گزارش نشست
«زنان و صلح؛ بررسی پیشرانهای قانونی»
به همت کارگروه زنان انجمن علمی مطالعات صلح ایران و کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو با حضور دکتر رضا اسلامی، دکتر مجتبی مقصودی، دکتر مریم افشاری، دکتر فاطمه احمدی و دکتر حسن فدایی در تاریخ ۱۴ اسفند 1396 در سالن سلام دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
این نشست در قالبی متفاوت، به صورت مخاطب محور و با تاکید بر پرسش و پاسخ و دیالوگ برنامه ریزی و مدیریت گردید. هر یک از سخنرانان در جلسه ابتدائا بحثی مقدماتی راجع به موضوع ارائه داشته و در ادامه پاسخگوی سوالات مخاطبین بودند. در ابتدای این نشست دکتر مریم افشاری از کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو، ضمن تبریک روز جهانی زن با طرح بحثی از کنوانسیونهای بینالمللی حقوق زن، به مغایرت برخی از قوانین داخلی با آنها و با حقوق بشر پرداخت و قوانین حقوق بشری را در راستای احقاق حقوق زنان و صلح برشمرد.
در ادامه دکتر رضا اسلامی عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با طرح انتقاداتی از سیستم حقوقی ایران، این سیستم را در حوزه زنان ناقص، ناکامل و جهت دار ارزیابی کرد. به نظر این صاحبنظر حقوق بشر، در سیستم حقوقی ایران، زنان به عنوان یک واحد کامل و فرد مستقل انسانی در نظر گرفته نمی شوند تا جایی که در بسیاری از حوزهها، کسب این حقوق منوط به رضایت و حضور دیگری اعم از پدر و همسر میباشد.
این عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی افزود: قوانین موجود در ایران در بسیاری مواردازعرف جامعه ما به شدت عقب تر هست و اینکه چگونه قانون و عرف به هم نزدیک شوند کاری است که یاری حوزههای مختلف از جمله روشنفکران دینی را میطلبد. دکتراسلامی در ادامه مثالی در باب طلاق توافقی و چگونگی ساقط شدن حقوق زنان در این امر بیان داشت. از نظر وی طلاق توافقی مظهر خشونت علیه زنان است چرا که خود زن از حق محدود و اندکی که قانون برای او در نظر گرفته میگذرد تا از نوعی زندگی نامناسب رهایی یابد. ایشان یکی از مؤثزترین راهکارها در حوزه زنان را، ایجاد شبکهها و نهادهایی دانست که توانمندسازی زنان را در دستور کار خود قرار دهند؛ نتیجه این امر، افزایش مطالبهگری است که در نهایت توجه همگان به آن جلب میشود.
دکتر فاطمه احمدی از دیگر سخنرانان حاضر در نشست، بیان داشت: در جوامعی که تنوع فرهنگی و قومیتی وجود دارد، موضوع زنان از مباحث چالشبرانگیز آن جوامع بوده است. او در ادامه بحث تابعیت فرزندان متولد از مادر ایرانی و پدر خارجی را مطرح ساخت و انتقاداتی به قوانین مبهم و نارسا در این حوزه وارد کرد. او همچنین شرحی از فعالیتهای صورت گرفته در این مورد را بیان داشت.مدیر آموزش کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو،
حسن فدایی دیگر سخنران این نشست، سه چالش اساسی را که زنان در بحث صلح با آن روبرو هستند مطرح ساخت. اولین چالش، عدم باورمندی به حقوق مساوی که برخواسته از نگاه مردسالارانه در تدوین قوانین ایران است. دومین چالش، تبعیض جنسیتی و سومین چالش، برخورد دوگانه حاکمیت و حکومت در گزینش زنان است.
در انتها دکتر مجتبی مقصودی رئیس هیات مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران، در ارتباط با زنان و صلح، بدوا ضمن ارایه تعریفی از صلح؛ به سطحبندی و نسبت یابی زنان و صلح در سطوح فردی، خانواده، اجتماعی، ملی و فرا ملی و بین المللی پرداخت. او مهمترین مانع در راستای صلح و استیفای حقوق زنان را فراتر از ایدئولوژی و موارد اعلامی، متاثر ازعنصر منافع و منابع کمیاب دانست؛ چرا که در چارچوب فرهنگ مردسالار، منابع کمیابی چون ثروت، قدرت، حیثیت بالسویه امکان توزیع و تقسیم ندارد. این استاد دانشگاه در ادامه، ضمن برشمردن برخی بازدارنده های حقوقی و قانونی؛ بایستهها و راهکارهایی در این باب ارائه دادند. از جمله راهکارهای مطرح شده، کمپنسازی، شبکهسازی، نهادسازی های نوین بود.
نشست با اهداء لوح تقدیر و هدایایی به سخنرانان نشست پایان یافت.
