همایش بزرگ: یادمان فرهیختگان دانش سیاست

همراه با مراسم رونمایی و اهدای جایزه سال انجمن علوم سیاسی ایراندر خانه اندیشمندان علوم انسانیچهارشنبه 17 اسفند 1390ساعت 16 تا 19

رونمایی از کتاب "نهادهای اجتماعی و همبستگی ملی" در دانشگاه تربیت مدرس

به گزارش دبیرخانه همایش بین المللی " هویت اسلامی و جهانی شدن "، رونمایی از کتاب "نهادهای اجتماعی و همبستگی ملی " در ساعت 17 روز یکشنبه، سی ام بهمن ماه در تالار شهید مطهری دانشگاه تربیت مدرس با حضور تعدادی از صاحبنظران ، کارشناسان و پژوهشگران و از جمله دست اندرکاران این همایش انجام خواهد شد. این کتاب که به اهتمام دکتر مجتبی مقصودی آماده طبع و نشر شده است محصول همایشی به همین نام است که چند سال قبل برگزار گردید.        حضور در مراسم رونمایی برای عموم آزاد است.

«دورنمای تحقق سند چشم انداز در پرتو الگوی مسئولیت پذیری مشترک اجتماعی؛ بررسی موردی استان سیستان و بلوچستان»

مجموعه مقالات همایش ملی اقوام در ایران 1404، دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام و دانشگاه آزاد اسلامی و پژوهشکده چشم انداز و آینده پژوهی، خرم آباد، 24 بهمن 1390.صص:194-183.                                                                                                         مجتبی مقصودی                                                                                                          شقایق حیدریچکیدهدر حالی که گروه های قومی خواهان توسعه متوازن و عادلانه همراه با در نظر گرفتن مسائل مربوط به حقوق بشر و پذیرش اصل گوناگونی اجتماعی و لزوم گفتمان بین گروه های قومی مختلف در یک جامعه می باشند، نظام های سیاسی معمولاً خواهان اجرای نوعی از فرایند توسعه هستند که بر اساس آن، وحدت و یکپارچگی اجتماعی آسیب نبیند و به ارکان ثبات جامعه لطمه ای وارد نشود. این دو رهیافت متفاوت، معمولاً در میان آراء گروه های مختلف در جوامع چند قومی نظیر ایران قابل مشاهده است. با در نظر گرفتن حساسیت و اهمیت مبحث توسعه در جوامع چند قومی، هدف اصلی مقاله حاضر، یافتن پاسخی برای این پرسش مهم است که چه نوع سازوکارهایی می بایست توسط گروه های مشارکت کننده سیاسی و قومی در فعالیت های اجتماعی به کار گرفته شوند تا ضمن تأمین منافع مختلف این گروه ها، در سطح کلان نیز موجب پیشرفت و توسعه آن جامعه گردد. فرض اصلی در این پژوهش آن است که دورنمای تحقق سند چشم انداز بیست ساله ایران، در پرتو توجه به مسئولیت پذیری اجتماعی مشارکتی در جوامع چند قومی می تواند ضامن تأمین منافع گروه های مشارکت کننده و تسریع فرایند توسعه در این گونه جوامع باشد.در این راستا، نگارندگان پس از مرور وضعیت اجتماعی و اقتصادی استان سیستان و بلوچستان- با تأکید بر قوم بلوچ - در دوره های مختلف تاریخی، به بررسی آسیب شناسانه وضعیت کنونی مردمان بلوچ ساکن مناطق جنوب شرقی ایران پرداخته و سپس به ارائه راهکارهایی جهت بهبود شرایط زیست آنان بر اساس الزامات سند چشم انداز بیست ساله، و در پرتو مدل مفهومی نظریه مسئولیت پذیری مشارکتی مبادرت نموده است.واژگان کلیدیایران، بلوچ، توسعه، سیستان و بلوچستان، سند چشم انداز، مسئولیت پذیری اجتماعی مشارکتی

