گزارشی از همایش«انتخابات اخلاقی، اخلاق انتخاباتی»
همایش«انتخابات اخلاقی، اخلاق انتخاباتی» در عصر چهارشنبه13اردیبهشت به همت انجمن علوم سیاسی ایران، انجمن مطالعات صلح ایران و خانه ی اندیشمندان علوم انسانی، در دو پنل با حضور اساتید و دانشجویان علاقمند درسالن فردوسی خانه ی اندیشمندان علوم انسانی برگزارشد.
این نشست با سخنرانی کلیدی دکترمحمدامین قانعی راد ریاست سابق انجمن جامعه شناسی ایران آغاز شد. او پیام این همایش را با توجه به آستانه ی انتخابات ریاست جمهوری، یک همایش فراکاندیدایی همراه با بررسی نسبت بین اخلاق وسیاست اعلام نمود. فرهنگ، اقتصاد، اخلاق انتخاباتی عضو هیات مدیره انجمن علمی مطالعات صلح افزود: اخلاق را نمی توان به سیاست تحمیل کرد؛ چرا که سیاست منطق اخلاقی خودش را دارا است.
قانعی راد با امتناع از بکار بردن واژه فروپاشی در مورد نهاد ریاست جمهوری اذعان داشت: سمت ریاست جمهوری دچار فرسایش شده است و در دیدگاه مردم مسئولیت ریاست جمهوری بجای کارکرد در حوزه خیر عمومی، تبدیل به یک خیر خصوصی و شخصی شده و همگان بی واسطه به دنبال دستیابی بدان هستند. توسعه ی پایدار ازآسان ترین امور برای رسیدن به خیرعمومی می باشد به گونه ای که فضیلت مدنی در جامعه رشد پیدا کند. وی درادامه بیان داشت: حاکم بودن هم زمان سیاست گرایی واقتصاد گرایی، سیاست ایرانی را غیر اخلاقی می کند. دیدگاه اکونومیستی واقتصادگرایی هر چیزی را تبدیل به کالا می کند که در نهایت موجب فرسودگی فرهنگ می شود.
نشست اول: نشست اول با مشارکت دکتر مجتبی مقصودی، دکتر عباس منوچهری، دکتر سیدعلی محمودی و مهندس مرتضی نبوی برگزار شد.
اخلاق مشارکت و انتخابات اخلاقی
اولین سخنران نشست اول دکترعباس منوچهری عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس بود که سخنرانی خود را با مبحث اخلاق مشارکت آغازکرد. از نظر وی؛ اخلاق و مشارکت امری مدنی است و سیاست هم در گذشته هویتی مدنی داشت اما در دوره ی مدرن، سیاست با حوزه ی اقتدار پیوند یافته است. وی ضمن بیان تعریف اخلاق مشارکت و مشارکت اخلاقی اذعان نمود: مشارکت یک کنش گفتاری است که کنشگران درپی ایجاد اثرگذاری برسرنوشت خود هستند. وی در ادامه افزود: اگراثرگذاری کسی که در معرض انتخابات است از انتخاب کننده بیشتر باشد انتخابات غیراخلاقی می شود. درصورتی انتخابات اخلاقی می شود که هم انتخاب شونده و هم انتخاب کننده کنش گفتاری راست و درست همراه با شفافیت داشته باشند. انتخابات قانونی، پیش زمینه ی انتخابات اخلاقی
دیگر سخنران نشست اول، دکتر سیدعلی محمودی عضو هیات علمی دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه سخنرانی خود را با چهارپرسش مطرح کرد. وی افزود: انتخابات قانونی درگام نخست وانتخابات اخلاقی درمرحله ی دوم در مدارانتخاب اخلاقی قرار می گیرند. وی شش اصل برای انتخابات قانونی بیان داشت و اشاره نمود: شهروندان باید قانون را تصدیق کنند و انتخابات هم باید بر اساس قانون باشد. این صاحبنظر حوزه اخلاق در ادامه مطرح کردند: در انتخابات اخلاقی باید به مکاتب مطرح اخلاقی توجه نمود و اخلاق وظیفه گرایی را مورد توجه خود قرارداد. وی ضمن بیان معیارهایی برای انتخابات اخلاقی ادامه داد: انتخابات اخلاقی، رویکرد اخلاقی به انتخابات است که سود و فایده ای به همراه داشته باشد و با بیان نکته ی تحمیل انتخاب بین بد و بدتر بر ایران و تحریم انتخابات، به سخن خود پایان داد.
اخلاق و سیاست های کلی انتخابات مهندس مرتضی نبوی مدیر مسئول روزنامه رسالت سخنرانی خود را با اشاره به بند 8 و 15 آخرین سیاست های کلی ابلاغ شده در باب انتخابات آغاز کرد. و افزود: اخلاق انتخاباتی قواعدی دارد که باید رعایت شود. در انتخابات مشارکت و رقابت شرط هستند ودر اینجاست که بحث اخلاق مطرح می شود. این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: انتخابات و بازی های سیاسی دارای قواعدی اند که در محیط های آکادمیک باید آموزش داده شود، حال آنکه در عمل این گونه نیست.
