یادداشت دکتر مجتبی مقصودی در روزنامه اعتماد، شماره 4252 مورخ 1397/09/19

نقد سیاست های محیط زیستی یا ایجاد تنش در سطوح ملی؟

مجتبی مقصودی

پیرو سخنرانی هفته گذشته رییس جمهور در باره طرح انتقال آب دریای خزر به استان سمنان، این رویکرد و این برنامه با واکنش های مختلف و بعضا منتقدانه ای مواجه و در مواردی موجبات شکل گیری کمپین هایی شد.

در دسته بندی انتقادات دو رویکرد کلی قابل احصاء است. در دسته اول بیشتر انتقادات در برگیرنده جنبه علمی، فنی و زیست محیطی- اقلیمی است که قطعا ظرفیت بحث و فحص داشته و از منظر زنهارباش و با بهره گیری از آمار و اطلاعات علمی، دولت، سیاستگذاران و دست اندرکاران وزارت نیرو را متوجه ابعاد فاجعه بار این سیاست ها می نماید.

دسته دوم انتقاداتی است که با بهره گیری بیشتر از ظرفیت فضای مجازی و شبکه های اجتماعی بعضا در ابعاد سیاسی- اقتصادی واجتماعی رییس جمهور را متهم به محلی گرایی، خاص گرایی، استان گرایی و نیز دور شدن از مسئولیت ها و وظایف ملی می نمایند و در موارد معدودی برخی از منتقدین با دمیدن بر آتش موضوع، پروژه غیریت سازی و "تفرقه شمالی- سمنانی" را همچون "اصفهانی- یزدی"، "یزدی- کرمانی" رقم زده اند.

به عنوان پژوهشگری که بیش از دو دهه در حوزه مطالعات قومی قلم می زنم، شروع این روند و تولید ادبیات جانبدارانه، واکنشی، احساسی، غیر کارشناسی، خاصه با رویکرد پوپولیستی چه از سوی دولت و چه از سوی منتقدین را خلاف مصالح ملی و تمامیت ارضی کشور ارزیابی کرده که با ابتناء بر "تنفر قومی"، با دامن زدن به شکاف های اجتماعی، فرهنگی، تنش ها و تعارضات میان "ملت - دولت" را تبدیل به تنش و نزاع "ملت- ملت" می نماید.

در حال حاضر حدود 500 شهر از شهرهای ایران در معرض طیفی از تنگناهای آبی از قبیل تنش آبی، کم آبی شدید و بحران آبی قرار دارند و تدبیر کم- بی آبی کشور ایران مستلزم مدیریت عالمانه اجتماعی- فرهنگی و فنی است. سوء مدیریت در این عرصه می تواند به گسترش کینه و عداوت ملی شود کاربست "سیاست های خیابانی" و ایجاد "کمپین های محلی گرایانه" با جذابیت های پوپولیستی از هر سویی که باشد، از جمله مهمترین مخاطراتی  است که در عصر انقلاب در عرصه های اطلاعات و ارتباطات، کشور و جامعه ایران را تهدید می کند؛ لذا ساختار سیاسی و مدیریتی کشور باید در سایه هوشیاری، با نشانه شناسی و آینده نگری، ضمن رسمیت بخشی، مسئولیت پذیری و پاسخگویی، مطالبات مردمی را به اشکال قانونی هدایت و حمایت نماید.

 

روزنامه اعتماد،

شماره ۴۲۵۲،

دوشنبه ۱۹آذر

مشهد میزبان نشست «معلم، سیاست و چالش‌های علوم سیاسی»

