گارگاه های علمی – کاربردی انجمن علوم سیاسی ایران شروع دوره جدید برگزاری این کلاس های  آموزشی با کارگاه مقاله نویسی علمی در روز پنجشنبه 19 دیماه آغاز خواهد شد. مدرس این کلاس دکتر مجتبی مقصودی دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی و رییس انجمن علوم سیاسی ایران خواهد بود. در پایان کلاس به شرکت کنندگان گواهینامه اعطاء خواهد شد. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره تلفن [phone] تماس حاصل فرمایید.

استقبال گسترده از سخنرانی "صلح از منظر علوم سیاسی؛ جای خالی مطالعات صلح"

سخنرانی در دانشگاه صنعتی شریف     به مناسبت روز جهانی "علم در خدمت صلح و توسعه"، سالن جابر بن حیان دانشگاه صنعتی شریف از صبح روز 27آبان 1392 پذیرای جمع کثیری از علاقمندان بود. برنامه همایش "علم، صلح و توسعه" به اهتمام انجمن ترویج علم و تعدادی از نهادهای علمی و اجرایی و از جمله انجمن علوم سیاسی ایران از ساعت 9 صبح آغاز گردید. پس از پخش پیام مدیرکل یونسکو و سخنرانی جانشین رییس منطقه ای یونسکو در تهران و نیز نماینده سازمان ملل در ایران، مهندس ترکان مشاور رییس جمهور به ایراد سخنرانی پرداخت.    پس از برگزاری آیین افتتاحیه، سه نشست از ساعت 11 تا 18/30 عصر برگزار شد. نشست سوم با موضوع "کاربرد علم در صلح و توسعه" از ساعت 16 تا 18 با حضور و سخنرانی دکتر رضا منصوری معاون پژوهشی اسبق وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دکتر عباسعلی زالی وزیر اسبق کشاورزی و استاد بازنشسته دانشگاه تهران ، دکتر سعداا.. نصیری قیداری معاون حقوقی و امور مجلس در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دکتر امیر هوشنگ مهریار از انجمن روانشاسی ایران و دکتر مجتبی مقصودی از انجمن علوم سیاسی ایران برگزار گردید.    در این نشست دکتر مجتبی مقصودی با ارائه مقاله "صلح از منظر علوم سیاسی؛ جای خالی مطالعات صلح" به تشریح رویکرد علم سیاست به موضوع صلح پرداخت. وی ضمن ترسیم چهره ژانوسی سیاست، اهمیت دو مفهوم جنگ و صلح را به لحاظ فروانی در ادبیات سیاسی توضیح داد؛ سپس جهت گیری مطالعاتی کلان علم سیاست و نحوه تعامل این علم با موضوع صلح را در قالب تولید ادبیات صلح، ترویج صلح به مثابه ارزشی جهانشمول و بشری، نقد و نفی جنگ و خشونت و نیز تحدید کاربرد جنگ توضیح داد.     رییس انجمن علوم سیاسی ایران در ادامه با طرح این پرسش کلیدی که جایگاه مطالعات صلح در حوزه علوم انسانی و اجتماعی چیست؛ به آسیب شناسی دلایل فقدان رشته مطالعات صلح و جایگاه مغفول دروس مطالعات صلح در رشته علوم سیاسی پرداخت و به عوامل و محورهایی نظیر؛ رنگ باختگی مفهوم صلح در مقابل مفاهیمی چون عدالت، آزادی، انقلاب، توسعه و جنگ و مبارزه؛ جدایی ناپذیری فضای آموزشی از فضای عمومی کشور، وضعیت خشونت زده خاورمیانه و فقدان متولی رسمی داخلی در خصوص صلح پرداخت و این مولفه ها را در غفلت از مطالعات صلح در ایران موثر دانست.    پایان بخش نطق این سخنران، پیشنهاداتی چند در تلطیف فضای سیاسی کشور و نظام آموزشی و اصلاح سرفصل های دروس رشته های علوم اجتماعی و علوم سیاسی از طریق گسترش ادبیات صلح بود که مورد استقبال گسترده حضار قرار گرفت.     در پایان این نشست، جلسه پرسش و پاسخ برگزار گردید که از طیف گسترده درخواست کنندگان، حدود 15 نفر از شرکت کنندگان امکان طرح سوالات، نقد و نظرها و دیدگاه های خود را نسبت به این مقاله یافتند که با پاسخ سخنران این مقاله، این نشست خاتمه یافت.