در ادامه مراسم ، دکتر مجتبی مقصودی دبیر علمی همایش در مدیریت نشست اول به علت ضیق وقت سخنرانی خود را به نشست های آینده موکول و بدین ترتیب نشست دوم به مدیریت دکتر محمد باقر شاملو عضو هیات مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران آغاز شد.
در نشست دوم همایش علاوه بر دکتر شاملو، دکتر زهرا شجاعی، دکتر محمد مهدی مجاهدی و دکتر محمد منصورنژاد مشارکت داشتند.
انتخابات در کشاکش اخلاق و سیاست اولین سخنران نشست دوم دکتر محمد مهدی مجاهدی استاد مدعو دانشگاه برلین سخنرانی سه بخشی خود را با بررسی نسبت اخلاق و سیاست آغاز کرد.
وی افزود: در انتخابات نهادهایی که عمل اجتماعی انتخابات را معنادار می کنند حائز اهمیت اند. مدرس دانشگاه شهید بهشتی با بیان دو پرسش، یگانگی اخلاقی در مقابل تکثرگرایی اخلاقی، انحصارگرایی اخلاقی در برابر شمول گرایی اخلاقی و عادی سازی را در برابر استثناگرایی قرار داد و در نهایت به توضیح هرکدام پرداخت. وی در خاتمه ارائه مقاله خود اشاره نمود: انتخاباتی که نتواند ارزش های انتخابات را تضمین کند اخلاقی نیست.
اطلاع رسانی در انتخابات اخلاقی و اخلاق انتخاباتی دیگر سخنران نشست دوم دکترمحمد منصورنژاد استاد حوزه و دانشگاه بود که سخنرانی خود را در نسبت میان اخلاق، انتخابات و اطلاع رسانی مطرح کرد. از نظر وی؛ منظور از اطلاع رسانی در بحث، رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی است که با انتخابات گره خورده است. مدیر انتشارات جوان پویا بیان داشت: اخلاق انتخاباتی از جنس اجتماعی است که به ابعاد آن به خوبی پرداخت نشده است. اخلاق مورد نظر در بحث انتخابات، اخلاقی کاربردی، اجتماعی وفراحرفه ای می باشد. وی با بیان سه نسبت بین سیاست و اخلاق ادامه داد: درانتخابات اخلاقی، وسایل ارتباطی با قیودی درصدد آموزش گفتمان اخلاقی جامعه می باشد. وی در پایان برخی اصول اطلاع رسانی درانتخابات اخلاقی را اشاره کرد. اخلاق مداری و اصلاح طلبی
در ادامه ی همایش دکتر زهرا شجاعی مشاور رئیس جمهور و رئیس مرکز امور مشارکت زنان در دوره اصلاحات درآغازسخنرانی خود به تعریف اصلاحات از زبان رهبر اصلاح طلبی درجامعه ایران پرداخت و در ادامه نسبت چهارمی برای سیاست و اخلاق قائل شد. رییس مجمع زنان اصلاح‌طلب در ادامه افزود: سیاست و اخلاق دارای یگانگی اند. به گونه ای که این دو از هم جدای ناپذیرند. وی هفت دلیل برای بی اخلاقی در حوزه سیاست بیان کود و با برشمردن خصوصیات اصلاح طلبان به سخن خود پایان داد.
رابطه ی قانون واخلاق و جایگاه اخلاق در نظام انتخاباتی ایران
دکترمحمدباقر شاملو عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی مدیر نشست دوم، آخرین سخنران همایش بود که ازدیدگاه حقوقی به انتخابات پرداخت و در راستای آن به بررسی اصل6 و 9 قانون اساسی پرداخت . وی در ادامه 4اصل به عنوان اصول بنیادین در انتخابات را مطرح کرد و افزود: اصل بی طرفی درانتخابات مهم ترین رکن سلامت و تضمین کننده مشارکت جمعی است. این استاد حقوق با دسته بندی وضعیت حقوقی جامعه به سه دوره؛ پیشا قانون(هرج و مرج)، قانونی و شرایط ایده الی؛ جایگاه اخلاق را به مثابه وضعیت ایده الی ارزیابی کرده و ضمن ابراز امیدواری نسبت به اخلاق مداری انتخاباتی ادامه داد: به عنوان یک حقوقدان انتظار رعایت حداقل های حقوقی را دارم.
بخش پایانی همایش به پرسش و پاسخ اخصاص یافت و علاقمندان سوالات و اظهاراتی درباب موضوع و ابعاد همایش ارائه کردند.
گزارش از: پریسا زیدوند روابط عمومی و اطلاع رسانی انجمن علمی مطالعات صلح ایران @ipsan
