دکتر مجتبی مقصودی

دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی


دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

طبقه بندی موضوعی
بایگانی
آخرین نظرات

دولت اعتماد لازم را به نهادهای غیر دولتی ندارد

يكشنبه, ۲۰ مرداد ۱۳۹۲، ۰۶:۳۸ ب.ظ
مصاحبه با تینا پرس(تدبیر)دولتها فرافکنی می کنند. در حالی که مدیران از کفایت لازم در اداره کشور برخوردار نیستند. شکست استراتژی های خود را به گردن رشته های علوم اجتماعی و علوم انسانی می اندازند.    تینا پرس(تدبیر): درباره رابطه دولت با نهادهای علمی غیر دولتی و وضعیت رشته علوم سیاسی مصاحبه کوتاهی با دکتر مجتبی مقصودی داشتیم که با هم این مصاحبه را می خوانیم:   وضعیت نهادهای مستقل علمی در سال های گذشته چطور بوده است؟     نهادهای مستقل و از جمله نهادهای علمی که در زمینه علوم سیاسی و روابط بین الملل کار می کنند جدا از هم نبوده و در تنگناهای مشابهی قرار داشتند. اولین نکته بی اعتمادی به این نهادها است. این بی اعتمادی و عدم حمایت منجر به این شد که این نهادها عملا فعالیت جدی نداشته باشند و نتوانند در تصمیم گیری ها محل اثر باشند. از جمله این نهادها انجمن علوم سیاسی ایران است. که در طول این هشت سال بدون کوچکترین حمایتی به فعالیت خود ادامه داد. در صورتی که این امکان وجود داشت که این نهاد بتواند در حوزه سیاستگذاری وتصمیم گیری کمک کند و از طریق انجام کارهای مطالعاتی و پروژه های تاثیر گذار  بتواند در امر سیاستگذاری کمک کند. در واقع مهمترین ممیزه این نهادها این است که فارغ از تصمیمات دولتی تاسیس شده اند و با توجه به نیاز آن مجموعه و خودجوش و غیر انتفاعی هستند و در عین حال به همین دلیل این نهادها نیازمند برخی حمایت ها هستند؛ یکی اینکه به حمایت قانونی نیاز دارند، حمایت مالی نیاز دارند و در عین حال در حوزه سیاست و تصمیم گیری نیاز است که دولت به نظرات این گروه های کارشناسی توجه کند. در طول  این هشت سال مورد اعتنا واقع نشده و کمتر محل توجه بودند. رویکرد دولت در این هشت سال بی توجهی به نخبگان از جمله نخبگان سازمان دهی شده در این تشکل های غیر دولتی بود. مشکلاتی که برای این نهادها به وجود آمده از نظر شما چیست؟     مشکل این نهادها عدم تبیین دقیق جایگاه آنها است. آیا این نهادها جایگاه علمی دارند یا جایگاه صنفی؟ مشخص نیست که چه جایگاهی در تصمیم گیری و سیاستگذاری دارند. نهادی مانند انجمن علوم سیاسی ایران با 350 عضو از نخبگان علوم سیاسی ایران می تواند به تصمیم گیری و سیاستگذاری و بهتر شدن مختصات سیاست خارجی  و داخلی کمک کند.     پس بدین ترتیب جایگاه این نهادها نیاز به تبیین و شفاف سازی دارد. به علاوه، مهمتر این است که دولت اعتماد لازم را به نهادهای غیر دولتی ندارد. تا موقعی که این اعتماد وجود نداشته باشد و تا موقعی که غیر خودی تلقی شوند این مساله به نهادها هم تسری می یابد و آن کارایی لازم را نخواهند داشت.  یکی از تلاش های دولت که مایه تضعیف نهادهای علمی از جمله انجمن علوم سیاسی ایران شد، تلاش برای دولتی سازی آنها بود. دولتها به دنبال تضعیف این نهادها یا دولتی کردن آنها هستند که این تلاشها به موازات هم انجام می شد. یکی دیگر از مشکلات این است که دولتها فرافکنی می کنند. در حالی که مدیران از کفایت لازم  در اداره کشور برخوردار نیستند؛ شکست استراتژیهای خود را به گردن رشته های علوم اجتماعی و علوم انسانی می اندازند. خیلی بی انصافی است که اقدامات از جانب افراد و اشخاص و دلتمردان باشد و پاسخگویی از جانب رشته های علوم انسانی از جمله علوم سیاسی باشد. به اعتقاد من بها دادن به این نهادهای علمی و تخصصی باعث ظرفیت سازی در کل جامعه و ازجمله در خود دولت خواهد شد. برای رفع این مشکلات چه باید کرد؟ راه کار پیشنهادی شما چیست؟ و چه انتظاراتی در این زمینه از دولت آقای روحانی دارید؟      در همه جای دنیا نظام مشاوره ای وجود دارد. برای کارهای عمرانی نظام مهندسین مشاور و مهندسین ناظر وجود دارد. ولی برای رشته علوم سیاسی چنین چیزی وجود دارد؟ در کشور ما نظام پزشکی و نظام مهندسی وجود دارد. آیا علوم اجتماعی و علوم سیاسی احتیاج به چنین نظامی ندارند که بتوانند در مورد علوم سیاسی مشاوره بدهد؟ نباید نظر کارشناسان علوم سیاسی را جویا شوند؟ چگونه است که ما در همه حوزه ها اعتقاد به تخصص داریم ولی وقتی به علوم اجتماعی، علوم انسانی و علوم سیاسی می رسیم به این متخصص ها نیاز نداریم؟     نکته دوم دولتی سازی علوم انسانی خطای استراتژیک است. در سالهای گذشته تلاش شد سر فصلهای رشته علوم سیاسی اصلاح شود. آن تلاش خوب و ارزشمند است و باید این اصلاح انجام شود. ولی توسط چه کسانی این اصلاح انجام شده؟ آیا مورد تائید نهادهای مستقل علوم سیاسی بوده است؟ از نظر انجمن علوم سیاسی اقداماتی که انجام شد و اصلاحاتی که انجام شد مورد تائید ما نیست. حداقل در خواست ما این است که این سر فصلهایی که اعلام کرده اند به مدت یک سال مسکوت بماند و اینکه نظر اجمن علوم سیاسی را هم و به عنوان یک نهاد متخصص در این زمینه جویا شوند. این یک پروژه کلان است و نیازمند صدها ساعت کار کارشناسی است. ما می خواهیم که این مساله یک سال مسکوت بماند و نظر نهادهای تخصصی ازجمله انجمن علوم سیاسی ایران را جویا شوند     نکته بعدی این است که تناسبی میان بازار کار و فارغ التحصیلان در رشته علوم سیاسی وجود ندارد. به عنوان نهاد مستقلی که در این حوزه کار می کند اعتقاد داریم دولتی سازی علوم سیاسی و دخالت دولت در رشته علوم سیاسی حلال مشکلات نیست. باید راه حل قابل قبولی پیدا کرد. تولید انبوه دانشجو و فارغ التحصیل مشکلی از مشکلات ما حل نمی کند و فقط کمی مشکلات را تاخیر می اندازد. ما به عنوان یک نهاد مستقل ادعا داریم که کارایی انجمن علوم سیاسی ایران بیش از همه دپارتمان های علوم سیاسی کشور است. ما مدعی هستیم که می توانیم وضعیت این رشته را بهبود ببخشیم و کمک کنیم به نهاد دولت برای بهبود رشته و کارا کردن این رشته. عملکرد ما در طول چند سال اخیر مؤید این است که بیش از همه دپارتمان ها مشغول کار هستیم.     نکته دیگر این است که ما یک ماه پیش از انتخابات با برآورد درست همایشی را تحت عنوان " حکمرانی، سیاست و دوستی" برگزار کردیم که کمتر دوستان مطبوعاتی راجع به آن قلم زدند و به آن پرداختند. این بحث در همایش مطرح شد که گفتمان دهه چهارم جمهوری اسلامی چیزی جز دوستی نیست. این برآورد کاملا درست بود. گفتمان اعتدال قرائت نزدیکی با رویکرد و استراتژی "دوستی" دارد که انجمن علوم سیاسی ایران به عنواون "گفتمان دهه چهارم انقلاب" مورد توجه قرار داد.جهت اطلاع از متن اصلی مصاحبه ر.ک.به:http://www.tinapress.com/index.php?option=com_content&view=article&id=735&catid=37&Itemid=87و نیز سایت دی پرس: http://daypress.ir/fa/pages/?cid=68627