مشارکت انجمن علوم سیاسی ایران در "همایش ملی علم، صلح و توسعه"

بزرگداشت روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه

  

   درپی برگزاری هفته ترویج علم، به مناسبت "روز علم در خدمت صلح و توسعه"، انجمن ترویج علم ایران با همکاری دفتر منطقه ای یونسکو و انجمن علوم سیاسی ایران و تعدادی از نهادهای علاقمند همایش یک روزه ای را در تاریخ 27 آبانماه از ساعت 9 تا 18 در تالار جابربن حیان دانشگاه صنعتی شریف برگزار می نمایند.

 

  در عصر  همان روز (ساعت 15.15 الی 17.15) میزگرد "صلح از منظر علوم" با حضور تنی چند از اساتید از جمله دکتر رضا منصوری معاون پژوهشی اسبق وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دکتر مجتبی مقصودی رییس انجمن علوم سیاسی ایران، دکتر ابراهیم واشقانی فراهانی، دکترعباسعلی زالی، مهندس سید ابوالفضل بهره دار، دکتر شهاب الدین صابونچی، دکتر سعد الله نصیری قیداری و دکتر امیر هوشنگ مهریار برگزار خواهد شد.

کسب رتبه الف و ممتاز از سوی انجمن علوم سیاسی ایران

تبریک و درود و سپاسبه همه اعضاء محترم و دانشجویان گرانقدر، علاقمندان و فعالین انجمن و به همه کسانی که دل در گرو اعتلای دانش سیاست و هویت تاثیرگذار آن در عرصه سیاست ورزی و مملکت داری دارند         اخذ بیش از 800 امتیاز از کمیسیون انجمن های علمی ایران و کسب رتبه الف و ممتاز در میان بیش از سیصد انجمن علمی در کشور در سال 1391 حکایت از کاری سترگ، به یاد ماندنی و نفس گیر دارد. ثمره یکسال تلاش بی وقفه و فعالیت گسترده ای که به جرات به اندازه تمامی دپارتمان های علوم سیاسی کشور کوشیدیم و تاثیرگذار بودیم برهیچ علاقمندی و حتی ناظر منصفی پوشیده نیست.     ارزش کار مای جمعی مستقل و داوطلبانه با هیچ معادل مالی قابل سنجش و ارزیابی نیست. در بلبشوی روزمرگی، چندکارگی  و غم نان، دانش سیاست در ایران نشان داد همچون مردمانش لایق بهترین هاست.    دست اندرکاران انجمن علوم سیاسی ایران دست یاری به سوی همه علاقمندان به دانش سیاست کشور دراز نموده، رجاء واثق دارند در صورت حمایت ، همراهی، مسولیت پذیری و مساعدت فکری و اجرایی از سوی استادان، دانش پژوهان و دانشجویان، دستاوردهای به مراتب عظیم تری در چشم انداز این حوزه و دانش قابل پیش بینی و کسب است. ضمن تبریک مجدد این موفقیت بزرگ، مشارکت شما عزیزان را در فعالیت های انجمن گرامی می داریم.                                                                     مجتبی مقصودی                                                 رییس هیات مدیره انجمن علوم سیاسی ایران