سیاست، هویت و قومیت در ایران؛ گپ و گفت دوستانه

پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران؛ اول بهمن 1390http://jamaran.ir/fa/NewsContent-id_20175.aspx   اشاره: دکتر مجتبی مقصودی، استاد علم سیاست و رییس انجمن علوم سیاسی ایران، میهمان برگ چهارم اقتراح « برابری قومی؛ بینش عدالت‌طلبانه قومی و مذهبی معمار نظام » پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران است. وی در این گفتگو، با تحلیل تاریخی مساله قومیت در ایران، به تاکید بر رعایت حقوق شهروندی و حقوق قومیت ها، اجرای اصل 15 را نخستین راه چاره می داند و می گوید: نباید در شرایط فعلی اجرای اصول ۱۵ و ۱۹ را به تعلل واگذار نماییم. این استاد علوم سیاسی، در جای دیگری از گفتگو می گوید: متاسفانه همچنان کفه ترازو به سمتی سنگینی می کند که در ایران مسایل قومی  به خارجی ها پیوند زده و از تحلیل و تبیین واقعی، همه جانبه نگر و واقع بینانه سرباز زده می شود.     آقای دکتر! شما در کتاب «تحولات قومی در ایران؛ علل و زمینه ها» دو  واژه مهم را در حوزه مطالعات قومی مفهوم یابی کردید؛ قومیت و بحران قومی. در ابتدای مصاحبه می خواهم به همین دو مفهوم بپردازیم. برخی از صاحبنظران بر این نکته تاکید دارند ، که در جامعه ایران پدیده و تحولی به نام بحران قومی نداشته و نداریم. برای من جالب بود که شما ضمن نقض این دیدگاه، این بحران قومی را بررسی و تشریح و در مواردی انضمامی و مصداقی کرده، به توصیف و چند و چون آن پرداخته اید. می‌خواهم ابتدا شما تعریفی جامعه شناختی از قومیت در ایران ارائه کنید بعد بحث های بعدی را پی بگیریم.    قوم و قومیت و هویت قومی با مولفه های فرهنگی مثل زبان، مذهب، پیشینه تاریخی، سنن دیر پا، سمبل های فرهنگی و ...  مورد شناسایی قرار می گیرد.‌ دومین عنصر در شناسایی قوم و قومیت و هویت قومی تعاملات اجتماعی است این تعاملات اجتماعی موجب شکل گیری هویتی به نام قوم می شود. این تعامل به دو گونه است یک تعامل درون قومی و دیگری تعامل با دیگران. تعامل درون قومی باعث انسجام و هویت یابی می شود و تعامل بیرونی هم از طریق غیریت سازی و دیگرشناسی، خود و هویت قومی معنا پیدا می کند سومین عنصر موثر در فهم قوم، قومیت و هویت قومی، آگاهی قومی است. وجود این سه عنصر تعلقات قومی را رقم می زند؛ بدین لحاظ  مفهوم قومیت مفهومی جدیدتر از اقوام است. اقوام در همیشه‌ی تاریخ وجود داشته است اما همزمانی این سه عنصر؛ یعنی وجود شناسه های فرهنگی، آگاهی  های هویتی و تعاملات اجتماعی در قرن بیستم و گسترش وسایل ارتباطی و اطلاعاتی باعث شد جوامع به لحاظ هویتی بیش از گذشته از هم تفکیک شوند و مفهوم هویت قومی برجسته شود    و آیا در ایران، با همین تعریف شما، مفهوم قومیت شکل گرفته است؟ یعنی مثلا قومیت را با این سه مولفه ای که گفتید می توانیم بر کردها اطلاق کنیم؟   بله. در ایران نیز هر سه عامل مذکور به ویژه از قرن بیستم موجبات شکل گیری و به مفهوم دقیق تر برجسته سازی هویت های قومی شد. هر چند در گذشته جامعه ایران، جامعه ای ایلی- عشیره ای بوده است، ولی همزمان با شکل گیری مفهوم دولت مدرن، مفهوم قومیت نیز شکل گرفت. به عبارتی هویت های قومی هم متاثر از شکل‌گیری مفهوم ناسیونالیزم در معنای کلان آن در کشور شکل گرفت. با تدوین قانون اساسی و استقرار دولت مدرن هویت ناسیونالیستی جدید و "ما"ی جدید پا به عرصه وجود گذارد. در قبال برجسته سازی این "ما"ی جدید، "ما" های قومی نیز برجسته سازی شد. بعد هم در طول دوران حاکمیت پهلوی این هویت سازی ناسیونالیستی برجستگی و نمود بیشتری پیدا کرد و بارز شد.    برخی صاحبنظران این نکته را مطرح می کنند که مفهوم قومیت، مفهومی انفعالی و تدافعی است یعنی هویت خواهی های قومی محصول نفی و انکار است. اگر چه در رویکرد کلان؛ انکار و رد این نظریه مشکل می باشد ولی قطعا در ایران برجسته سازی سیاست نفی و انکار بلاموضوع می نماید. به علاوه نباید از یاد برد که بخشی از این هویت سازی ها و هویت خواهی ها محصول دنیای مدرن است. در خلال شناسایی هویت ملی، ابزارهای آموزشی و رسانه ای عصر مدرن، این فرصت را در اختیار ما قرار می دهد که ما هویت محلی و قومی خودمان را هم بشناسیم.

