خانه ای بر بلندای عقلانیت و تدبیر
در مذمت حکم تخلیه خانه اندیشمندان علوم انسانی
کمتر نهاد دولتی و غیر دولتی در طول حیات جمهوری اسلامی می توان یافت که همچون خانه اندیشمندان علوم انسانی اینچنین خوش درخشیده باشد و در مدت زمانی کوتاه، فراتر و فارغ از جناح ها و دسته بندی های سیاسی، محبوب جامعه ی علمی و اصحاب علوم انسانی و اجتماعی شده باشد. این خانه که بعد از وقایع سال 1388 و خانه نشینی جمع کثیری از اندیشمندان علوم انسانی و اجتماعی با هدف فراهم آوردن محیطی پویا، گفت و گو محور و دانش بنیان مبتنی بر مفاهمه میان نخبگان و اندیشمندان حوزه های مختلف علوم انسانی در سال 1390 تأسیس شد؛ در طول عمر کوتاه خویش منشاء خدمات گسترده ای بود که شاید مهمترین کارکرد آن ایجاد «نشاط و امید اجتماعی - علمی» در میان جامعه دانشگاهیان بود؛ تا امیدوار باشند و دریابندکه هنوز راههای مدنی طرح و بیان نقطه نظرات و اندیشه ها انتقادی و اصلاحی وجود دارد و همه مجاری و منافذ تأثیرگذاری و گفت و گوی انتقادی و مسالمت آمیز اختلافات و تفاوت ها و با نهاد قدرت و سیستم سیاسی مسدود نشده است و نظام هم هنوز به گونه ای متصلب نشده است که همه راه های ارتباطی با خود را ببندد.
بسته شدن خانه اندیشمندان علوم انسانی فارغ از جنبه های حقوقی، این سوال را برای هر ناظر بی طرفی متبادر به ذهن می سازد که آیا آستانه تحمل نظام از گذشته نیز پایین تر آمده است؟ و چرا نظام تصمیم گیری و تصمیم سازی همه دست های پیش آمده از سوی جامعه فرهیختگانی که به رفاه و عظمت ملی می اندیشند را رد می نماید؟
در شرایط فعلی؛ در حالیکه در سایه قوانین بازدارنده و محدود کننده و رویه های موجود از سوی نهادهای اجرایی و نظارتی؛ احزاب و تشکل های سیاسی مستقل عملا به تعطیلی و انفعال کشیده شده و یا در بهترین حال با اتخاذ سیاست صبر و انتظار به امید تحولات آینده دلبسته اند؛ بسته شدن باب کنشگری علمی، فردی، مدنی و غیر سازمان یافته و آن هم از نوع حداقلی؛ پیام خطرناکی را به جامعه ی نخبگی القاء می نماید که اصولا با چنین نهاد قدرتی، زبان گفتگو و مفاهمه کارساز نیست و این نهاد هر گاه فرصتی بدست آورد در حذف جامعه فرهیختگی و ساحت های عمومی خواهد کوشید.
و در آخر از دولت چهاردهمی که با وعده ی حفظ و احیاء حقوق محرومان و مظلومان و به حاشیه رانده شده ها بقدرت رسید و قرار بود صدای بی صدایان باشد؛ انتظار زیادی نیست که اگر بخواهیم در خصوص موضوع چاره اندیشی نموده و به حرف درمانی بسنده ننماید و در آستانه سال جدید از آخرین ساحت های حوزه ی فرزانگی و حقوق شهروندی و مدنی دفاع نماید.
مجتبی مقصودی
انجمن علمی مطالعات صلح ایران
منبع: روزنامه شرق، پنجشنبه ۷ فروردین ۱۴۰۴ | 27 March 2025
https://www.sharghdaily.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-220/986345-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA-%D8%AA%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1