چالش های علوم سیاسی کشور

طرح چالش های علوم سیاسی کشور با حضور مشاورین رییس جمهور منتخب         تالار آفتاب مرکز مطالعات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در بعدازظهر گرم پنجم مرداد ماه 1392 پذیرای نمایندگان انجمن های علمی کشور به ویژه انجمن های حوزه علوم انسانی با حضور مشاورین رییس جمهور منتخب بود. این نشست که با ابتکار و دعوت  کمیسیون انجمن های علمی کشور برگزار شد از مشاورین رییس جمهور جدید؛ دکتر محمود سریع القلم، دکتر محمد رضا صادق، دکتر سید رضا صالحی امیری، دکتر حسام الدین آشنا، دکتر محمد نهاوندیان حضور داشتند.      پس از سخنان افتتاحیه و مقدماتی  از سوی هر یک از مشاوران رییس جمهور منتخب و وعده کاربست پیشنهادات و توصیه های این جلسه، دکتر مرتضی براری دبیر کمیسیون انجمن های علمی  با ذکر مقدمه ای از حدود 25 نفر از نمایندگان انجمن ها برای طرح ظرفیت های همکاری انجمن ها با دولت و نیز چالش ها و مطالبات سخن بگویند.      از انجمن علوم سیاسی ایران دکتر مجتبی مقصودی با استقرار در جایگاه سخنرانی و در فرصتی بسیار محدود ضمن طرح برخی عملکردهای این انجمن در طول ده ساله گذشته، هفت  نکته اساسی را مورد طرح قرار دادند. نکته اول: تاکید بر بهم پیوستگی وضعیت رشته های علوم انسانی- اجتماعی و سیاسی با وضعیت توسعه یافتگی و میزان پیشرفت کشور. به عبارتی نابسامانی های موجود در این حوزه های دانشگاهی جدای ازفضای عمومی کشور نیست.     دوم: در هشت ساله اخیر، به ویژه در چهار سال گذشته هیچ دیواری کوتاه تر از حوزه علوم اجتماعی و سیاسی یافت نشد . به جبران ناتوانی های اداره کشور و سوء مدیریت های کلان، رشته های علوم اجتماعی و سیاسی کشور با فرافکنی مسئولین،  مورد هجمه قرار گرفتند و بخشی از مشکلات کشور بر گردن این رشته ها نهاده شد و گاه در این عرصه غیرمنصفانه و یک طرفه به صاحبنظران این حوزه اتهاماتی زده شد که در هیچ دادگاه صالحه ای مورد دادرسی قرار نگرفت؛ لذا اعاده حیثیت و ارتقاء شان و جایگاه کرامت کوشندگان دانشگاهی  این عرصه وظیفه مقامات و مسئولین حوزه های فرهنگی و اجتماعی کشور دولت جدید است.    سوم: کاهش نقش و جایگاه دپارتمان های دانشگاهی و از جمله دپارتمان های علوم سیاسی در امور آموزشی،  پژوهشی و جذب اساتید و در مقابل افزایش نقش روسای دانشگاه ها  به مثابه یک آفت، نیازمند بازبینی جدی است.     چهارم: دولتی سازی، حکومتی سازی و ایدئولوژیک سازی رشته علوم سیاسی آسیبی بزرگ برای کشور، جامعه دانشگاهی و رشته علوم سیاسی است. تجربه ناموفق کشورهایی که به نحو مشابه ای عمل نموده اند بزرگترین زنهار باش در این عرصه است.     پنجم: هر چند بازبینی و اصلاح وضعیت آموزشی و سرفصل های رشته علوم سیاسی یک الزام اجتناب ناپذیر است، و اصلاح سرفصل لازم و ضروری است ، ولی اصلاحات فعلی و بازنویسی انجام شده مورد تایید قاطبه اصحاب این علم و انجمن علوم سیاسی ایران  نیست.    ششم: درخواست اصلی ما در شرایط فعلی، مسکوت گذاشتن اجرایی سازی این سرفصل ها به مدت یکسال و کسب نظر از انجمن علوم سیاسی ایران برای ارائه نظر کارشناسی است. این تقاضا خواسته بخش اعظم همکاران این رشته دانشگاهی است.   هفتم: انجمن علوم سیاسی ایران به عنوان بزرگترین و فعالترین نهاد دانش سیاست با مرجعیت علمی – پژوهشی لازم ضمن اعلام آمادگی برای اصلاح سرفصل ها و محتوای رشته متناسب با نیازهای کشور و شرایط متحول جهانی، توان بازبینی سرفصل این رشته را دارد؛ لذا با توجه به گستردگی این تلاش در صورتی که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و نهادهای متولی این درخواست نمایند و امکانات حمایتی را فراهم نمایند انجمن علوم سیاسی ایران به این مهم همت خواهد گمارد.   در خاتمه این نشست نمایندگان رییس جمهور منتخب وعده  بررسی  و  پیگیری جدی  درخواست ها را دادند.