نخستین نشست علمی  شعبه‌ی خراسان انجمن علوم سیاسی ایران   عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد اعلام کرد: همزمان با ایام گرامیداشت مقام معلم، نخستین نشست علمی انجمن علوم سیاسی ایران - شعبه‌ی خراسان برگزار می‌شود. به گزارش کمیته‌ی اطلاع‌رسانی و روابط عمومی انجمن علوم سیاسی ایران - شعبه‌ی خراسان، دکتر محمدجواد رنجکش با اشاره به تشکیل انجمن علوم سیاسی ایران به‌صورت مشترک در استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، گفت: نشست «معلم، سیاست و چالش‌های علوم سیاسی» نخستین گردهمایی انجمن پس از انتخاب اعضای هیأت مدیره و شکل‌گیری انجمن در سه استان در بهمن‌ماه سال 1392 است.وی در مورد برنامه‌های این نشست اظهار کرد: جلسه‌ای به میزبانی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد مشهد در دو بخش تدارک دیده شده است که در بخش اول 6 تن از اساتید علوم سیاسی دیدگاه‌های خود را درباره‌ی معلمی در علوم سیاسی و وضعیت آموزش این رشته در ایران ارائه می‌کنند. دکتر محسن خلیلی، دکتر محسن مدیر شانه چی، دکتر سعید گازرانی، دکتر سید محمد حسین حسینی، دکتر مرتضی منشادی و دکتر مهدی نجف زاده از سخنرانان این نشست خواهند بود.عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد یکی از اهداف مهم بخش دوم نشست را «عضوگیری» اعلام کرد و افزود: در بخش دوم این نشست کمیته‌های مختلف انجمن معرفی شده و شرایط عضویت در انجمن و کمیته‌های آن به اطلاع اساتید، دانشجویان و علاقمندان به علوم سیاسی خواهد رسید.دبیر انجمن علوم سیاسی ایران - شعبه‌ی خراسان، درباره‌ی حضور اساتید و دانشجویان از سایر رشته‌ها به‌ویژه رشته‌های علوم انسانی در برنامه‌های علمی انجمن از جمله نشست 14 اردیبهشت، خاطر نشان کرد: ایجاد ارتباط میان انجمن علوم سیاسی و سایر انجمن‌های علمی هم‌پیوند از اهداف مهم انجمن علوم سیاسی است و از حضور اساتید و دانشجویان علاقمند در برنامه‌های انجمن استقبال می کنیم.شایان ذکر است این نشست روز یکشنبه 14 اردیبهشت‌ماه، ساعت 16 و در دانشکده‌ی حقوق، علوم سیاسی و زبان‌های خارجی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد برگزار خواهد شد.   کمیته اطلاع‎رسانی و روابط عمومیانجمن علوم سیاسی ایران - شعبه خراسان

اعلام عناوین چکیده های پذیرفته شده هفتمین همایش انجمن علوم سیاسی ایران

دبیرخانه هفتمین همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران مبادرت به انتشار عناوین چکیده مقالات پذیرفته شده در این همایش در سایت همایش های انجمن علوم سیاسی ایران به آدرس http://www.ipsaconference.ir کرده است. از میان عناوین چکیده های پذیرفته شده اسامی نام آشنا و صاحبنظران علوم سیاسی و روابط بین الملل زیر دیده می شود:- دکتر مجتبی مقصودی رییس انجمن علوم سیاسی ایران با عنوان: ما و مسئولیت اجتماعی و تاریخی؛ در ضرورت  گفتمان دوستی در عرصه سیاست ورزی ایرانی- دکتر محمد رضا تاجیک استاد دانشگاه شهید بهشتی با عنوان: دوستان من؛ دوستی وجود ندارد.- دکتر محمد کاظم سجادپور از دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه با عنوان:دوستی های ویژه دیپلماتیک دو جانبه- دکتر قدیر نصری از دانشگاه خوارزمی با عنوان: ماهیت دوستی در سه پارادایم فلسفی و دلالت های آن سه در حکمرانی- دکتر عبدالامیر نبوی از پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با عنوان: اسلام گرایان و سیاست دوستی- دکتر محمدجواد غلامرضا کاشی از دانشگاه علامه طباطبایی با عنوان: دوستی و سیاست بر مبنای پلورالیسم اخلاقی- دکتر حسین جمالی از دانشگاه مازندران با عنوان: فارماگون دوستی در سیاست و حکمرانی- دکتر وحید سینایی از دانشگاه فردوسی با عنوان: حکمرانی خوب؛ بازگشت دوستی در عرصه نهادی به سیاست در دنیای معاصر- دکتر محسن خلیلی از دانشگاه فردوسی با عنوان: فراتحلیل مضمون دوستی/ دوستان سیاست خارجی در مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسیبر اساس اطلاع واصله از دبیرخانه انجمن علوم سیاسی ایران این همایش از ساعت 9 صبح تا 17 بعدازظهر روز پنجشنبه 1392/2/26 در خانه اندیشمندان علوم انسانی واقع در خیابان ویلا، نبش ورشو برگزار خواهد شد. بعد از خاتمه همایش؛ مجمع عمومی و فوق العاده انجمن برای دریافت گزارش مالی و کاری، برگزاری انتخابات هیات مدیره و بازرس و نیز بررسی راه اندازی شعبات استانی و خارج از کشور تشکیل خواهد شد.