کارگروه زنان و صلح
کارگروه زنان و صلح انجمن علمی و مطالعات صلح و کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو برگزار می نمایند:
گفتگو و هم اندیشی نشست اول:
زنان و صلح؛ پیشران های قانونی
سخنرانان
دکتر مریم افشاری
دکتر رضا اسلامی
دکتر حسن فدایی
دکتر فاطمه احمدی
زمان برگزاری: دوشنبه 14 اسفند 1396
مکان برگزاری: اوین، درب جنوبی دانشگاه شهید بهشتی، تالار سلام، کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو
ساعت 15 تا 17
درخواست مشترک چهار انجمن علمی از رئیس جمهوردر پی درگذشت ناگهانی دکتر کاووس سید امامی
بسمه تعالی
حضرت حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای روحانی
رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران
با سلام و احترام؛
همان گونه که آگاه هستید، خبر درگذشت جناب آقای دکتر کاووس سیدامامی موجب بهت و حیرت جامعه علمی و نیز فعالان محیط زیست کشور شده است. ایشان علاوه بر آنکه استادی نام آشنا، دانشمندی ممتاز و جانباز جنگ تحمیلی بود، به گواهی همکاران و دانشجویانش انسانی شریف و اخلاق گرا به شمار می رفت و همواره مشارکت موثری در فعالیت های علمی و پژوهشی انجمن های علمی کشور و اقدامات خیرخواهانه داشت.
با توجه به این واقعیات، اخبار و شایعات منتشرشده درباره دلایل دستگیری و مرگ ایشان در باور نمی گنجد و ابهامات و سوالات زیادی را پدید آورده است. انجمن های علمی براساس مسئولیت علمی و صنفی، خود را حافظ هویت و منزلت اعضای اجتماع علمی می دانند. ازاین رو، انتظار دارند مسئولان امر درباره این رویداد تلخ و جبران ناپذیر پاسخگوی نگرانی های افکار عمومی، به ویژه اجتماع علمی کشور، باشندجناب آقای رئیس جمهور؛حضرتعالی به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی که همواره نسبت به تدوین و اجرای کامل منشور حقوق شهروندی نیز حساسیت داشته اید، در پیشگاه وجدان جامعه دانشگاهی مسئول ایضاح و رفع این گونه رنج های ناگوار و متوالی هستید که جامعه را نگران و مضطرب می سازد. بنابراین، حداقل انتظار ما این است که بر اساس این مسئولیت، برای بررسی جدی و پیگیری موثر و پاسخگوکردن نهادهای درگیر در این ضایعه دردناک اقدام عاجل و موثر به عمل آورید.
تداوم نگاه های امنیتی به نهادهای آموزش عالی و فعالیت های علمی و بین المللی و بی توجهی به قوانین و آیین نامه های مربوط به آیین دادرسی، با شعارهای دولت تدبیر و امید همخوان نیست و نتیجه ای جز یاس و بدبینی ندارد.
انجمن علوم سیاسی ایران
انجمن جامعه شناسی ایران
انجمن مطالعات صلح ایران
انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات
مصاحبه با خبرگزاری آنا
رئیس هیئت مدیره انجمن علمی مطالعات صلیح ایران عنوان کرد:نخستین اصل پیشرفت انقلاب پایبندی به قانون اساسی است.
مدیرگروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی ارتقای کرامت انسانی را مهمترین مطالبه مردم در بهمن 57 دانست و بر لزوم پایبندی به قانون به عنوان الزام پیشرفت کشور تأکید کرد.
مجتبی مقصودی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری آنا به تحلیل انقلاب اسلامی، اهداف، شرایط فعلی و چشمانداز آن پرداخت و اظهار کرد: «مهمترین مطالبه مردم ایران در بهمن 57 ارتقای شأنیت، جایگاه و کرامت انسانی و نخستین هدف انقلاب اسلامی رفع و نفی تبعیض در همه ابعاد، سطوح و زمینههای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بود.»
مقصودی با بیان دستاوردهای بررسی انقلاب اسلامی از منظر جامعه شناسی سیاسی و بویژه جامعه شناسی تاریخی گفت: «آزادی و رهایی از استبداد یکی از دغدغههای مهم مردم بود که از انقلاب مشروطه وجود داشت. بهمن 1357 مردم مطالبه دو نوع آزادی داشتند. نوع اول آزادی در عرصه داخلی و آزادی بیان، آزادی اجتماعی و ... بود. نوع دوم نیز آزادی از سلطه و دخالت بیگانگان بود. زیرا جامعه ما جامعه سلطه پذیری نبوده و نیست؛ در مجموع این دغدغهها و مطالبات مردم ایران را به سمت انقلاب سوق داد.»