چکیده سخنرانی در دومین همایش "کنکاش های مفهومی و نظری در باره جامعه ایران"

عنوان سخنرانی و مقاله:حقوق شهروندی و حقوق گروهی در پرتو مسئولیت ها و محدودیت های جدید دولت در ایران دکتر مجتبی مقصودی                                       چکیده:    از جمله مهمترین وظایف و کارکردهای دولت های مدرن؛ پیش بینی و تضمین حقوق آحاد ملت و گروه های مختلف اجتماعی است که معمولا جایگاه مهمی را در قوانین اساسی و موضوعه و در فرایند اجراء به خود اختصاص می دهد. در طول حیات دولت مدرن در ایران و از زمان مشروطیت استیفاء این حقوق متاثر از ساختار دولت، نوع قرائت دولتمردان، ملاحظات ایدئولوژیک، موقعیت ژئوپلیتیک و تنوع و ترکیب جمعیتی در دو قالب مسلط شامل؛ "حقوق شهروندی" و"حقوق گروهی" تبلور یافته است. با چنین مفروضاتی، این دو پرسش کلیدی مطرح می شود که در ایران معاصر، الگوی ساماندهی سیاسی حقوق ملی از چه مسیر و مجاری عبور کرده و در چه گونه هایی تجلی یافته است؟ مسئولیت ها و محدودیت های جدید دولت در تامین این حقوق چه بوده است؟      از منظر روش شناسی جامعه شناسی تاریخی؛ پیش بینی "حقوق شهروندی" در قانون اساسی مشروطه و متمم آن و سپس حدود هفتاد سال بعد پیش بینی تواما "حقوق شهروندی و گروهی" در قانون اساسی جمهوری اسلامی ؛ در دو نظام سیاسی متفاوت، در پرتو قبول تعهدات اولیه، پایه ای و مسئولیت های جدید دولت های ملی قابل تبیین و ارزیابی است، در همین حال شرایط حساس انقلابی، جنگ، تحریم، بیگانه هراسی مفرط، ناتوانی در اداره و پاسخگویی،  فقدان اراده اجراء ، ترس ازگسترش عمودی و افقی مطالبات فردی و اجتماعی و الگوی دیرپای حکومت ورزی و سیر صعودی قرائت های مضیق و اقتدارگرایانه؛ به عنوان محدودیت های جدید دولت، تضمین و اجرای حقوق شهروندی و گروهی را تحت الشعاع قرار داد.منبع: خلاصه مقالات دومین همایش کنکاش های مفهومی و نظری در باره جامعه ایران، انجمن جامعه شناسی ایران، تهران، 25 و 26 اردیبهشت 1392، ص 108