رونمایی و عرضه کتاب " ایران، سیاست، آینده شناسی"

همزمان با برگزاری ششمین همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران، " کتاب ایران، سیاست، آینده شناسی" رونمایی و در معرض فروش گذارده خواهد شد.                                                                                                                               این کتاب به اهتمام دکتر مجتبی مقصودی دبیر علمی همایش ملی "ایران، سیاست، آینده شناسی" تدوین و آماده سازی شده است و جمعی از صاحبنظران و پژوهشگران از دانشگاه های مختلف در تدوین فصول  و مقالات آن سهیم بوده اند. در حال حاضر به نام انجمن علوم سیاسی ایران و از طرف نشر دانشگاهی به زیور طبع آراسته شد. این کتاب به قطع وزیری بزرگ در 622 صفحه به قیمت 150000 ریال در روز پنجشنبه بیستم مهرماه در خانه اندیشمندان علوم انسانی به علاقمندان عرضه خواهد.    مجموعه مقالات همایش «ایران، سیاست، آینده‌شناسی» در پنج بخش شامل؛ نظریه‌ها و روش‌های آینده‌شناسی، آینده آموزش و پژوهش علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در ایران، آینده‌شناسی سیاست داخلی، آینده‌شناسی سیاست خارجی، آینده‌شناسی مطالعات راهبردی  و 27 فصل و مقاله سازماندهی شده است     بخش اول به حوزه «نظریه و روش‌های آینده‌شناسی» اختصاص یافته است و تاریخچه روش‌ها و تکنیک‌های آینده‌شناسی و ارتباط آن با علم سیاست در هفت فصل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در بخش دوم کتاب، آینده آموزش و پژوهش علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در ایران، دستمایه تدوین چهار مقاله از فصول 8 تا 11 شده است. بخش سوم کتاب با عنوان «آینده‌شناسی سیاست داخلی» نشانگر تلاش استادان و پژوهشگران علوم سیاسی در تبیین و تعمق زاویه‌های مختلف آینده‌نگری در عرصه‌های مختلف سیاست داخلی است. بخش چهارم کتاب که بیشترین تعداد مقالات را نیز به خود اختصاص داده «آینده‌شناسی سیاست خارجی» است. بخش چهارم کتاب که بیشترین تعداد مقالات را نیز به خود اختصاص داده «آینده‌شناسی سیاست خارجی» است.    پشت جلد کتاب "ایران، سیاست، آینده شناسی"      علم سیاست پیشگام درعرصه نوآوری و مدیریت سیاسی جوامع، با خلاقیت های بین رشته ای تلاش دارد تا علاوه بر تحلیل و تبیین وقایع و رویدادهای مرتبط با حوزه های مختلف سیاسی، به تبعیت از روش ها و تکنیک های آینده شناسی به پیش بینی و برآورد آینده بپردازد. ظرفیت های نظری و تجربیات گرانسنگ علوم سیاسی فراتر از حصر در گذشته گرایی صرف و محدود ماندن در حوزه توصیف و تبیین، به ویژه در دو دهه اخیر نشان داده است که به عنوان علمی پویا، جامع و انعطاف پذیر از قدرت پیش بینی و تاثیرگذاری بر جریانات و تحولات آینده برخوردار است؛ مجموعه مقالات کتاب " ایران، سیاست، آینده شناسی" محصول چنین رویکردی است.