ایجاد فضای گفتوگو و مباحثه در جامعه از سوی دانشگاهیان:
دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی در پاسخ به پرسشی درباره نقش دانشگاهیان در مقطع فعلی افزود: «در هر جامعهای نخبگان فکری و دانشگاهی در مرتبه اهمیت بالایی قرار دارند. منظور از نقش دانشگاهیان، ایفای نقش خرد نقاد در جامعه است که خارج از مناسبات قدرت و جناحبندیهای رایج، به نقد قدرت، مسئولان، سیاست، اقتصاد، فرهنگ و ... میپردازد؛ بنابراین مهمترین نقش دانشگاهیان ابتدا ایجاد فضای گفتوگو و مباحثه در جامعه است و در مرحله بعد آسیب شناسی و نقد تصمیمات و سیاستهایی که در عرصه عمومی اخذ میشود.»
وی خاطرنشان کرد: «نقش دیگر دانشگاهیان میتواند کمک به مصالحه فکری و فرهنگی جامعه باشد. کمک به اینکه نیروها و جناحهای مختلف با علایق و سلایق مختلف و با حفظ رویکرد علمی و منطقی خود به تبادل نظر بپردازند و حول محور منافع ملی و پیشرفت و توسعه کشور مصالحه و اجماع کنند؛ جامعه دانشگاهی با توجه به جایگاه و شأنیتی که دارد میتواند گفتوگوهای درون رشتهای، بین رشتهای و نیز گفتوگو با کنشگران اجتماعی و سیاسی را در جامعه نهادینه کند که متأسفانه در سالهای اخیر فضای عمومی کشور از فضای گفتوگو دور شده است.» باید تحولات و بهبودهایی در ابعاد مختلف کشور صورت بگیرد.
مدیرگروه علوم سیاسی واحد تهران مرکزی، پایبندی به قانون را مهمترین الزام حفظ و پیشرفت انقلاب اسلامی دانست و بیان کرد: «انقلاب اسلامی به طور کلی با هزینههای بسیاری به دست آمده است و اکنون باید تحولات و بهبودهایی در ابعاد مختلف کشور صورت بگیرد. به نظر بنده نخستین اصل پیشرفت انقلاب پایبندی به قانون است. همه مسئولان و مقامات باید به قانون پایبند باشند. گاهی مشاهده میشود مردم نسبت به برخی مسئولان التزام بیشتری به قانون دارند. همه باید در برابر قانون مسئولیت پذیر و پاسخگو باشند؛ به نظر بنده مردم پایبندی بیشتری به قانون دارند و اگر قانون را رعایت نکنند جریمه میشوند، اما آیا مسئولان نیز جریمه میشوند؟ پس نهادهای نظارتی باید فعالتر عمل کنند.»
استاد علوم سیاسی اظهار کرد: «ما پس از چهل سال به تصویب قانون حقوق شهروندی رسیدیم. در حالی که همین قانون اساسی میتواند تضمین کننده حقوق شهروندی باشد. برای مثال چرا حقوق اقتصادی و اجتماعی محرومان در برخی مناطق مرزی رعایت نمیشود؟ در حالی که نظام ما میتواند این مسائل را حل کند، نباید آن را به مشکلات و معضلاتی بزرگ تبدیل کرد. ما نباید اجازه بدهیم احساس محرومیت نسبی در بخشی از مردم کشور به وجود بیاید.» وضعیت اقتصادی کشور مناسب نیست و باید بهبود پیدا کند مقصودی گفت: «چه از منظر تاریخی، چه از منظر یک انسان ایرانی و چه از منظر انسان مسلمان و با توجه به الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت باید بگویم که وضعیت اقتصادی کشور مناسب نیست و باید بهبود پیدا کند؛ روابط بینالمللی ما باید فعالتر و پویاتر باشد و ما میتوانیم با حدود 98 درصد کشورهای جهان ارتباط مناسب داشته باشیم. حتی بنده معتقدم ما میتوانیم مسائل خود با برخی همسایگان را حل و فصل کنیم که میتواند به بهبود شرایط اقتصادی کشور کمک کند.»
وی افزود: «متأسفانه در برخی حوزهها هنوز سیاستهای مشخص و ثابتی در کشور پیگیری نمیشود. برای مثال در حوزه اقتصادی و نظام بانکداری و سود بانکها بالاخره باید تصمیمات قاطع و البته علمی گرفت و یک بار برای همیشه این معضلات را حل کرد؛ در نظام آموزشی نیز این مشکل وجود دارد و ما تکلیف خود با نظام آموزشی را نمیدانیم و به طور پیوسته شیوهها در این زمینه تغییر میکند.» پژوهشگر حوزه علوم سیاسی ناکارآمدی در برخی از سازمانها و نهادها را غیرموجه دانست و تأکید کرد: «چرا باید یک برف این همه مشکل برای شهروندان به وجود بیاورد؟ یا چرا باید کشور سالها با بحران محیط زیستی مواجه باشد؟ بنابراین باید سازمانها، نهادها و مسئولان بر کارآمدی خود بیفزایند.»
گفتوگو از فرهاد وفایی فرد
منبع خبر: خبرگزاری آناhttp://ana.ir/news/341979