بازتاب خبری سخنرانی

اعتماد به اقوام ایرانی شرط اعتدال و اعتدال شاه کلید برخورد با پدیده قومیت در ایران   سخنرانی "مبانی اعتدال و پدیده قومیت ها در ایران" در همایش ملی ""تبیین مفهوم اعتدال" که در ششم شهریور در تالار آفتاب مرکز مطالعات استراتژیک مجمع به اهتمام انجمن علوم سیاسی ایران و این مرکز مطالعاتی و نیز مشارکت دو انجمن جامعه شناسی ایران و انجمن مطالعات فرهنگی و ارتباطات برگزار شد بازتاب رسانه ای و مطبوعاتی درخوری یافت. دو لینک خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) و  خبرگزاری کار ایران (ایلنا) را در این قسمت منتشر خواهیم کرد:                                                              *****رئیس انجمن علوم سیاسی ایران: اعتماد به اقوام ایرانی شرط اعتدال است    یک استاد دانشگاه گفت: تساهل و مدارا مبنای اعتدال در حوزه‌ی قومیت‌ها باید باشد و از سویی اعتماد به اقوام ایرانی شرط اعتدال است     به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر مجتبی مقصودی دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی در سخنانی در دومین روز از همایش ملی تبیین مفهوم اعتدال، با اشاره به تاثیر سیاست‌های اعتدالی بر رفع مشکلات قومیت‌ها در کشور، افزود : اعتدال با لوازم و الزاماتش می‌تواند شاکله‌ی برخورد با مسائل باشد، هر چند نمی‌توانیم مدعی باشیم که اعتدال بهترین روش برای برخورد با مشکلات است.     وی با بیان این که مساله‌ی قومیت‌ها یک واقعیت سیاسی - اجتماعی در ایران است، تصریح کرد: دولت‌های اقتدار گرا اصلا تمایل ندارند به موضوع قومیت‌ها بپردازند چون معتقدند طرح این مساله مشکلات بیشتری را دامن‌گیر کشور می‌کند.     رئیس انجمن علوم سیاسی ایران با اشاره به مساله ی قومیت‌ها از منظرهای مختلف تصریح کرد: متاسفانه مساله قومیت‌ها در سالهای گذشته در حوزه‌ی امنیت ملی قرار گرفته است به جای این که این موضوع در چارچوب مطالعات قومی و اجتماعی باشد و این روند آثار سوء را برای کشور در بر داشته است.     این استاد دانشگاه با بیان این که فرصت انتخابات در کشور همواره محملی برای بیان مطالبات قومی بوده است اظهار کرد: در مقطع انتخابات مطالبات قومی افزایش می‌یابد چرا که نظام نیز به دنبال مشارکت حداکثری است. و به افزایش مشارکت نگاه مثبت دارد، اما چنانچه مطالبات در یک دوره‌ی طولانی پاسخ داده نشود، که متاسفانه در کشور این اتفاق افتاده است این نابسامانی‌ها و عدم تعادل‌ها بیشتر و بیشتر می‌شود و جامعه را دچار مشکل می‌کند و می‌بینیم وقتی نماینده‌ای از اقلیت‌ها می‌خواهد در مجلس شورای اسلامی رای بیاورد از موضوعات و مشکلات قومی و قبیلگی سوء استفاده می‌کند که البته از یک منظر امری طبیعی است و از منظر دیگر تهدید است.     مقصودی ادامه داد: ما همواره می‌گوییم اقوام و قومیت‌ها در کشور فرصت هستند، اما هیچ وقت از آنها به بهترین شکل استفاده نمی‌کنیم. این حرف بیشتر یک تعارف است که می‌گوییم اقوام فرصت هستند و حداقل از سوی بخشی از نیروهای سیاسی جامعه می‌دانیم که اقوام را تهدید محسوب می‌دانند.     این استاد دانشگاه در ادامه سخنانش با بیان این‌که اعتدال به معنای خرد ورزی، انصاف و عدالت را در بر دارد، اظهار کرد: برای پیاده کردن اعتدال در چارچوب بررسی قومیت‌ها ابتدا باید مساله و مشکل قومیت‌ها را بپذیریم و بعد گفت و گوی انتقادی را نیز پذیرا باشیم و اجازه دهیم مسائل و مشکلات حل شوند. همچنین قانون‌گرایی از جمله مهمترین راهکارهای حل مشکلات کشور و به ویژه مشکل قومیت‌هاست. در حال حاضر برخی اصول قانون اساسی در حوزه اقوام را کف انتظارات قومیتی باشد.     مقصودی گفت: تساهل و مدارا مبنای اعتدال در حوزه‌ی قومیت‌ها باید باشد و از سویی اعتماد به اقوام ایرانی شرط اعتدال است.                                                                                              ************اعتدال، شاه کلید برخورد بهینه با پدیده قومیت‌ها در ایران است     تأکید بر عنصر شناسایی به مثابه گام اول در موضوع قومیت‌ها در ایران، پذیرش عنصر گفتگو در مناسبات ملی و قومی، قانونگرایی، تساهل و مدارا، رعایت حقوق شهروندی و توجه به کرامت و شأن انسان‌ها وبدون هیچ تبعیض و گریزی از مبانی اعتدال در حوزه قومیت‌ها از منظر ایجابی (باید‌ها) است.    ایلنا: عضو هیئت علمی دانشگاه آزاداسلامی اعتدال را شاه کلید برخورد بهینه با پدیده قومیت‌ها در ایران دانست.    به گزارش خبرنگار ایلنا؛ مجتبی مقصودی در همایش ملی تبیین مفهوم اعتدال که امروز در مرکز تحقیقات استراتژیک برگزار شد، گفت: عدم اعتدال، ناموزونی‌های سیاسی اجتماعی و نوسانات موجود در عرصه سیاسی اجتماعی می‌تواند مشکل قومیت‌های را بیش از پیش دامن بزند.    وی با اشاره به اینکه اعتدال می‌تواند شاه کلید برخورد با پدیده قومیت‌ها در ایران باشد افزود: نمی‌گویم اعتدال نسخه نهایی آن است اما می‌تواند در شرایط فعلی برخورد بهینه با مسئله قومیت‌ها باشد.    مقصودی با اشاره به رویکردهای برخورد با پدیده قومیت تصریح کرد: در رویکرد تقلیل گرایانه چیزی تحت عنوان تنوع و تکثر قومی به رسمیت شناخته نمی‌شود و تنها یک فرهنگ کلی وجود دارد که مابقی فرهنگ‌ها ذیل آن حل و فصل می‌شود.    مقصودی ادامه داد: در رویکرد بزرگ نمایی، مطالبات گروه‌های قومی بیش از آنچه که هست نشان داده می‌شود و به عبارتی آشوب سازی می‌شود.    وی در ادامه به رویکرد واقع نمایی در برخورد با پدیده قومیت‌ها اشاره کرد و افزود: در این رویکرد به صورت علمی مسائل قومیت‌ها بررسی و مطالبات آن‌ها شناسایی می‌شود.    عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه قومیت‌ها هفت دهه است که تبدیل به مسئله و مشکل شده است افزود: جامعه ایران در سیاست گذاری حوزه قومیت‌ها دچار یک جادررفتگی و  عدم اعتدال است.    مقصودی تصریح کرد: بخشی از جامعه سیاسی ایران صورت مسئله یعنی وجود واقعیتی به نام پدیده قومیت و مطالبات هویتی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن را به رسمیت نمی‌شناسد.    وی با اشاره به اینکه حوزه قومیتی عملا در چارچوب ملاحظات امنیتی قرار گرفته است افزود: شرایط به گونه‌ای است که درطی ۸ سال گذشته در رابطه با کارهای پژوهشی در حوزه قومیت‌ها دچار مشکل جدی بودیم.     مقصودی فقدان نهادهای فراگیر برای پیگیری مطالبات گروه‌های قومی را از دیگر مشکلات این حوزه عنوان کرد و افزود: در بزنگاه‌های تاریخی همانند انتخابات فرصتی برای طرح مطالبات قومی فراهم می‌شود به گونه‌ای که برخی نمایندگان مجلس در نبود نهادهای فراگیر مدنی مطالبات ایلی، عشیره‌ای و قومی را مطرح و جامعه را بیش از پیش دچار تهدید می‌کنند.    وی با اشاره به اینکه کم توجهی به ظرفیت‌های فرصت ساز اقوام ایرانی از دیگر جادررفتگی‌ها در سیاست گذاری‌های حوزه قومیت است افزود: اگر چه این موضوع که اقوام برای کشوریک فرصت است مطرح می شود اما در حد یک تعارف است.    مقصودی در ادامه به مبانی و مولفه‌های اعتدال اشاره کرد و افزود: خردورزی، انصاف، عدالت، مشی و منش تعاملی از جمله مبانی و مولفه‌های اعتدال هستند.    به گفته وی همچنین تأکید بر عنصر شناسایی به مثابه گام اول در موضوع قومیت‌ها در ایران و به رسمیت شناختن آن‌ها، پذیرش عنصر گفتگو از جمله گفتگوی انتقادی در مناسبات ملی و قومی، قانونگرایی، تساهل و مدارا، رعایت حقوق شهروندی و توجه به کرامت و شأن انسان‌ها وبدون هیچ تبعیض و گریزی از مبانی اعتدال در حوزه قومیت‌ها از منظر ایجابی (باید‌ها) است.    مقصودی به مبانی اعتدال در حوزه قومیت‌ها از منظر سلبی (نباید‌ها) اشاره کرد و افزود: نفی بیگانه سپاری و فرافکنی، نفی سلیقه گرایی در حوزه اجرا و پرهیز از غیریت سازی‌های قومی و دگرسازی هویتی در حوزه اقوام از جمله این مبانی است.