تاثیر استانی شدن انتخابات مجلس بر "وظیفه نمایندگی"

ره نامه سیاستگذاری، سال دوم، شماره چهارم، زمستان 1390، صص 26 - 9                                                                                                                                   مجتبی مقصودی                                                                                                                             غلامرضا ابراهیم آبادی چکیده: طرح استانی شدن انتخابات مجلس، یکی از مهم ترین موضوعات بحث برانگیز یک دهه اخیر مجلس شورای اسلامی بوده است. این موضوع که برای نخستین بار در سال 1378 مطرح شد در سیر ادوار قانونگذاری پنجم، ششم، هفتم و هشتم با انتقادات و واکنش های مختلفی از جانب نمایندگان جناح های مختلف روبه رو شده است و در کشاکش این واکنش ها و انتقادات، با گذشت دوازده سال از نخستین سال ارائه آن در مجلس شورای اسلامی، تا کنون نتوانسته است از مرحله طرح فراتر رود و به قانون تبدیل شود. مغایرت روح کلی حاکم بر طرح با اصول دموکراسی و تمرکز زدایی، امکان ظهور دیکتاتوری انتخاباتی، کاهش مشارکت مردمی و ... بخشی از انتقادات منتقدان این طرح است. در این مقاله تلاش شده است تا یکی از اصلی ترین انتقادات این طرح، یعنی رابطه استانی شدن انتخابات مجلس با «وظیفه نمایندگی» نمایندگان مجلس مورد بررسی قرار گیرد. واژگان کلیدی: انتخابات، مجلس شورای اسلامی، نمایندگی، حوزه های انتخابیه، استانی شدن مقدمه در سال های اخیر، موضوع انتخابات و چگونگی برگزاری آن یکی از بحث برانگیزترین موضوعات در میان گروه های داخلی، جناح ها، محافل سیاسی و مراجع تصمیم گیری کشور بوده است. موضوعاتی نظیر چگونگی تأیید صلاحیت نامزدها، سن رأی دهندگان، نحوه اخذ آراء، بررسی نتایج انتخابات، تأیید اعتبارنامه منتخبان و ... از مهم ترین موارد اختلافی است که طی دو دهه اخیر موجبات تغییر و اصلاح پی در پی قانون انتخابات در ایران را فراهم کرده است. یکی از بحث برانگیزترین طرح های یک دهه اخیر ارایه شده به مجلس در خصوص انتخابات، طرح استانی شدن انتخابات مجلس بوده است. این طرح که ناظر بر یکی از مهم ترین مسائل انتخابات، یعنی تغییر و تعیین حدود جدید حوزه های انتخابیه می باشد در زمره معدود طرح های مرتبط با قانون انتخابات است که نمایندگان طیف های مختلف اکثریت یا اقلیت، به دور از هر گونه موضع گیری جناحی و سیاسی در خصوص موافقت یا مخالفت با آن اظهار نظر کرده اند. نخستین مباحثات و مجادلات در خصوص ابعاد و آثار مختلف این طرح در اواخر پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی (1378) آغاز شد و سپس در مجالس ششم، هفتم و مجلس هشتم مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در سیر گذار از ادوار مختلف قانونگذاری، تا کنون با واکنش های متفاوتی مواجه شده است........ در ادامه نویسندگان مقاله به طرح نسبتا مبسوط پیشینه طرح (یک طرح در چهار مجلس)، دیدگاه های موافقان و مخالفان طرح، «وظیفه نمایندگی» و طرح استانی شدن انتخابات و نتیجه گیری پرداختند.         برای مطالعه متن کامل مقاله و  لیست منابع و ماخذ ر.ک.به:    مجتبی مقصودی و غلامرضا ابراهیم آبادی، ره نامه سیاستگذاری، سال دوم، شماره چهارم، زمستان 1390، صص 26 - 9 مقدمه در سال های اخیر، موضوع انتخابات و چگونگی برگزاری آن یکی از بحث برانگیزترین موضوعات در میان گروه های داخلی، جناح ها، محافل سیاسی و مراجع تصمیم گیری کشور بوده است. موضوعاتی نظیر چگونگی تأیید صلاحیت نامزدها، سن رأی دهندگان، نحوه اخذ آراء، بررسی نتایج انتخابات، تأیید اعتبارنامه منتخبان و ... از مهم ترین موارد اختلافی است که طی دو دهه اخیر موجبات تغییر و اصلاح پی در پی قانون انتخابات در ایران را فراهم کرده است. یکی از بحث برانگیزترین طرح های یک دهه اخیر ارایه شده به مجلس در خصوص انتخابات، طرح استانی شدن انتخابات مجلس بوده است. این طرح که ناظر بر یکی از مهم ترین مسائل انتخابات، یعنی تغییر و تعیین حدود جدید حوزه های انتخابیه می باشد در زمره معدود طرح های مرتبط با قانون انتخابات است که نمایندگان طیف های مختلف اکثریت یا اقلیت، به دور از هر گونه موضع گیری جناحی و سیاسی در خصوص موافقت یا مخالفت با آن اظهار نظر کرده اند. نخستین مباحثات و مجادلات در خصوص ابعاد و آثار مختلف این طرح در اواخر پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی (1378) آغاز شد و سپس در مجالس ششم، هفتم و مجلس هشتم مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در سیر گذار از ادوار مختلف قانونگذاری، تا کنون با واکنش های متفاوتی مواجه شده است........ پیشینه طرح (یک طرح در چهار مجلس)    طرح استانی شدن حوزه های انتخابیه مجلس شورای اسلامی، نخستین بار در تیر ماه سال 1378 توسط تعدادی از نمایندگان دوره پنجم مجلس مطرح شد ولی چون با اواخر دوره مجلس همراه شده بود و شائبه انتخاباتی و تبلیغاتی بودن طرح مطرح بود با اقبال چندانی از سوی نمایندگان مواجه نشد و در نهایت با رد کلیات آن، از دستور کار مجلس خارج شد. در مجلس ششم طرح استانی شدن مجدداٌ تقریباٌ با همان متن سال 78 توسط تعدادی از نمایندگان در خرداد ماه 1381 به مجلس ارائه شد و ....... دیدگاه های موافقان و مخالفان طرح         ............«وظیفه نمایندگی» و طرح استانی شدن انتخابات .............. نتیجه گیری یکی از ایرادات اساسی طرح استانی شدن حوزه های انتخابیه مجلس شورای اسلامی مغایرت آن با مطالب فوق الذکر و دور کردن نمایندگان از خصلت محلی و حذف وظیفه نمایندگی آنان است بدون اینکه راهکاری مؤثر و کارآمد را جایگزین آن سازد تا عهده دار وظایف محلی نمایندگان گردد.......         برای مطالعه متن کامل مقاله و  لیست منابع و ماخذ ر.ک.به:    مجتبی مقصودی و غلامرضا ابراهیم آبادی، ره نامه سیاستگذاری، سال دوم، شماره چهارم، زمستان 1390، صص 26 - 9