در آستانه رونمایی از کتاب: نهادهای اجتماعی و همبستگی ملی

نهادهای اجتماعی و همبستگی ملی به اهتمام: دکتر مجتبی مقصودی تهران: انتشارات تمدن ایرانی، زمستان 1390                                                                      

بررسی و نقد کتاب "درآمدی بر جامعه شناسی سیاسی"

کمیته جامعه شناسی سیاسی انجمن علوم سیاسی ایران  برگزار می کند  اولین جلسه نقد و  بررسی کتاب های درسی در حوزه جامعه شناسی سیاسی با عنوان: "درآمدی بر جامعه شناسی سیاسی" نویسنده: دکتر احمد نقیب زاده   با حضور دکتر علیرضا ازغندی استاد دانشگاه شهید بهشتی دکتر محمد توحیدفام دانشیار دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزیو نویسنده کتاب دکتر احمد نقیب زاده و اعضاء کمیته جامعه شناسی سیاسی انجمن علوم سیاسی ایران   زمان: چهارشنبه 12 بهمن 1390 /  ساعت : 16 الی 18 محل برگزاری: خیابان انقلاب، بین فخر رازی و دانشگاه، خیابان لبافی نژاد، نبش کوچه انوری، شماره 1، دفتر انجمن علوم سیاسی ایران

فراخوان برگزاری یادمان اساتید ماندگار دانش سیاست

انجمن علوم سیاسی ایران در حال برنامه ریزی و مهیا ساختن شرایط برگزاری یادمان و مراسم تجلیل از اساتید شاخص درگذشته و در قید حیات علوم سیاسی و روایط بین الملل  کشور است.      برگزاری مراسمی باشکوه و در شان این اساتید گرامی و همیشه ماندگار که عمر گرانبهای خود را وقف تعمیق و گسترش دانش سیاست و پرورش دانش پژوهان این آب و خاک نموده اند نیازمند همراهی و مساعدت همه عزیزانی است که دل در گرو اعتلای نام کشور و دانش سیاست دارند.     انجمن علوم سیاسی ایران ضمن استقبال از همه گونه مساعدت و همراهی، از آنجایی که احتمال می دهد برخی از همکاران دانشگاهی، اساتید و دانشجویان عکس و یا سندی از اساتید شاخص درگذشته، به ویژه اساتید مرحوم دکتر جواد شیخ الاسلامی، دکتر هوشنگ مقتدر، دکتر علی اکبر، دکتر حمید عنایت، دکتر عبدالحمید ابوالحمد، دکتر ابوالفضل قاضی، دکتر داریوش اخوان زنجانی و دکتر ایرج ذوقی در اختیار داشته باشند، به نحوی که انجمن بتواند در برنامه نکوداشت این اساتید از آن بهره بجوید، در این ارتباط انجمن علوم سیاسی ایران برای دریافت این اسناد و مدارک و نیز دیگر مساعدت های احتمالی دست همه عزیزان را می فشارد و آدرس ایمیل انجمن و شماره تلفن روابط عمومی انجمن را برای اطلاع رسانی اعلام می نماید. تلفن روابط عمومی انجمن: 66493412  و  66974140 و 09126344673  ایمیل انجمن:   [e-mail]

نقد و بررسی کتاب ‌"الهیات سیاسی"

انجمن علوم سیاسی ایران برگزار می کند  جلسه نقد و بررسی کتاب "الهیات سیاسی" نویسنده: کارل اشمیت با حضور دکتر محمدکاظم سجادپور دانشیار دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه دکتر علی مرشدی زاد عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد و مترجم کتاب دکتر لیلا چمن خواه   زمان: یکشنبه 25 دی ساعت : 15 الی 17 محل برگزاری: خیابان انقلاب، بین فخر رازی و دانشگاه، خیابان لبافی نژاد، نبش کوچه انوری، شماره 1، دفتر انجمن علوم سیاسی ایران   روابط عمومی انجمن علوم سیاسی ایران