سیاست، هویت و قومیت در ایران؛ گپ و گفت دوستانه

پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران؛ اول بهمن 1390http://jamaran.ir/fa/NewsContent-id_20175.aspx   اشاره: دکتر مجتبی مقصودی، استاد علم سیاست و رییس انجمن علوم سیاسی ایران، میهمان برگ چهارم اقتراح « برابری قومی؛ بینش عدالت‌طلبانه قومی و مذهبی معمار نظام » پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران است. وی در این گفتگو، با تحلیل تاریخی مساله قومیت در ایران، به تاکید بر رعایت حقوق شهروندی و حقوق قومیت ها، اجرای اصل 15 را نخستین راه چاره می داند و می گوید: نباید در شرایط فعلی اجرای اصول ۱۵ و ۱۹ را به تعلل واگذار نماییم. این استاد علوم سیاسی، در جای دیگری از گفتگو می گوید: متاسفانه همچنان کفه ترازو به سمتی سنگینی می کند که در ایران مسایل قومی  به خارجی ها پیوند زده و از تحلیل و تبیین واقعی، همه جانبه نگر و واقع بینانه سرباز زده می شود.     آقای دکتر! شما در کتاب «تحولات قومی در ایران؛ علل و زمینه ها» دو  واژه مهم را در حوزه مطالعات قومی مفهوم یابی کردید؛ قومیت و بحران قومی. در ابتدای مصاحبه می خواهم به همین دو مفهوم بپردازیم. برخی از صاحبنظران بر این نکته تاکید دارند ، که در جامعه ایران پدیده و تحولی به نام بحران قومی نداشته و نداریم. برای من جالب بود که شما ضمن نقض این دیدگاه، این بحران قومی را بررسی و تشریح و در مواردی انضمامی و مصداقی کرده، به توصیف و چند و چون آن پرداخته اید. می‌خواهم ابتدا شما تعریفی جامعه شناختی از قومیت در ایران ارائه کنید بعد بحث های بعدی را پی بگیریم.    قوم و قومیت و هویت قومی با مولفه های فرهنگی مثل زبان، مذهب، پیشینه تاریخی، سنن دیر پا، سمبل های فرهنگی و ...  مورد شناسایی قرار می گیرد.‌ دومین عنصر در شناسایی قوم و قومیت و هویت قومی تعاملات اجتماعی است این تعاملات اجتماعی موجب شکل گیری هویتی به نام قوم می شود. این تعامل به دو گونه است یک تعامل درون قومی و دیگری تعامل با دیگران. تعامل درون قومی باعث انسجام و هویت یابی می شود و تعامل بیرونی هم از طریق غیریت سازی و دیگرشناسی، خود و هویت قومی معنا پیدا می کند سومین عنصر موثر در فهم قوم، قومیت و هویت قومی، آگاهی قومی است. وجود این سه عنصر تعلقات قومی را رقم می زند؛ بدین لحاظ  مفهوم قومیت مفهومی جدیدتر از اقوام است. اقوام در همیشه‌ی تاریخ وجود داشته است اما همزمانی این سه عنصر؛ یعنی وجود شناسه های فرهنگی، آگاهی  های هویتی و تعاملات اجتماعی در قرن بیستم و گسترش وسایل ارتباطی و اطلاعاتی باعث شد جوامع به لحاظ هویتی بیش از گذشته از هم تفکیک شوند و مفهوم هویت قومی برجسته شود    و آیا در ایران، با همین تعریف شما، مفهوم قومیت شکل گرفته است؟ یعنی مثلا قومیت را با این سه مولفه ای که گفتید می توانیم بر کردها اطلاق کنیم؟   بله. در ایران نیز هر سه عامل مذکور به ویژه از قرن بیستم موجبات شکل گیری و به مفهوم دقیق تر برجسته سازی هویت های قومی شد. هر چند در گذشته جامعه ایران، جامعه ای ایلی- عشیره ای بوده است، ولی همزمان با شکل گیری مفهوم دولت مدرن، مفهوم قومیت نیز شکل گرفت. به عبارتی هویت های قومی هم متاثر از شکل‌گیری مفهوم ناسیونالیزم در معنای کلان آن در کشور شکل گرفت. با تدوین قانون اساسی و استقرار دولت مدرن هویت ناسیونالیستی جدید و "ما"ی جدید پا به عرصه وجود گذارد. در قبال برجسته سازی این "ما"ی جدید، "ما" های قومی نیز برجسته سازی شد. بعد هم در طول دوران حاکمیت پهلوی این هویت سازی ناسیونالیستی برجستگی و نمود بیشتری پیدا کرد و بارز شد.    برخی صاحبنظران این نکته را مطرح می کنند که مفهوم قومیت، مفهومی انفعالی و تدافعی است یعنی هویت خواهی های قومی محصول نفی و انکار است. اگر چه در رویکرد کلان؛ انکار و رد این نظریه مشکل می باشد ولی قطعا در ایران برجسته سازی سیاست نفی و انکار بلاموضوع می نماید. به علاوه نباید از یاد برد که بخشی از این هویت سازی ها و هویت خواهی ها محصول دنیای مدرن است. در خلال شناسایی هویت ملی، ابزارهای آموزشی و رسانه ای عصر مدرن، این فرصت را در اختیار ما قرار می دهد که ما هویت محلی و قومی خودمان را هم بشناسیم.