گزارشی از اولین نشست کمیته جامعه شناسی سیاسی ایران

اولین نشست کمیته جامعه شناسی سیاسی ایران، در روز چهارشنبه 14 دی ماه 1390، ساعت 14 تا 16، با حضور دکتر علیرضا ازغندی، دکتر احمد نقیب زاده، دکتر قدیر نصری، دکتر علی مرشدی زاد، دکتر مجتبی مقصودی و خانم شقایق حیدری برگزار شد.     پس از 8 سال فعالیت مستمر از سوی انجمن علوم سیاسی ایران، آغاز بکار اولین کمیته علمی این انجمن در نیمه اول دی ماه 1390 طلیعه گسترش و تعمیق فعالیت های علمی، تعاملات دانشگاهی و فصل نوینی از کارکردهای این نهاد علمی محسوب می شود. دستور جلسه اولین نشست این کمیته، آشنایی اعضاء محترم با کم و کیف وظایف و مسئولیت های کمیته جامعه شناسی سیاسی ایران، برنامه ریزی فعالیت های آتی کمیته و تعیین زمانبندی جلسات بعدی کمیته بود.    در ابتدای جلسه دبیر علمی کمیته ضمن خیر مقدم و تبریک همکاری اساتید محترم در راه اندازی و مشارکت در کمیته جامعه شناسی سیاسی ایران، گزارش کاری از فرایند دعوت، ساختار تشکیلاتی، شرح وظایف و عملکرد این کمیته را ارائه دادند. در ادامه اعضاء کمیته، پیشنهادات خود را در مورد وظایف، کارکردها و مسئولیت های این کمیته مطرح کردند،     بومی سازی و نظریه پردازی، آسیب شناسی مطالعات جامعه شناسی سیاسی در ایران و نقد و بررسی متون درسی و آثار فاخر در این حوزه، بستر سازی و ترغیب اساتید و دانشجویان به انجام پژوهش های میدانی و پیمایشی و انجام کارهای تحقیقاتی بکر و دست اول (فراتر از بررسی های تحلیلی- توصیفی و رویکردهای صرفا تاریخی)، برقراری ارتباط میان نخبگان فکری و دانشگاهی با نخبگان اجرایی و دستگاه های اداری در حوزه سیاست و جامعه شناسی، پیش بینی و تمهید اهداف و کارکردهای این کمیته در سال 1391، تشکیل شورای مدرسان جامعه شناسی سیاسی در ایران، برگزاری کارگاه های آموزشی، انتخاب کتاب برتر و رساله دکتری برتر در این حوزه و... از جمله پیشنهاداتی بود که از سوی اعضاء کمیته ارائه شد.     پس از ارائه پیشنهادات مذکور امکان سنجی و عملیاتی سازی این ایده ها و طرح ها در چارچوبه امکانات انجمن مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. با موافقت اعضاء، تاریخ بعدی نشست کمیته جامعه شناسی سیاسی ایران 12 بهمن 1390 در دفتر اصلی انجمن علوم سیاسی ایران تعیین شد.

حزب عدالت و توسعه در معرض آزمایشی بزرگ

http://www.kordha.ir/?p=619          

 

حزب عدالت و توسعه در معرض آزمایشی بزرگ

          مجتبی مقصودی  

 

  بمباران هوایی ارتش ترکیه به یک روستای کردنشین در نزدیکی مرز عراق و کشته و مجروح شدن تعدادی غیرنظامی در آستانه سال جدید میلادی، به لحاظ سیاسی  دولت ترکیه را در وضعیت نامناسبی قرار داده است.   

  در حالیکه حزب عدالت و توسعه در سطح داخلی حل و فصل موضوع کردها را با مجموعه ای از اقدامات بهم پیوسته نظیر؛ بومی سازی مشکل کردی ترکیه، دور نمودن کردها از فاز نظامی به فاز سیاسی و درون سیستمی، به رسمیت شناختن حقوق برابر کردها در تاسیس حزب، راه اندازی شبکه های ماهواره ای و اصلاح قانون اساسی و قوانین موضوعه دنبال می کرد و در عرصه مناسبات خارجی با طرفداری از جنبش های اجتماعی خاورمیانه عربی، الگوی اسلام گرایان اعتدالی ترکیه را به عنوان مدل هویتی- حکمرانی،  به ویژه در یک سال اخیر پرطرفدار نموده است تا جایی که برخی احزاب و جریانات اسلام گرا درکشورهای شمال آفریقا از جمله در تونس، مصر و لیبی خود را پیرو مدل ترکیه قلمداد کردند؛ با بمباران مناطق غیر نظامی،  این الگوی حکمرانی و اداره کشور و از جمله تعامل با کردها در وضعیت شکننده ای قرارگرفت.

     در واقع برخی از منتقدین با تفکیک رویکردی و دوگانگی سیاست داخلی با سیاست خارجی در میان زمامداران جدید ترکیه، اتخاذ استراتژی عمق استراتژیک و به صفر رساندن اختلافات را تنها در خارج از مرزهای ترکیه اجرایی دیده، سیاست داخلی این کشور را فاقد عمق استراتژیک ارزیابی می نمایند که در همراهی با نظامیان این کشور نه با هدف به صفر رساندن اختلافات داخلی، بلکه بازی با حاصل جمع صفر را دنبال می کنند.  

   واکنش سریع و کم سابقه ارتش، رجب طیب اردوغان نخست وزیر و عبداا... گل رییس جمهور در تسلیت و ابراز همدردی با خانواده های این بمباران تلاشی از سوی مسئولین این دولت برای حفظ وجهه و جلوگیری از خدشه پذیر شدن الگوی حکمرانی حزب عدالت و توسعه و بروز موانع جدید در پیوستن به اتحادیه اروپا می باشد.