گزارشی از همایش ملی فضای مجازی و سیاست‌

 همایش ملی فضای مجازی و سیاست

منبع: همشهری آنلاین، جمعه 13 آبان 1390دکتر حمید رضا ضیایی پرور  

کنفرانس ملی فضای مجازی و سیاست با حضور 25‌‌ استاد برجسته ارتباطات و علوم سیاسی و 200 کارشناس این حوزه، روز پنجشنبه در تالار استاد شهریار دانشگاه آزاد اسلامی تبریز برگزار شد.  

به گزارش خبرنگار همشهری در این کنفرانس یکروزه که به همت انجمن علوم سیاسی ایران و گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد تبریز برگزار شده بود،‌ استادانی همچون دکتر مهدی محسنیان‌راد، دکتر محمود سریع‌القلم، دکتر سیدحسین سیف‌زاده، دکتر احمد نقیب‌زاده، دکتر قاسم افتخاری و دکتر محسن مدیر شانه‌چی سخنرانی کردند.  

در نخستین پانل تخصصی این کنفرانس، دبیر علمی این کنفرانس اظهار داشت: 170مقاله به دبیرخانه کنفرانس واصل شده که 25‌عنوان از آنها به‌صورت شفاهی ارائه می‌شود.

برنامه همایش « فضای مجازی و سیاست »

برنامه همایش« فضای مجازی و سیاست»افتتاحیهقرائت قرآن                                                                                                 8:30سرود جمهوری اسلامی ایران                                                                         8:35خیرمقدم توسط دکتر ملکی آوارسین                                                                 8:40سخنرانی رئیس انجمن علوم سیاسی ایران: دکتر مجتبی مقصودی                            8:45گزارش همایش توسط دکتر جعفرجمشیدی راد                                                    8:55 کلیپ (5 دقیقه)                                                                                          9:10نشست اولمدیریت نشست: دکتر قاسم افتخاری، دکترحسین سیف زاده، دکترحسین سلیمیدکتر مهدی محسنیان راد / سه نسل شبکه اجتماعی در کشورهای غیر پیشرفته و ...      9:15دکتر محمود سریع القلم / فضای مجازی و شکل گیری افکار عمومی                              9:30دکتر ابوالفضل دلاوری / فضای مجازی، فردیت و سیاست ...                                        9:45دکتر حمید ضیایی پرور / جنگ نرم در فضای شبکه های اجتماعی مجازی                      10:00دکتر محمد منصورنژاد / تعامل سیاست و فضای مجازی: سازنده و یا سوزنده                 10:15دکتر محسن خلیلی / دولت الکترونیک درکشاکش با دموکراسی الکترونیک                     10:30پذیرایی ( به مدت 30 دقیقه)    10:45

در آستانه برگزاری همایش ملی فضای مجازی و سیاست

همایش ملی «فضای مجازی و سیاست» با همکاری مشترک انجمن علوم سیاسی ایران و  دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، پنجشنبه مورخ 12 آبان ماه در تالار استاد شهریار این دانشگاه برگزار خواهد شد. دبیری علمی این همایش را دکتر جعفر جمشیدی راد عضو هیات علمی و مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه ازاد اسلامی واحد تبریز برعهده خواهند داشت. تاکنون 130 عنوان چکیده مقاله به دبیرخانه همایش ارسال شده است.